Chất thải tại các ao nuôi tôm hiện chưa được xử lý triệt để, được cho là nguyên nhân phát sinh dịch bệnh trên tôm. Mới đây, nhóm các nhà khoa học đến từ Trường Đại học Kyushu (Nhật Bản) và Phòng Thí nghiệm công nghệ nano - Đại học Quốc gia TPHCM đã triển khai dự án thử nghiệm quy trình nuôi tôm bằng công nghệ Nhật, nhằm giải quyết phần nào nỗi lo tôm chết.
Hơn 6 tháng nay, các chuyên gia của dự án phải di chuyển liên tục giữa TPHCM và tỉnh Bến Tre để lựa chọn địa điểm, khảo sát thực địa lên phương án thực hiện. PGS-TS Đặng Mậu Chiến, Giám đốc Phòng Thí nghiệm công nghệ nano, cũng là đối tác của dự án tại Việt Nam cho biết, nhiệm vụ của các nhà khoa học là xử lý triệt để chất thải trong quá trình nuôi tôm, đồng thời tận dụng để phát điện dựa trên công nghệ pin nhiên liệu do Trường ĐH Kyushu nghiên cứu phát triển. Vốn đầu tư thực hiện dự án được JICA tài trợ từ nguồn vốn ODA không hoàn lại, trong đó phía Nhật Bản sẽ đầu tư gần 3 triệu USD, dưới dạng thiết bị phục vụ nghiên cứu. Toàn bộ thiết bị được chuyển từ Nhật sang Việt Nam.
Được biết, công nghệ pin nhiên liệu oxít rắn (SOFC) mà Trường ĐH Kyushu đang sở hữu cho hiệu suất điện lên đến 45%, cao hơn rất nhiều so với các loại pin nhiên liệu đã từng được nghiên cứu. Đây là công nghệ mới có khả năng chuyển đổi năng lượng trực tiếp không gây ô nhiễm môi trường. PGS-TS Yusuke Shiratori, Khoa Nông nghiệp Trường ĐH Kyushu, đồng thời là trưởng dự án cho biết: “Ban đầu, chúng tôi chỉ muốn tập trung xử lý bùn thải để phát điện. Vì thế chúng tôi liên lạc và mời gọi một số doanh nghiệp Nhật Bản có công nghệ tương ứng tham gia như công ty Magnex (Hệ thống sản xuất năng lượng thế hệ mới), Maywa (Công nghệ sản xuất nhiên liệu sinh khối), Nakayama Iron Works (Mạng lưới điện thông minh)… Nhưng trong quá trình khảo sát, trao đổi với nhiều nông dân của đồng bằng sông Cửu Long, chúng tôi nhận thấy xử lý triệt để bùn thải chưa thể giúp con tôm sống được. Vì thế sau khi trở về Nhật, tôi đã kết nối thêm các doanh nghiệp về xử lý nước, công nghệ tạo bọt khí nano… để hình thành một quy trình nuôi tôm khép kín theo công nghệ cao”.
Trước mắt, các chuyên gia của dự án sẽ triển khai xây dựng một phòng nghiên cứu “dã chiến” tại một trại tôm, tiến hành bơm bùn thải từ các ao tôm khác về hồ chứa tại đây để thực hiện phát điện thông qua hệ thống pin nhiên liệu, điện có được sẽ phục vụ mọi hoạt động của ao tôm như chiếu sáng, chạy quạt sục ôxy… Toàn bộ dữ liệu thu nhận tại trại tôm sẽ được tự động ảo hóa lên mây (sử dụng công nghệ điện toán đám mây). Ngồi tại Nhật, các chuyên gia có thể truy xuất dữ liệu, tiến hành đánh giá và đưa ra các phương án nghiên cứu tiếp theo.
Theo PGS-TS Đặng Mậu Chiến, Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, cần rất nhiều năng lượng, nguồn điện hiện có được chủ yếu từ các nhà máy thủy điện. Trong khi đó, Việt Nam có trữ lượng sinh khối rất lớn từ rơm, rạ, bùn thải… nhưng hầu như không được sử dụng. Các nước trên thế giới đang chọn hướng nghiên cứu tạo ra năng lượng sạch từ sinh khối, là một giải pháp dự phòng cho các phương pháp sản xuất điện khác như thủy điện, nhiệt điện và đặc biệt là điện hạt nhân. Kết hợp pin nhiên liệu vào nuôi tôm là hướng đi mới lạ nhưng có ý nghĩa xã hội cao.
NGUYỄN TƯỜNG
