Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đang đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội sau tuyên bố không thể di dời căn cứ Futenma của Mỹ tại tỉnh Okinawa. Trước đó, trong cuộc vận động bầu cử và sau khi đắc cử vào tháng 9-2009, ông Hatoyama hứa hẹn sẽ đưa căn cứ này ra khỏi Okinawa và thậm chí khỏi lãnh thổ Nhật Bản.
Quyết định quay ngược 180 độ của Thủ tướng Hatoyama được đưa ra sau nhiều tháng đàm phán rất khó khăn giữa Nhật Bản và Mỹ, gây căng thẳng quan hệ hai đồng minh. Phía Mỹ cương quyết không xem xét lại hiệp định năm 2006 giữa hai nước.
Theo hiệp định này, Nhật Bản sẽ dời đường băng tại căn cứ Futenma ra phía thành phố Nago cũng thuộc tỉnh Okinawa. Thế nhưng, người dân và chính quyền Nago đã bác bỏ đề xuất này. Ông Hatoyama lại có kế hoạch dời bãi đáp trực thăng và một số cơ sở tập luyện tại căn cứ Futenma sang hòn đảo Tokunoshima (cách Okinawa 200km về hướng Đông Bắc), thuộc tỉnh Kagoshima nhưng tiếp tục bị phản đối.
Thị trưởng 3 thị trấn trên đảo Tokunoshima sẽ về Tokyo vào ngày 7-5 để chính thức “nói không” với dự định của Thủ tướng Hatoyama. Ngày 18-4, một nửa trong tổng số 26.000 dân tại Tokunoshima đã xuống đường cực lực lên án kế hoạch dời căn cứ của Mỹ về đây. Thủ tướng Nhật Bản cũng xin lỗi người dân Okinawa vì đã gây bối rối và lo lắng cho họ thông qua việc xử lý vấn đề.
Căn cứ Futenma của Mỹ tại Okinawa với 2.500 lính thủy đánh bộ Mỹ từ lâu đã trở thành vấn đề gây bức xúc với cư dân tại đây qua hàng loạt vụ bê bối của lính Mỹ, các vụ ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn. Chỉ riêng đường băng sân bay ở đây đã gây tiếng ồn khủng khiếp cho cư dân.
Thủ tướng Hatoyama tự định ra thời hạn chót vào ngày 31-5 để giải quyết vấn đề căn cứ Futenma, nhưng chính thời hạn này đang gây sức ép lên ông vì dời Futenma đi đâu cũng bị phản đối và duy trì ở Okinawa cũng không yên.
Đến lúc này, đảng Dân chủ Tự do (LDP) đối lập đã bắt đầu tận dụng cơ hội. AFP dẫn lời Chủ tịch LDP, ông Sadakazu Tanigaki cho rằng “Rõ ràng đây là một sự bội ước với nhân dân Okinawa, đó là sự phản bội”. LDP cũng yêu cầu Thủ tướng Hatoyama từ chức trước cuộc bầu cử thượng viện vào tháng 7.
Theo cuộc thăm dò dư luận mới nhất, tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Hatoyama và nội các của ông chỉ còn trên 20%, giảm mạnh so với 72% khi ông nhậm chức hồi tháng 9-2009.
Vũ Minh
