Sau những ngày nghỉ Tết Nguyên đán 2017, bà con diêm dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lại tất bật bắt tay vào công việc làm muối ngay từ những ngày đầu của năm mới. Tháng giêng, giá muối đã tăng mạnh từ 30% - 35% so với thời điểm 1 tháng trước nhưng ít người được lợi bởi điệp khúc “mất mùa, được giá”.
Xã An Ngãi (huyện Long Điền), xã Long Sơn và phường 12 (TP Vũng Tàu) là những nơi có nghề muối lâu đời, lên đến gần 2 thế kỷ. Không giống như nghề làm muối ngoài miền Bắc phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp, nghề làm muối ở Đông Nam bộ có những ưu thế riêng. Ngày nay dù đã có sự hỗ trợ của máy móc, thế nhưng công nghệ sản xuất muối vẫn theo hướng truyền thống và có những vất vả mang tính chất đặc thù của nghề phơi nắng, phơi gió, đổi mồ hôi lấy muối mặn.
Diêm dân xã An Ngãi sản xuất muối
Ông Nguyễn Văn Gia (ngụ tại xã An Ngãi), một diêm dân dày dạn kinh nghiệm trong nghề muối, cho biết ngay sau Tết Nguyên đán đến nay giá muối đã tăng từ 600 đồng lên 850 - 900 đồng/kg đối với muối sạch, còn muối thô cũng tăng từ 350 đồng lên 550 - 600 đồng/kg, thế nhưng người dân không có muối bán, vì đã bán trước tết để vào vụ mới. So với những năm trước, thời điểm ra tết, người dân đã cào được từ 30% - 50% sản lượng muối của cả vụ, nhưng hiện tại chưa có hạt nào do thời tiết bất lợi. Riêng đối với gia đình ông Gia, mọi năm thời điểm này ông đã thu hoạch được 2-3 lứa muối, khoảng 20 tấn, còn năm nay cố gắng lắm mới làm được 1 lứa và thu về 3,5 tấn. Tình hình này khoảng 1 tháng nữa ông mới có muối để thu. Còn với nhà ông Lê Kim Hải, có gần 3ha muối, năm ngoái đến thời điểm này gia đình ông đã thu hoạch được lứa muối thứ 2, khoảng 50 tấn, nhưng vì trước và sau Tết Đinh Dậu mưa khiến ruộng muối của ông bị sình và phải tháo bỏ…
Vụ muối 2015-2016 được ngành nông nghiệp tỉnh xem là được mùa, theo số liệu thống kê, toàn tỉnh có gần 900ha và 717 hộ với trên 1.400 lao động làm trong nghề sản xuất muối. Năng suất bình quân đạt 80 tấn/ha đối với muối thô, còn muối trải bạt hay còn gọi là muối sạch đạt 160 tấn/ha, bình quân doanh thu của lao động trong niên vụ đạt 18 triệu đồng/người. Tính đến đầu tháng 11-2016, toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu còn tồn trên 40.000 tấn muối, giá muối thô thấp chỉ từ 350 - 400 đồng/kg, giá muối sạch (muối trải bạt) cũng chỉ dừng ở ngưỡng 600 - 650 đồng/kg khiến diêm dân không ít lo lắng.
Nếu như vụ mùa năm ngoái do nắng, gió nhiều, diêm dân trúng mùa thì giá muối lại xuống quá thấp, còn năm nay, ngay từ đầu vụ, diêm dân đã thất thu. Hiện diêm dân chỉ còn biết hy vọng vào những tín hiệu tốt đẹp của thời tiết để có những đợt muối như mong muốn.
Thiết nghĩ, để tránh lặp lại điệp khúc được giá, mất mùa và ngược lại, rất cần có sự hỗ trợ từ các ngành chức năng và cả ngân hàng để diêm dân mạnh dạn chuyển từ lối làm muối truyền thống sang muối trải bạt cho năng suất và chất lượng cao hơn, đồng nghĩa thu lời nhiều hơn và kể cả việc mạnh dạn chuyển đổi một phần diện tích làm muối sang nuôi trồng các loại thủy sản khác có đầu ra ổn định hơn.
NÔNG NGÂN