Hơn 2 tháng qua, hàng trăm người dân hai xã Bình Nguyên, Bình Khương của huyện Bình Sơn đã ngang nhiên vào vườn cây của Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Ngãi khai thác mủ. Các cơ quan chức năng vào cuộc nhưng vẫn chưa được vãn hồi trật tự khiến doanh nghiệp bị thất thoát nguồn thu còn an ninh trật tự tại địa phương thêm phức tạp.
Ngang nhiên khai thác
Chúng tôi đến rừng cao su tại khu vực Trảng Chổi, thuộc xã Bình Nguyên, ông Nguyễn Ngọc Luy, đội trưởng đội sản xuất (thuộc Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Ngãi), cho biết, đã 2 tháng qua, hàng trăm người dân tự ý vào cạo mủ cao su mang về nhà bán. Tại khu vực này, những chiếc máng tự tạo để hứng mủ và những chiếc bát nhựa được người dân sử dụng vẫn còn vương vãi khắp các gốc cây.
Ông Luy so sánh, tại những vết lấy mủ trên thân cây, trong khi công ty khai thác theo quy trình 3 năm nay thì vết lấy mủ rộng khoảng 30cm, nhưng người dân khai thác mở mạch rộng xấp xỉ thời gian trên. Đã thế, người dân cạo vỏ đến thân gỗ nên lớp tế bào để tái tạo lại cũng bị cạo luôn, dẫn đến cây bị chết, hoặc rút ngắn tuổi thọ không thể cho mủ theo quy trình kỹ thuật.
Ông Luy phân tích việc khai thác không đúng kỹ thuật của người dân sẽ làm giảm tuổi thọ cho mủ của cây cao su. Ảnh: HÀ MINH
Ông Nguyễn Hùng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Ngãi, cho biết, hiện số diện tích cao su bị xâm hại đã trên 142ha (khoảng 13.645 gốc cây) với hơn 130 hộ dân tham gia, khiến công ty bị thất thoát khoảng 1.600kg mủ nước/ngày (trị giá khoảng 43 triệu đồng/ngày) và 1,2 tỷ đồng chi phí chăm sóc trước khi khai thác.
Bên cạnh đó còn khiến 26 lao động của công ty mất việc làm. Mặc dù công ty đã thành lập tổ tuần tra, có sự hỗ trợ của Công an huyện Bình Sơn và xã Bình Nguyên chặn bắt 5 đối tượng, nhưng không có chế tài để xử lý nên phải thả về. Hơn nữa, khi lực lượng chức năng xuất hiện, các hộ dân thông tin cho nhau kéo đến hàng trăm người để giải vây, tẩu tán sản phẩm, thậm chí chống trả lại lực lượng chức năng.
Sẽ đối thoại với dân
Trước tình trạng trên, Huyện ủy, UBND huyện Bình Sơn đã tổ chức đối thoại với dân, khuyên can người dân không tiếp tục việc tự ý cạo mủ cao su trái phép. Về phía công ty, lãnh đạo đã tổ chức hàng chục cuộc họp với người dân để giải thích, thương lượng.
Qua đó công ty đã đưa ra mức hỗ trợ cho mỗi hộ dân có đất trồng cao su là 15 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, các hộ dân không đồng ý mà yêu cầu được ăn chia 50 - 50 với công ty. Theo ông Hùng, yêu cầu của người dân là vô lý, không thể đáp ứng được. Đơn vị đã đầu tư nhiều tiền của và công sức, giờ đến lúc khai thác thì người dân đòi chia đôi. Nếu như thế, công ty chỉ còn cách đóng cửa.
Trong khi đó, người dân lại cho rằng, nếu công ty không đồng ý, họ vẫn cứ khai thác vì đó là “đất nhà”. Hiện tại mỗi ký mủ tươi có giá khoảng 20.000 đồng, cao gấp ba lần so với những năm trước. Mỗi ngày, từ khoảng 3 giờ đến 7 giờ sáng, một gia đình 2 - 3 người vào khai thác mủ cũng thu về khoảng 120.000 đồng. Vì vậy, người dân bất chấp sự truy đuổi của đội bảo vệ, ngang nhiên khai thác mủ của công ty.
Trước sự lúng túng và bất lực của cơ quan chức năng, việc cạo trộm mủ cao su ngày càng công khai, phức tạp và diễn ra trên diện tích rộng hơn, khiến lãnh đạo công ty cao su dở khóc dở cười. “Bị cướp giữa ban ngày mà không thể làm gì được” - ông Hùng than thở.
Tại buổi làm việc với công ty mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Viết Chữ yêu cầu các sở ngành, địa phương liên quan khẩn trương xử lý dứt điểm tình trạng người dân tự ý khai thác mủ cao su tại hai xã Bình Khương và Bình Nguyên để không tạo thành điểm nóng, gây mất an ninh trật tự tại địa phương.
Bên cạnh đó, Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Ngãi khẩn khương hoàn thành các thủ tục về đất đai đối với những diện tích chưa thực hiện; xây dựng phương án sản xuất kinh doanh cụ thể, trong đó xác định rõ lợi ích của các hộ dân khi tham gia phát triển cây cao su quốc doanh trong từng giai đoạn, đảm bảo lợi ích hài hòa và bền vững giữa người dân và doanh nghiệp; công khai và giải thích rõ những trường hợp các hộ dân đòi hỏi, yêu cầu nhưng không có cơ sở thực hiện.
Ngoài ra, giao cho công an tỉnh nhanh chóng phối hợp với các ngành chức năng và địa phương liên quan điều tra, thu thập chứng cứ và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan, đặc biệt là các đối tượng cầm đầu. “Tỉnh sẽ đối thoại trực tiếp với các hộ dân trong thời gian tới đây” - ông Chữ cho biết.
HÀ MINH
