Hàng chục năm rồi, người dân ở các xóm 1, 2, 3… thuộc xã Hương Liên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh hết sức khổ sở vì thiếu nước sạch sinh hoạt. Hàng ngày, họ phải thức dậy từ tờ mờ sáng, mang theo các loại thùng nhôm, can nhựa… đến khu vực thượng nguồn sông Ngàn Sâu, tranh thủ khi đàn trâu bò chưa xuống tắm, để lấy nước sông về sử dụng.
Bà Nguyễn Thị Hiền vừa đi chở nước ở sông Ngàn Sâu về tích trữ sử dụng trong gia đình
Sử dụng nước… trâu tắm
Những ngày giữa tháng 6-2016, tìm về xã Hương Liên, cái nắng nóng gay gắt kết hợp với gió Lào rát bỏng, khiến ai cũng cảm thấy oi bức, ngột ngạt. Thời điểm này, người dân nơi đây vừa căng mình chống chọi với hạn hán và thiệt hại nặng vì ruộng đồng nứt nẻ, hoa màu khô héo, lại vừa chống chọi với tình cảnh thiếu nước sạch sinh hoạt.
Bà Đoàn Thị Thỏa (58 tuổi, ở xóm 1) đang chắt chiu từng giọt nước để lau mặt, cho biết: Gia đình làm hơn 9 sào lúa và đậu phộng, bắp, nhưng do thời tiết nắng nóng, hạn hán kéo dài khiến ruộng lúa chỉ làm được một vụ trong năm, còn lại phải bỏ hoang; còn bắp, đậu phộng chỉ thu hoạch được vài cân. Khổ sở nhất là không có nước sạch sử dụng, hàng ngày cả nhà phải kêu nhau thức dậy từ sáng sớm, “tay xách nách mang” đủ loại can nhựa 10 - 20 lít ra đoạn sông Ngàn Sâu, tranh thủ lúc đàn gia súc chưa lội sông, lấy nước về nhà tích trữ để sử dụng. Cũng vì phải dùng nước sông trong thời gian dài nên thường bị mắc các chứng bệnh ngoài da, đường ruột…
Còn bà Nguyễn Thị Hiền (54 tuổi, ở xóm 1) chia sẻ: “Dù biết nước sông không đảm bảo vệ sinh nhưng người dân ở đây không còn cách chọn lựa nào khác. Nếu sang bên người dân tộc Chứt ở bản Rào Tre xin nước khe tự chảy thì quá xa, đường đi vất vả lắm. Hàng chục năm rồi, mong muốn duy nhất của bà con nơi đây là có nguồn nước sạch sinh hoạt. Nhiều gia đình đã vét hết tiền thuê người về đào, khoan giếng với độ sâu từ 18 - 50m nhưng vẫn không có nước”.
Tiếp tục dùng nước bẩn
Ông Nguyễn Hải Đường (xóm trưởng xóm 1, xã Hương Liên) cho biết: Do không có nước sạch sinh hoạt nên cuộc sống của người dân ở Hương Liên bức bí lắm. Tại các cuộc họp và tiếp xúc cử tri, vấn đề nước sạch luôn là chủ đề nóng được người dân kiến nghị, phản ánh nhưng đến nay không có kết quả. Trước đây, có nhiều đoàn cán bộ cấp huyện, tỉnh về khảo sát, đo đạc, kêu gọi lập dự án đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước để cung cấp nước sạch cho người dân. Tuy nhiên, đến thời điểm này dự án vẫn “án binh bất động”, nên người dân phải tiếp tục sử dụng chung nguồn nước sông Ngàn Sâu với trâu, bò...
Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Văn Sánh, Chủ tịch UBND xã Hương Liên, lo lắng: “Toàn xã có 5 xóm và 1 bản Rào Tre, trong đó, đặc biệt tại các xóm 1, 2, 3 thiếu nước sạch suốt cả 4 mùa trong năm. Chính quyền xã rất trăn trở vấn đề nước sinh hoạt cho bà con nhưng là xã miền núi, nguồn ngân sách rất khó khăn, vì thế chỉ biết trông chờ cấp huyện, tỉnh sớm quan tâm đầu tư xây dựng công trình nước sạch giúp”.
Ông Sánh cho biết thêm, thời gian gần đây, chỉ tính riêng trên địa bàn xóm 1 đã có ít nhất 9 người chết vì căn bệnh ung thư. Và nguồn nước không đảm bảo vệ sinh ở sông Ngàn Sâu đang trở thành một trong những nghi vấn, ám ảnh đầu tiên. Tuy nhiên, vì đây là nguồn nước duy nhất trên địa bàn nên bà con vẫn phải tiếp tục sử dụng.
DƯƠNG QUANG
