Mặt trái của công nghệ di động 3G

LTS: Sau gần 2 năm triển khai, đến nay mạng 3G của Viettel, Vinaphone và MobiFone căn bản đã phủ sóng đến mọi ngõ ngách. Các nhà mạng này cũng cho ra đời hàng loạt dịch vụ, ứng dụng. Nhưng, từ khi 3G xuất hiện, hình ảnh và clip sex dần “phủ” đầy trên điện thoại di động 3G. Mặt trái của công nghệ hiện đại này đã gây những tác động xấu cho xã hội, nhất là với giới trẻ.

Bài 1: Mảng tối trên điện thoại 3G

Sex trên internet bằng máy vi tính được kiểm soát phần nào bởi các biện pháp kỹ thuật, quản trị mạng, gia đình… nhưng với sex trên điện thoại di động (ĐTDĐ) thì khác. Là thiết bị riêng tư, dễ dàng sử dụng và được “mở toang” nhờ băng thông 3G, nên ĐTDĐ 3G “giúp” các chủ nhân của nó vô tư lao vào những “mảng tối”!

• Phát hiện mới tá hỏa

Hôm đầu tuần, chị H. (ở quận 5, TPHCM) quát tháo khá to tiếng với cô con gái - đang học cấp ba - khiến nhiều người hàng xóm phải chú ý… Khi tĩnh tâm, chị H. phân trần: “Mình đâu biết con mình dùng ĐTDĐ để vào các trang web sex. Hôm trước cậu nó sang chơi, cài đặt thêm một số phần mềm cho chiếc di động của nó nên mới phát hiện ra…”. Cưng chiều con, nhà lại khá giả nên chị H. không tiếc tiền “nâng cấp” ĐTDĐ cho con gái, ĐTDĐ cháu đang dùng là iPhone 4, mua khi giá còn ở mức gần 20 triệu đồng.

“Thấy nó thích, mình cũng vui, ai dè!”, chị H. tỏ vẻ hối tiếc, “Cậu nó nói lại với mình, trên máy của con bé có đến vài chục link dẫn đến các “web người lớn”. Khi cậu nó mở ra để chứng minh, mình mới tá hỏa. Cậu nó còn nói con bé truy cập vào các web xấu bằng đường 3G. Mà 3G là cái gì mình cũng chỉ nghe chứ đâu có rành”. Hóa ra, hai mẹ con chị H. đều dùng iPhone, nhưng cách “xài” khác nhau.

Tại góc khuất của một quán giải khát bình dân trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3 TPHCM), nhóm nam sinh của một trường phổ thông gần đó đang chụm đầu bàn tán khá sôi nổi về clip nóng của một nữ sinh nào đó vừa bị phát tán trên mạng. Nhiều lời cãi cọ tuôn ra, đến nỗi một nam sinh trong nhóm “nóng máu” lên tiếng: “Không tin, tao cho xem luôn nè”. Dứt lời, nam sinh liền rút trong túi quần ra một chiếc smartphone (điện thoại thông minh) và bẳn giọng “đợi vài phút”… Sau vài cú chạm, quẹt bằng đầu ngón tay, trên màn hình chiếc smartphone có giá gần 15 triệu đồng của nam sinh này xuất hiện trang web chứa clip, cả nhóm há hốc miệng, dán mắt vào. Vài động tác chạm, quẹt nữa, hình ảnh và âm thanh các clip nóng khác hiện ra, cả nhóm tiếp tục bàn tán xôn xao. Vừa cho các bạn “mở mắt” bằng công nghệ 3G trên ĐTDĐ, nam sinh kia tự hào lên tiếng: “Ở đây sóng 3G yếu nên phim hơi giật, sóng tốt là chạy khỏi chê…”.

Đáng báo động hơn, có những trang web “đen” không vào được bằng máy vi tính có mạng, nhưng qua 3G trên smartphone thì “cửa” mở toang. 

• Những vết lầy tiếp nối

* Những diễn biến gần đây trên các web đen cho thấy việc giới trẻ tự quay, tự chụp ảnh sex, clip sex đang có chiều hướng gia tăng. Các chuyên gia tâm lý cho rằng, một bộ phận trong giới trẻ luôn thích chống lại những giá trị chuẩn của xã hội, thích mới lạ, đột phá, khác người, tự chứng tỏ mình. Hơn nữa, với sự phát triển như vũ bão của công nghệ, nhất là từ khi 3G xuất hiện cùng với những chiếc smartphone được cải tiến ngày càng hiện đại và tiện dụng, thì việc ghi và phát tán hình ảnh nóng, xấu càng dễ dàng. Đây là vấn đề liên quan đến mặt trái của công nghệ cần báo động.

Nếu trước đây, việc phát tán các hình ảnh, nội dung không lành mạnh qua mạng bằng máy vi tính vốn không mấy khó khăn, thì nay với smartphone kết nối 3G, chuyện này càng dễ dàng hơn nhiều lần. Mới đây, cư dân mạng khá ồn ào trước hàng loạt hình ảnh hở hang của một số cô gái đi trên xe buýt. Những cô gái này vô tình bung cúc áo hay áo rộng cổ… đã bị chụp lén và tung lên mạng bằng smartphone. Những người “săn” và tung ảnh nóng - của các diễn đàn “chuyên” loại này là thegioi…; nha…; hayho… - cho rằng, việc trên thực hiện “dễ như trở bàn tay”.

Dễ là phải. Bởi việc cầm chiếc smartphone trên tay rồi làm gì với nó thì ai mà để ý, máy lại cho phép ghi hình ảnh nhanh với độ nét tương đối cao. Để tải hình lên các diễn đàn nói trên, chỉ cần vài thao tác đơn giản trên chiếc smartphone có kết nối 3G.

Không chỉ các hình ảnh nhạy cảm được truyền đi nhanh chóng bằng con đường 3G, những đoạn video clip ngắn cũng “chạy mượt”. Trên những diễn đàn, website xấu, không khó để thấy hàng trăm video clip quay bằng ĐTDĐ. Gần đây, một người đã tải lên YouTube nhiều đoạn clip nóng bỏng của một đôi bạn trẻ, có giới thiệu rõ tên nhân vật…

Đó chỉ là vài trong hàng trăm, hàng ngàn trường hợp giới trẻ lao vào các vấn đề liên quan đến sex trên ĐTDĐ qua con đường 3G. Đáng báo động hơn, việc sở hữu smartphone, giá 15 - 20 triệu đồng trở thành với giới trẻ - những người ưa tò mò, khám phá và thành thục ứng dụng mọi chức năng trên thiết bị công nghệ. ĐTDĐ lại là vật dụng khá riêng tư nên việc kiểm tra, giám sát của phụ huynh khó thực hiện được và nếu có cũng đòi hỏi sự tế nhị kèm hiểu biết ít nhiều về công nghệ.

Bá Tân

---

Bài 2: Trách nhiệm của nhà mạng?

Sau 18 tháng triển khai, tổng số thuê bao mạng 3G của Việt Nam đạt trên 8 triệu, mật độ phủ sóng 93,68%. Tốc độ truy nhập dịch vụ 7,2 Mb/s và tỷ lệ thành công cuộc gọi đạt trên 98%. Riêng trong năm đầu tiên triển khai, các doanh nghiệp đã thu được xấp xỉ 3.600 tỷ đồng từ dịch vụ thoại và truyền dữ liệu qua mạng 3G…

• Chưa quan tâm đúng mức

Đây là các giá trị kinh tế đáng ghi nhận mà 3G mang lại cho doanh nghiệp, tuy nhiên “mặt trái” của 3G với những hệ lụy xã hội thì ít được quan tâm, nhất là các nhà mạng.

Trước thực trạng tiêu cực đã phản ánh trong số báo trước, Vinaphone cho biết, hàng tháng có hơn 4 triệu thuê bao Vinaphone sử dụng dịch vụ Mobile Internet… Tuy nhiên trước câu hỏi về việc ngăn chặn hiện tượng này, Vinaphone chỉ trả lời có lệ: Khuyến cáo của Vinaphone là trong quá trình sử dụng, khách hàng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng những hành vi của mình. Bởi việc truy cập hệ thống internet từ các thiết bị di động cũng được quản lý, và theo quy định pháp luật giống như mạng cố định.

Còn với Viettel, câu trả lời cũng rất chung chung: Tổng số thuê bao 3G phát sinh lưu lượng trong tháng 5 vừa qua khoảng 2 triệu. Đối với những trang web đồi trụy hay phản động, hệ thống kỹ thuật của Viettel đã chặn và hạn chế đến mức tối đa những thuê bao Mobile Internet có thể truy cập vào.

Trong khi đó MobiFone cho biết, hiện trên mạng MobiFone có khoảng 6 triệu khách hàng thường xuyên sử dụng dịch vụ 3G. Về “mảng tối” của dịch vụ Internet Mobile, MobiFone cho rằng đây là vấn đề hai mặt của internet nói chung, không phải đặc thù của dịch vụ Mobile Internet, bởi bản chất của công nghệ 3G là cung cấp hạ tầng mạng di động với băng thông rộng, cho phép khách hàng có thể kết nối internet mọi lúc mọi nơi với điện thoại của mình, thay vì kết nối internet thông qua máy tính với công nghệ ADSL truyền thống.

Với các câu hỏi đặt ra: Từ khi có 3G, nhà mạng vẫn mở cửa thoải mái, khiến cho nhiều người dễ dàng truy cập internet trên Mobile để truy cập web sex và những trang thông tin phản động, đồi trụy; biện pháp kỹ thuật và biện pháp cụ thể để hạn chế hiện tượng kém lành mạnh này…?

MobiFone trả lời kiểu “chuyền bóng”: Là doanh nghiệp cung cấp hạ tầng viễn thông, có hợp tác với các đơn vị liên quan để cung cấp dịch vụ cho khách hàng, do đó MobiFone tuân thủ chặt chẽ các quy định của các cơ quan quản lý nhà nước về việc cung cấp hạ tầng viễn thông, và phối hợp với các đơn vị liên quan để ngăn chặn những trang thông tin có nội dung vi phạm. Nếu có thông báo của các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa, thông tin không cho phép cung cấp các trang web đó cho khách hàng, chúng tôi sẽ thực hiện chặn ngay trên hệ thống…(?)

• Cơ quan quản lý sẽ theo sát?

Hiện nay, tốc độ truy nhập dịch vụ 3G đạt đến 7,2 Mb/s và tỷ lệ thành công cuộc gọi đạt đến trên 98%. Ngoài ra, việc sử dụng USB 3G để truy nhập internet đã nhanh chóng đưa dịch vụ đến vùng sâu vùng xa với mức cước cạnh tranh dịch vụ ADSL, góp phần thực hiện xóa khoảng cách số giữa nông thôn và thành thị, nâng chất lượng cuộc sống, tăng khả năng tiếp cận thông tin ở vùng nông thôn…

Tuy vậy, song song với giá trị thiết thực đạt được, một lãnh đạo Bộ TT-TT khẳng định, một trong những tồn tại, hạn chế lớn nhất của viễn thông di động Việt Nam là thuê bao ảo quá nhiều, không thể chấp nhận được. Vấn đề này kéo theo hệ lụy là an ninh mạng phức tạp, khó kiểm soát; đồng thời gây lãng phí kho số, vốn được xem là tài nguyên quốc gia.

Bộ TT-TT cho rằng, hai thách thức lớn nhất của viễn thông di động Việt Nam hiện nay là hạ tầng cơ sở và an ninh mạng. Với dịch vụ 3G phát triển, việc quản lý hệ thống thiết bị đầu cuối cũng như các nội dung được đăng tải trên internet rất phức tạp và các nhà mạng cần phải ưu tiên cho vấn đề này.

Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT-TT) Phạm Hồng Hải cũng khẳng định, một trong những ưu tiên hàng đầu hiện nay trong vấn đề phát triển dịch vụ 3G ở Việt Nam là các nhà mạng cần tập trung làm “lành mạnh hóa” những nội dung dịch vụ trên mạng di động. Ông Phạm Hồng Hải thừa nhận, việc phát triển và quản lý nội dung các dịch vụ trên hệ thống mạng 3G hiện còn nhiều bất cấp và chưa chặt chẽ.

Theo cục này, sắp tới Bộ TT-TT sẽ làm việc với các cơ quan chức trách cũng như nhà mạng để có những quy định cụ thể, chặt chẽ về vấn đề này, nhất là việc cung cấp những dịch vụ nội dung số trên hệ thống mạng di động ở Việt Nam. Qua đó hạn chế đến mức tối đa những mặt trái, nội dung xấu, không lành mạnh, trái thuần phong mỹ tục của dân tộc, dần hoàn chỉnh quy định pháp luật về hệ thống mạng 3G nói riêng và dịch vụ điện thoại di động nói chung.

Một lãnh đạo Cục Viễn thông cho rằng, nếu như giai đoạn đầu chất lượng mạng 3G còn chưa tốt, hay bị rớt mạng, ngắt quãng kết nối do các doanh nghiệp cần thời gian để tối ưu, vận hành mạng 3G thì đến nay, chất lượng dịch vụ đã tốt hơn dù vẫn còn chưa đồng đều giữa các khu vực. Trong thời gian tới, các doanh nghiệp sẽ tăng cường hội tụ cho 3G, phải triển khai cung cấp đa dạng các dịch vụ nội dung để tăng mức độ ứng dụng công nghệ thông tin rộng rãi trong kinh doanh (thương mại điện tử, e-Banking, thương mại trực tuyến...).

BÁ TÂN - TRẦN LƯU