Cửa biển Mỹ Á nằm ở cuối sông Trà Câu thuộc huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi bây giờ chỉ còn là một khe hẹp, có ngày nước chảy róc rách như suối mùa khô. Hàng trăm con thuyền cùng ngư dân bị giam lỏng nơi đây…  

Tàu lớn bỏ bến, tàu nhỏ nằm im

Sáng 12-3, chiếc tàu cá công suất 90 CV đã lách qua khe hẹp cửa biển Mỹ Á (Đức Phổ - Quảng Ngãi) để ra khơi. Có thể xem đây là chiếc tàu may mắn “thoát hiểm” vì ngay trong buổi sáng cùng ngày, cửa biển Mỹ Á gần như đã khép lại. Cửa biển bị lấp. Điều này đồng nghĩa với 200 tàu đánh cá tại đây phải “đứng bánh” trong nhiều ngày nữa.

Hàng trăm tàu đánh cá “đứng bánh” trong cửa Mỹ Á

Cửa biển Mỹ Á nằm ở cuối sông Trà Câu thuộc huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi), nơi ra vào thường xuyên của khoảng 300 tàu đánh cá của xã Phổ Quang và các xã lân cận. Đã 9 năm qua, kể từ trận lũ lịch sử năm 1999, cửa biển Mỹ Á đã bị lấp quá phân nửa.

Từ đó, cát cứ theo sông đầu nguồn đổ về, cát theo thủy triều mang từ biển vào đã làm cho cửa sông Mỹ Á ngày một hẹp dần. Cửa biển bị “đóng”, những tàu lớn kèm theo ngư dân bỏ bãi ra đi… nay chỉ còn 200 tàu có công suất nhỏ là trụ bám ở cửa biển này.

Sau mỗi mùa biển động, chính quyền địa phương huy động tiền từ ngư dân thuê tàu hút cát, mở rộng luồng lạch, song chỉ  qua một mùa mưa, cát lại lấp cửa biển lại. Năm nay, chính quyền địa phương huy động được 20 triệu đồng nạo vét cửa biển, tạo luồng cho tàu ra vào.

Cứ ngỡ như thế là tạm ổn, có thể ung dung tự tại ra vào bến. Thế nhưng, thời tiết năm nay tiếp tục bất lợi, mưa muộn cùng với gió mùa liên tục tràn về khiến triều cường mỗi lúc một mạnh… cửa biển tiếp tục bị lấp. Cửa biển bây giờ chỉ còn là một khe hẹp, nước chảy róc rách như suối mùa khô. Tàu ra vào vốn khó giờ càng khó hơn.

Ra được chưa phải là thoát

Lão ngư Phan Dung nhìn hàng trăm tàu đánh cá nằm bất động trong cửa biển, chép miệng: “Có chiếc nằm từ tháng 11 năm trước đến giờ. Đa số là tàu cập bến ăn tết rồi mắc kẹt luôn trong âu thuyền này”.

Ngày mùng 10 tháng giêng Âm lịch vừa qua, làng vạn chài  này “ra quân” nhưng chỉ ra quân trên bờ vì để cho mỗi con tàu được ra khơi, chủ tàu phải huy động vài chục thanh niên vừa đẩy (để khỏi mắc cạn), vừa kéo (để khỏi va vào đá) nhưng cũng chỉ vài thuyền thoát được cửa biển Mỹ Á.

Đắng cay hơn, với các tàu có công suất 90CV trở lên, họ ra được khỏi cửa biển thì đồng nghĩa với việc phải tìm bến mới, còn với những tàu công suất nhỏ, đánh bắt gần bờ, tối đi sáng về thì không cách gì có thể ngày nào cũng huy động thanh niên ra cửa biển mà “hò dô” đẩy, kéo tàu. Chính vì thế 200 tàu đành “đứng bánh”.

Tàu nhỏ “đứng bánh”, chủ tàu cũng như ngư dân chờ nhà nước hỗ trợ gạo đã đành, số tàu lớn may ra thoát hiểm cũng rơi vào tình cảnh khốn khó. Anh Huỳnh Tấn Chiêu, có chiếc tàu 90CV đã thoát khỏi cửa biển Mỹ Á sau tết, nay “tạm trú” tại cửa biển Sa Huỳnh, cách Mỹ Á 30km đang phải đối mặt với những khó khăn hàng ngày.

Theo anh Chiêu, cùng với  chuyện lên giá xăng dầu là đủ các thủ tục hành chính rất nhiêu khê từ việc “ăn nhờ ở đậu” này. Hết cảng biển hỏi giấy đến cảnh sát giao thông đường thủy “hỏi thăm”, rồi kiếm được con cá nào lại phải thuê xe chở đi các nơi để tiêu thụ.

Số thuyền viên nghỉ xả hơi chờ biển lặng, chủ tàu phải thuê xe để họ về quê. Số tiền “linh tinh” này đã đội giá thành của mỗi chuyến ra khơi lên 15-20 triệu đồng. “Chắc lần này tôi cho tàu nằm bờ luôn!”, anh  Chiêu buồn bã nói như vậy.

Đã nhiều năm nay, dân Phổ Quang rồi huyện Đức Phổ cũng như ngành thủy sản Quảng Ngãi đã lập phương án khai thông cửa biển Mỹ Á nhằm cứu những hộ ngư dân tại đây, song tỉnh Quảng Ngãi gần như không có động tĩnh gì . Vì vậy, 200 tàu trong cửa biển Mỹ Á vẫn sẽ tiếp tục “đứng bánh”, còn khi nào “lăn bánh” thì... “bắc thang lên hỏi ông trời”, ngư dân Bùi Thời giãi bày như vậy!.

Hà Nhiên-Hà Minh