Giá trị bất ngờ vườn rau tại nhà

Không lạ, sân thượng nhà ai đó xuất hiện những khóm rau xanh mướt. Thật mát mắt trong cái oi bức của khí trời đô thị và thật tiện lợi, an toàn… khi luôn có rau sạch cho bữa ăn của gia đình. Trồng rau sạch tại nhà đang thực sự là một nhu cầu của đô thị, nhưng trồng theo phương pháp thủy canh hay thổ canh vẫn là vấn đề cần hiểu rõ hơn.

Thủy canh bộc lộ nhiều khuyết điểm

Các chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp đô thị sau nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm phương pháp này đã tổng kết một số kinh nghiệm cho việc trồng rau bằng phương pháp thủy canh ở đô thị: Trồng rau thủy canh không thực sự “sạch” như mọi người vẫn nghĩ. Phương pháp này về bản chất là sử dụng các loại hóa chất để làm môi trường dinh dưỡng. Rễ cây luôn tiếp xúc với môi trường hóa chất này ở dạng dư thừa nên việc để lại dư lượng hóa học trong rau là điều khó tránh khỏi. Kế đó, chất lượng rau thủy canh không được tốt, rau ăn rất nhạt và không có (hoặc có rất ít) mùi vị như khi ăn rau trồng bằng đất hoặc giá thể thông thường. Khả năng bảo quản của rau thủy canh rất kém. Rau sau khi thu hoạch chỉ bảo quản được vài giờ là bắt đầu héo và quá trình héo xảy ra rất nhanh do tế bào rau lúc nào cũng trong trạng thái trương nước.

Cũng cần phải nói thêm, rau trồng thủy canh trong những vụ đầu tiên cho mẫu mã rất đẹp (lá xanh mướt, mặt lá bóng đẹp tạo cảm giác rau còn non) nhưng chỉ sau vài vụ sẽ xảy ra hiện tượng tích lũy mầm bệnh cho rau do trong dung dịch dinh dưỡng không chứa hệ vi sinh vật đối kháng như khi trồng bằng giá thể. Việc đầu tư một hệ thống thủy canh như vậy không rẻ, chi phí vận hành (mua hóa chất, khử trùng dụng cụ) cũng khá tốn kém. Thông thường việc đầu tư một hệ thống thủy canh hồi lưu đơn giản cũng mất ít nhất 3 triệu đồng/bộ mà hiệu quả mang lại không lớn. Thực tế còn cho thấy, khó trồng rau thủy canh, đòi hỏi phải am hiểu về kỹ thuật và việc tìm kiếm các thiết bị chuyên dùng như: máy đo pH, máy đo độ dẫn điện EC, dung dịch thủy canh… khó khăn, ít phổ biến.

Vì các lý do trên, trồng rau tại đô thị theo phương pháp thủy canh được ví như một thú tiêu khiển tốn kém, đòi hỏi nhiều công sức và tiền bạc để có được những lá rau gọi là sạch hơn nhiều so với ngoài chợ. Nên đến nay, người trồng rau sạch tại nhà chưa phải là nhiều.

Linh động hơn với thổ canh

Các nhà làm vườn chuyên nghiệp cũng đã chỉ ra, trồng rau theo phương pháp thổ canh có nhiều ưu điểm: Chi phí đầu tư ban đầu rẻ, dễ làm, có thể tận dụng không gian to/nhỏ hoặc các điều kiện ngoại cảnh khác nhau cho những nhóm rau khác nhau; chủng loại phong phú: rau mầm, rau ăn lá, rau gia vị, rau ăn củ, ăn quả; phù hợp với nông nghiệp đô thị; vật dụng cần thiết dễ mua, dễ kiếm, có thể tận dụng vật dụng có sẵn. Song song đó, các loại vật dụng chuyên dùng, như đất trồng, khay, chậu trồng, hạt giống, phân bón… đều khá đầy đủ trên thị trường.

Trong lĩnh vực trồng rau đô thị, Công ty Công nghệ sinh học Sài Gòn Xanh (TRIBAT) được biết đến như một công ty hàng đầu với phương pháp trồng rau sạch đô thị theo phương pháp thổ canh. Kỹ sư Nguyễn Văn Thảo, Giám đốc điều hành của TRIBAT cho biết: Đối tượng trồng theo phương pháp thổ canh đa dạng hơn nhiều so với thủy canh. Có thể trồng tất cả các loại rau: rau mầm (mầm hướng dương, mầm củ cải, mầm các loại đậu, mầm rau muống), các loại rau ăn lá (rau muống, mồng tơi, cải các loại, tần ô, rau đay, diếp cá…), rau ăn quả (khổ qua, cà chua, cà tím, dưa leo, bầu, bí, mướp…), rau gia vị (húng lũi, húng quế, húng cay, tía tô, hành, hẹ, ngò gai…). Có thể khẳng định, với mọi không gian, diện tích, điều kiện đều có thể trồng được rau sạch, rau an toàn theo phương pháp thổ canh và để thiết kế một vườn rau tại nhà ai cũng có thể làm được với chi phí thấp hơn so với thủy canh. Với mong muốn phổ biến phương pháp trồng rau sạch đô thị theo phương pháp thổ canh, TRIBAT đã nghiên cứu để xây dựng những quy trình cho từng đối tượng rau được chọn lọc phù hợp với điều kiện trồng tại nhà, đồng thời TRIBAT cũng sản xuất cung cấp các vật tư chuyên dụng cho người trồng rau…

Ông Nguyễn Văn Thảo cho rằng nếu nhà nhà trồng rau tại nhà, sẽ thêm một mảng xanh trên cao khá lớn đối với thành phố chứ không chỉ là bê tông, mái tôn. Khi đó, giá trị mang lại không chỉ là rau sạch dùng hàng ngày mà còn là giá trị cải thiện môi trường sống theo hướng xanh, sạch hơn.

Bá Tân