Giao lưu trực tuyến về phòng ngừa các bệnh học đường

Hơn 22 triệu học sinh, sinh viên đã chính thức bước vào năm học mới 2017-2018. Trong khi đó, hiện nay tình hình thời tiết trong cả nước đang diễn biến bất thường khiến nhiều dịch bệnh nguy hiểm bùng phát và lây lan như sốt xuất huyết, tay chân miệng, Rubella… Ngoài ra, học sinh cũng rất dễ mắc phải những căn bệnh học đường như: cong vẹo cột sống, tật khúc xạ, răng miệng, rối loạn tâm thần…

Tham gia trả lời câu hỏi của bạn đọc là các chuyên gia:

- TS-BS Nguyễn Vũ Thượng, Phó Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM.

- ThS-BS Đinh Thạc, Trưởng phòng Công tác xã hội, BV Nhi đồng 1 TPHCM.

- ThS-BS Lê Hồng Nga, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM.

- BS Phạm Thị Nguyệt Ánh, Trung tâm Bảo vệ sức khỏe lao động và môi trường, Sở Y tế TPHCM.

- Ông Nguyễn Văn Gia Thụy, Phó phòng Công tác Chính trị tư tưởng Sở GD-ĐT TPHCM.

- Bà Trương Thị Đoan Trang, cán bộ y tế Trường tiểu học Lương Định Của, quận 3, TPHCM.

Bạn đọc có thể gởi trực tiếp câu hỏi trực tiếp tại website báo SGGP

Bạn Mỹ Hạnh, Quận 9, TPHCM có hỏi:

Trẻ nhỏ bị mắc bệnh tay chân miệng rồi liệu còn bị mắc lại nữa không? Sao con tôi mới bị cách đây 2 tuần nay lại bị tiếp. Nay cháu được 18 tháng mà mắc bệnh tay chân miệng 3 lần rồi. Giờ tôi phải làm sao để phòng tránh cho bé tốt nhất. Và liệu cháu có còn mắc bệnh tay chân miệng nữa hay không? xin cảm ơn bác sĩ.

ThS-BS Đinh Thạc

Cám ơn bạn Mỹ Hạnh đã gởi một câu hỏi rất thực tế.

Tay chân miệng là bệnh rất dễ lây lan ở trẻ em nhất là trẻ lứa tuổi mẫu giáo (3-5 tuổi). Đây là căn bệnh lây lan liên quan trực tiếp đến vệ sinh cá nhân, nhất là vệ sinh tay do đó trẻ bị tay chân miệng nếu không cách ly ở nhà sẽ rất dễ lây cho các bạn cùng lớp.

Về nguyên nhân bệnh tay chân miệng do bệnh lây nhiễm do nhóm vi rút đường tiêu hóa (gọi chuyên môn là Enterovirus). Theo các báo cáo khoa học 2 chủng vi rút gây bệnh tay chân miệng phổ biến ở trẻ hiện nay là Enterovirus 71 (gọi tắt EV71) và chủng Coxakia A16, ngoài ra còn hơn 12 chủng vi rút khác có thể gây bệnh tay chân miệng ở trẻ. Đây là lý do trẻ có thể mắc bệnh tay chân miệng nhiều lần (chủng nào chưa bị nhiễm nếu không may bị lây) sẽ làm trẻ lại bị nhiễm bệnh.

Trẻ ở gia đình mình mới 18 tháng tuổi, sức đề kháng chưa tốt nên cũng có thể dễ bị nhiễm bệnh nhiều lần (trẻ dưới 3 tuổi tỷ lệ mắc bệnh này cao nhất). Cần tăng cường phòng ngừa bằng các biện pháp thiết thực:

- Nhắc nhở trẻ thường xuyên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch để loại đi sự tấn công của vi rút gây bệnh tay chân miệng.

- Khi phát hiện trẻ bệnh nên cho trẻ đi khám bác sĩ sớm và thực hiện việc cách ly để bệnh không lây cho trẻ khác.

- Tăng cường dinh dưỡng giúp trẻ tăng sức đề kháng cũng có thể góp phần giúp trẻ phòng bệnh.

- Hy vọng trong tương lai khi ngành y tế có vắc xin phòng bệnh tay chân miệng chúng ta có thể giúp trẻ phòng bệnh chủ động hơn.

Giao lưu trực tuyến về phòng ngừa các bệnh học đường ảnh 1

Các khách mời trả lời câu hỏi bạn đọc

Bạn Quang Trí, 44 tuổi, Gò Vấp có hỏi:

Tôi nhận thấy việc chăm lo sức khỏe học sinh hiện nay khá tốt, tuy nhiên có một việc gây ảnh hưởng đến sức khỏe của học sinh mà có vài trường đang gặp phải. Đó là việc các phụ huynh hút thuốc trong khuôn viên trường vào giờ đón con, thậm chí bảo vệ của trường cũng hút thuốc trong khuôn viên trường. Điều này thuộc về luật nhưng có lẽ vài trường đã không có biện pháp kiên quyết. Rất mong lãnh đạo ngành Giáo dục kiên quyết hơn.

Nguyễn Văn Gia Thụy

Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã có Công văn số 1004/GDĐT-HSSV ngày 30/3/2017 về thực hiện hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học trên địa bàn thành phố, cụ thể chỉ đạo các trường học nhắc nhở khách đến liên hệ công tác không hút thuốc lá trong trường học, tất cả cán bộ, công chức, giáo viên, nhân viên, (đặc biệt là tổ bảo vệ, tổ công xa) không hút thuốc lá trong khuôn viên nhà trường, trong và ngoài giờ làm việc.

Vì thế những trường hợp vi phạm nội dung trong văn bản trên sẽ bị xử lý theo quy định.

Bạn Tường Vi, TPHCM có hỏi:

Con gái tôi đang học một trường mẫu giáo công lập ở quận 12, địa bàn năm nào cũng phát hiện nhiều ca bệnh sốt xuất huyết và tay chân miệng trong trường học. Tôi muốn hỏi đại diện Sở GD-ĐT TP về quy trình xử lý của trường học khi phát hiện có học sinh mắc bệnh (như cách ly học sinh đó như thế nào, có thông báo cho tất cả phụ huynh có con cùng học lớp đó hay không, ai là người chịu trách nhiệm phun thuốc khử trùng lớp học…). Sở có quy định bao nhiêu học sinh mắc bệnh trở lên mới được gọi là dịch? Diễn biến dịch bệnh như thế nào trường học mới phải tạm thời đóng cửa?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Câu hỏi này có một số ý trùng với câu hỏi vừa trả lời, tôi xin trả lời lại như sau:

Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Sở Y tế về công tác chuyên môn và đã ban hành Công văn số 2891/GDĐT-CTTT ngày 09/8/2017 và Công văn số 3216/GDĐT-CTTT nêu rõ các đơn vị trường học phối hợp với ngành y tế, địa phương trong các đợt phun hóa chất phòng, chống sốt xuất huyết; vận động học sinh, sinh viên tích cực tham gia các hoạt động diệt muỗi, lăng quăng tại gia đình và cộng đồng; làm sạch vệ sinh trường lớp, khu vực xung quanh trường học.

Ngoài ra, Sở Giáo dục và Đào tạo có Công văn số 3664/GDĐT-HSSV về triển khai hoạt động kiểm soát bệnh truyền nhiễm trong trường học, trong đó hướng dẫn chi tiết về công tác đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, thực hiện phòng, chống tay chân miệng và quy trình phát hiện xử lý trẻ em mác bệnh ở trường, lớp.

Việc bao nhiêu học sinh mắc bệnh trở lên mới được gọi là dịch do ngành y tế quy định, tùy theo những trường hợp bệnh thuộc các nhóm bệnh A, B, C (rất nguy hiểm, ...) thì ngành y tế mới công bố tình trạng dịch bệnh.

Việc diễn biến dịch bệnh trong trường học phải căn cứ vào tình hình thực tiễn, ngành giáo dục và đào tạo sẽ trao đổi với ngành y tế mới có quyết định tạm thời đóng cửa nếu cần thiết.

Bạn Lê Thị Ngọc Thoại, 34 tuổi, quận Tân Phú, nhân viên văn phòng có hỏi:

Vui lòng cho em hỏi, chỗ đầu ngón tay giữa của em (các ngón khác không bị) hay bị bong tróc da, đặc biệt khi tiếp xúc với nước và chất tẩy rửa thì tình trạng tróc da càng nhiều hơn, và có 1 số mụn nước nhỏ rất ngứa. Da ngón tay này ngày càng đỏ và mỏng, có lúc cảm thấy nóng ngay đầu ngón tay. Xin bác sĩ tư vấn dùm em bị bệnh gì? Cách điều trị. Chân thành cảm ơn!

ThS-BS Lê Hồng Nga

Bạn nên đến khám chuyên khoa Da liễu để được tư vấn và điều trị đúng.

Bạn Nguyễn Diệu Thúy, Quận 12 có hỏi:

Cháu nhà tôi hơn 7 tuổi, mà cháu bị sún nguyên hàm răng trên khá lâu rồi mà răng vẫn chưa mọc lại. Thưa bác sĩ chu kỳ thay răng của trẻ diễn biến như nào? Làm thế nào để bé có thể mọc răng nhanh hơn. Khi răng đã mọc lại, có cách nào để răng không bị sâu? Xin cảm ơn bác sĩ

ThS-BS Đinh Thạc

Xin chào bạn Nguyễn Diệu Thúy, Quận 12

Sức khỏe răng miệng cho trẻ em rất quan trọng vì ngoài chức năng sinh lý giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, răng còn góp phần mang lại sự tự tin và tính thẩm mỹ rất cao khi trẻ bước vào tuổi trưởng thành. Do đó bảo vệ sức khỏe răng miệng cho trẻ ngày nay được rất nhiều ban ngành quan tâm không phải chỉ riêng ngành y tế.

Về chu kỳ thay răng của trẻ một cách sinh lý là lúc trẻ 6 tuổi, những chiếc răng vĩnh viễn bắt đầu mọc dần thay thế những chiếc răng sữa đã bị hư/mất trong quá trình trẻ khôn lớn. Việc giữ vệ sinh răng miệnh cho trẻ thật tốt cũng là cách giúp cho việc mọc răng vĩnh viễn ở trẻ được thuận lợi và giúp trẻ có hàm răng đều, đẹp sau này.

Bé ở nhà dù đã 7 tuổi và những răng sữa đã rụng (mất) đến nay vẫn chưa mọc răng vĩnh viễn cho thấy tiến trình mọc răng ở trẻ đã bị muộn so với tuổi. Bạn cần lưu ý một số lời khuyên sau đây:

- Sắp xếp thời gian cho bé đi khám chuyên khoa răng hàm mặt càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân trẻ chậm mọc răng vĩnh viễn do đâu (trẻ bị còi xương làm trẻ chậm mọc răng, bất thường ở nướu và xương hàm có thể gây cản trở quá trình trẻ mọc răng)... từ đó có biện pháp xử trí thích hợp tình trạng trẻ mọc răng.

- Việc mọc răng không thể mong muốn mọc nhanh hay chậm và tùy thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân nào ảnh hưởng đến việc mọc răng.

- Khi răng vĩnh viễn đã mọc bạn cần chăm sóc răng thật tốt cho trẻ bằng những biện pháp sau:

+ Hạn chế cho trẻ ăn ngọt quá nhiều như bánh, kẹo ngọt, uống nhiều nứic ngọt... sẽ rất dễ làm răng vĩnh viễn bị hư (tổn thương các cấu trúc răng như men hoặc ngà răng.

+ Hạn chế cho trẻ ăn uống quá lạnh như ăn kem, uống nước đá... rất dễ làm răng bị sâu.

+ Hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách (chải răng bằng bàn chải trẻ em mềm, chải theo chiều dọc lên xuống hoặc kiểu xoắn ốc...) giúp loại đi những yếu tố thuận lợi dẫn tới sâu răng. Lưu ý thời điểm cần chải răng là trước khi đi ngủ, sau khi thức dậy, sau khi ăn uống các loại thức ăn.

+ Cho trẻ khám sức khỏe răng miệng định kỳ mỗi 6 tháng.

+ Phát huy tính hiệu quả của chương trình Nha học đường giúp nâng cao sức khỏe răng miệng cho học sinh.

Khám răng cho học sinh tại Trường Tiểu học Lương Thế Vinh, quận 1 , TPHCM. Ảnh: MAI HẢI

Bạn Phạm Khánh Chi, 37 tuổi có hỏi:

Tôi muốn hỏi cô nhân viên y tế Trường Tiểu học Lương Định Của (quận 3): Dịch bệnh diễn biến thường xuyên và liên tục, với một biên chế nhân viên y tế một trường học liệu có đủ sức quán xuyến hết công việc? Khi cần hỗ trợ về chuyên môn, đặc biệt trong phòng chống dịch bệnh, trường học sẽ làm gì để bảo đảm sức khỏe học sinh?

Trương Thị Đoan Trang

Phải có sự kết hợp của ban giám hiệu, giáo viên, nhân viên y tế, trạm y tế phường, trạm y tế quận và phụ huynh... chứ một nhân viên trường học không thể quán xuyến được hết công việc.

Trường học có nhiệm vụ báo cáo lên tuyến trên để tuyến trên cử y, bác sĩ đúng chuyên môn đến hỗ trợ cho trường trong công tác phòng chống dịch.

Bạn Đặng Trung, Củ Chi có hỏi:

Con tôi, đi học bán trú buổi trưa thường ngủ chung với các bạn và sử dụng chung vật dụng. Nguy cơ nhiễm bệnh có cao không thưa bác sĩ. Làm thế nào để phòng ngừa. Xin cảm ơn.

ThS-BS Lê Hồng Nga

Tại TPHCM, tất cả các trường bán trú công lập và ngoài công lập đều được ngành y tế và ngành giáo dục hướng dẫn các nội dung phòng chống bệnh truyền nhiễm trong trường học và có lịch kiểm tra định kỳ. Bạn có thể trao đổi với giáo viên và bảo mẫu để biết cách tổ chức thực hiện các hoạt động kiểm soát bệnh truyền nhiễm trong trường học. Thông qua hội cha mẹ học sinh thảo luận với ban giám hiệu nhà trường để tổ chức thực hiện chăm sóc sức khỏe học sinh nói chung và kiểm soát bệnh truyền nhiễm trong trường học nói riêng.

Riêng đối với mỗi gia đình cần cho trẻ tiêm chủng đầy đủ và thường xuyên nhắc nhở trẻ thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân để tự phòng bệnh cho bản thân.

Bạn Minh Phương, 36 tuổi, Gò Vấp, Công nhân có hỏi:

Xin cho tôi hỏi có cách nào nhận biết trẻ mắc các bệnh hô hấp và xử lý như thế nào? Tôi có đọc một vài báo viết các bệnh liên quan đến đường hô hấp ngày càng tăng là do ông nhiễm không khí, báo có viết đúng không? Nếu vậy thì tôi cần phải có biện pháp gì để phòng ngừa cho gia đình của mình? Xin cảm ơn các bác sĩ.

ThS-BS Lê Hồng Nga

Các bệnh đường hô hấp thường có biểu hiện ban đầu qua các triệu chứng như ho, hắt hơi, mệt mỏi; nếu do nguyên nhân nhiễm khuẩn thì sẽ có biểu hiện sốt. Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh đường hô hấp chứ không chỉ là ô nhiễm không khí. Ở trẻ nhỏ thường là nhiễm khuẩn hô hấp, có thể do vi rút, vi khuẩn hoặc nấm. Để phòng tránh các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, mỗi người cần xây dựng thói quen rửa tay thường xuyên bằng nước và xà phòng, che miệng - mũi khi ho, hắt hơi và nhớ rửa sạch bàn tay sau đó. Đối với trẻ nhỏ cần được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch; chế độ dinh dưỡng đúng và phù hợp với lứa tuổi. Cha mẹ cần quan tâm thực hiện đầy đủ các biện pháp vệ sinh cá nhân cho bản thân và cho trẻ để bảo vệ trẻ không bị các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp.

Bạn Thu Minh, 49 tuổi có hỏi:

Tôi xin hỏi cô Đoan Trang: Phòng nha trong trường học hiện nay chỉ có chức năng thăm khám răng miệng cho học sinh. Vậy trong những trường hợp con tôi có răng bị lung lay hoặc bị sâu, trường học có hỗ trợ phụ huynh trong vấn đề điều trị?

Trương Thị Đoan Trang

Với trường Lương Định Của thì học sinh được trám, nhổ răng lung lay (trừ chữa tủy).

Bạn Ngọc Trang, Nhân viên văn phòng có hỏi:

Tôi muốn hỏi thầy Gia Thụy, Sở GD-ĐT TP: Một trường học hiện nay trung bình có từ 300 đến hơn 1.000 học sinh nhưng theo quy định chỉ có một nhân viên y tế. Song tôi được biết gần đây nhiều trường ngay cả một biên chế nhân viên y tế cũng không có. Nhiều nơi phải ký hợp đồng hoặc lấy giáo viên kiêm nhiệm. Vướng mắc trong công tác quản lý ở đâu?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Câu hỏi này trùng với câu hỏi vừa trả lời, tôi xin trả lời lại như sau:

Theo Văn bản số 2378/VPCP-KGVX ngày 8/4/2015 của Văn phòng Chính phủ về công tác y tế, tài chính, kế toán trong các cơ sở trường học, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tạm thời dừng tuyển viên chức chuyên trách làm công tác y tế, tài chính, kế toán tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập. Vì thế việc tuyển nhân viên biên chế phụ trách y tế trường học gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, ngành giáo dục và đào tạo TPHCM đã có thực hiện thu thập ý kiến về nhu cầu nhân lực y tế trường học theo Công văn số 545/DP-KLN ngày 26/5/2017 và gửi cơ quan cấp trên xin ý kiến chỉ đạo.

Bạn Bảo Long, Bạc Liêu có hỏi:

Để phòng chống bệnh sốt xuất huyết đang lan rộng, tôi muốn hỏi trường học đã làm gì để phòng tránh dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho học sinh?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã có Công văn số 3216/GDĐT-CTTT ngày 05/9/2017 về tăng cường công tác phòng, chống sốt xuất huyết theo Công văn số 3813 của Bộ GD&ĐT và Thông báo số 672/TB-VP của UBND TPHCM, theo đó thủ trưởng các đơn vị giáo dục phối hợp với ngành y tế, địa phương tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống sốt xuất huyết trong trường học trên địa bàn thành phố như sau:

- Nghiêm túc triển khai kịp thời Công văn số 3813/BGDĐT-GDTC ngày 21/8/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- Tiếp tục triển khai thực hiện tăng cường công tác phòng, chống sốt xuất huyết tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố theo Công văn số 2891/GDĐT-CTTT ngày 09/8/2017 của Sở Giáo dục và Đào tạo.

- Tích cực tham gia chiến dịch diệt lăng quăng làm sạch môi trường tại đơn vị và địa phương nơi cư trú, biết cách phòng tránh dịch sốt xuất huyết ngay từ đầu năm học 2017-2018.

- Theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe của trẻ em, học sinh sinh viên, cán bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh và xử lý triệt để ổ dịch theo hướng dẫn của ngành y tế.

Bạn Văn Cường có hỏi:

Tỷ lệ học sinh bị tật khúc xạ về mắt ngày càng tăng cao. Trong khi đó, dưới áp lực sĩ số, nhiều trường học trong những năm gần đây đã tận dụng tối đa diện tích lớp học, khoảng cách giữa dãy bàn học đầu tiên với bục giảng chỉ vài gang tay. Các trường đã làm gì để cân bằng giữa sĩ số lớp học với bảo vệ sức khỏe đôi mắt cho học sinh?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã chỉ đạo, triển khai thực hiện tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố thực hiện Thông tư liên tịch số 26/2011/TTLT-BGDĐT-BKHCN-BYT ngày 16/6/2011 hướng dẫn tiêu chuẩn bàn ghế học sinh tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông. Thực tế, các cơ sở giáo dục đang thực hiện thay thế dần bàn, ghế, đèn, quạt và bố trí phòng học bảo đảm khoảng cách theo quy định.

Bên cạnh đó, ngành giáo dục và đào tạo cũng phối hợp triển khai nhiều hoạt động để hỗ trợ cho học sinh trong chương trình mắt học đường, cụ thể Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã có Công văn số 4043/GDĐT-HSSV ngày 23/11/2016 về việc triển khai Chương trình khám Mắt miễn phí và tặng kính cho học sinh trên địa bàn thành phố.

Ông Phạm Trường - Phó Tổng biên tập Báo SGGP tặng hoa các khách mời. Ảnh: ĐỨC CƯỜNG

Giao lưu trực tuyến về phòng ngừa các bệnh học đường ảnh 2

Bạn Nguyễn Kha, Quận 8, TPHCM có hỏi:

Xin hỏi bác sĩ, tại sao trẻ hay bị bệnh khi vào mùa tựu trường?

Trương Thị Đoan Trang

Trẻ hay bị bệnh khi vào mùa tựu trường vì thời điểm này đang giao mùa nên hay xảy ra dịch bệnh.

ThS-BS Lê Hồng Nga

Mùa tựu trương trùng thời điểm đầu mùa dịch của một số bệnh truyền nhiễm. Trong trường học khoảng cách tiếp xúc giữa các cá nhân rất ngắn nên nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm là rất lớn. Vì vậy mùa này trẻ dễ bị bệnh hơn.

Bạn Nguyễn An, Hà Nam có hỏi:

Cháu nhà tôi ngủ rất khuya và ngày hôm sau phải dậy sớm để đến trường. Mặc dù đã khuyến khích cháu ngủ sớm nhưng cháu không thể nào ngủ trước 10 giờ vì phải lo trả bài tập về nhà. Vậy thưa bác sĩ, giấc ngủ có ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và sức khỏe của cháu không?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Ngủ đủ giờ trong 1 ngày rất quan trọng, nhất là với trẻ nhỏ (8 đến 10 tiếng/ngày).

Thiếu ngủ ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ (thể lực) và tinh thần.

Bạn Ánh Quyên, quận Tân Bình có hỏi:

Nhiều trường tiểu học hiện nay đang có tình trạng ký hợp đồng với nhân viên y tế, do đó người này không túc trực thường xuyên ở trường. Khi tìm hiểu, phụ huynh chúng tôi được biết là do trường không có biên chế nhân viên y tế. Vì sao có tình trạng này?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Theo Văn bản số 2378/VPCP-KGVX ngày 8/4/2015 của Văn phòng Chính phủ về công tác y tế, tài chính, kế toán trong các cơ sở trường học, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tạm thời dừng tuyển viên chức chuyên trách làm công tác y tế, tài chínn, kế toán tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập. Vì thế việc tuyển nhân viên biên chế phụ trách y tế trường học gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, ngành giáo dục và đào tạo TPHCM đã có thực hiện thu thập ý kiến về nhu cầu nhân lực y tế trường học theo Công văn số 545/DP-KLN ngày 26/5/2017 và gửi cơ quan cấp trên xin ý kiến chỉ đạo.

Bạn Trần Hồng Vân, TPHCM có hỏi:

Trong giai đoạn trẻ nhỏ bị nhiễm các bệnh truyền nhiễm, vấn đề dinh dưỡng cho trẻ có những vấn đề gì cần chú ý hay không? Thưa bác sĩ.

ThS-BS Lê Hồng Nga

Trong chăm sóc trẻ bị bệnh truyền nhiễm vấn đề dinh dưỡng rất quan trọng để đảm bảo sức đề kháng cho trẻ. Cha mẹ cần cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, chế biến thức ăn mềm dễ tiêu hóa, uống đủ nước, khuyến khích trẻ uống nước trái cây để bổ sung các vitamin. Trẻ bị bệnh thường có cảm giác chán ăn, cha mẹ có thể chia nhỏ bữa ăn để đảm bảo cung cấp đủ lượng thức ăn cần thiết cho trẻ.

Bạn Ninh Giang, 36 tuổi, Lâm Đồng có hỏi:

Chào bác sĩ: Tôi sắp có con nhỏ bước vào lớp 1. Cháu thường xuyên sử dụng máy tính bảng và điện thoại. Vừa rồi tôi có đọc báo thấy sử dụng nhiều thiết bị điện tử trẻ sẽ bị loạn thần. Vậy thưa bác sĩ, bệnh này có nguy hiểm không, và cách phòng chống như thế nào?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Trẻ nhỏ sử dụng nhiều máy tính bảng và điện thoại sẽ dễ bị tật khúc xạ và rối loạn tâm thần.

Nên hạn chế trẻ sử dụng, mỗi lần sử dụng nên trong khoảng thời gian ngắn sau đó cho mắt nghỉ ngơi bằng cách nhắm mắt vài phút và nhìn xa.

Bác sĩ Nguyệt Ánh trả lời câu hỏi bạn đọc

Bạn Minh Tú, quận 4, 32 tuổi có hỏi:

Tôi muốn hỏi cô Đoan Trang, Trường Tiểu học Lương Định Của (quận 3). Trong tình hình dịch bệnh lan rộng hiện nay, trường học đã bảo quản bàn chải đánh răng, chăn, gối của học sinh thế nào để phòng chống dịch bệnh? Ngoài ra có thêm những hoạt động tuyên truyền gì để các em biết cách giữ sức khỏe mắt và răng miệng?

Trương Thị Đoan Trang

Đầu năm trường trang bị riêng cho mỗi học sinh bàn chải, khăn, gối; đối với bàn chải sau mỗi buổi trưa đánh răng thì được rửa sạch, phơi nắng, có kệ cắm bàn chải riêng; khăn thì được giặt sạch, phơi nắng; bao gối cuối tuần được giặt sạch, đảm bảo đầu tuần có bao gối mới.

Ngoài ra, vào buổi chào cờ đầu tháng có tuyên truyền về bệnh răng miệng, mắt và các bệnh khác.

Bạn Hồng Nga, Quận Tân Phú, TPHCM có hỏi:

Làm thế nào để nhận biết trẻ nhỏ bị cận thị, hay tật khúc xạ. Bác sĩ có thể khuyến cáo những biện pháp để gia đình, thầy cô phòng tránh cho trẻ khỏi bị mắc cận thị?

Trương Thị Đoan Trang

Khi trẻ có biểu hiện ngồi học hay nheo mắt để nhìn chữ trên bảng.

Hạn chế cho bé sử dụng điện thoại, máy tính để chơi game, xem youtube... và nên cho trẻ đi kiểm tra mắt định kỳ.

Bạn Ngọc Sơn, 28 tuổi có hỏi:

Tôi xin hỏi thầy Thụy, Sở GD-ĐT TP: Hiện nay có quy định tất cả chén, dĩa, muỗng sử dụng trong trường mầm non phải được trang bị đồ dùng bằng inox để bảo vệ sức khỏe học sinh. Tuy nhiên, nhiều trường học, đặc biệt các trường ở vùng ngoại thành vẫn sử dụng đồ dùng bằng nhôm hoặc nhựa không đảm bảo chất lượng. Vậy Sở GD-ĐT có biện pháp gì để quản lý?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Theo Kế hoạch liên tịch số 1008/KHLT-BQLATTP-GDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM và Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM về bảo đảm an toàn thực phẩm tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố từ năm 2017 đến hết năm 2019, qua đó quy định rõ Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM và Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM sẽ:

- Kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trong trường học theo quy định:

+ Kiểm tra định kỳ (theo quy định tại Điều 9 Thông tư số 30/2012/TT-BYT ngày 05/12/2012 của Bộ Y tế), đảm bảo:

* Không quá 02 (hai) lần/năm: Các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đã được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP có quy mô kinh doanh từ 200 suất ăn/lần phục vụ trở lên trên địa bàn quản lý.

* Không quá 03 (ba) lần/năm đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống do đơn vị chức năng được Ủy ban nhân dân huyện/quận ủy quyền cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.

+ Kiểm tra đột xuất: Nếu xảy ra vi phạm về ATTP, sự cố ATTP liên quan, các đợt kiểm tra cao điểm theo chỉ đạo của cơ quan cấp trên

Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM cùng với Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận-huyện kiểm tra, giám sát việc vận hành hệ thống tự kiểm tra về ATTP theo 03 cấp đối với các bếp ăn tập thể, căng tin trong trường học.

Bạn Ngọc Nga, Quận 7, TPHCM có hỏi:

Ông có thể cho biết muỗi truyền bệnh SXH có gì khác thường và biện pháp đơn giản, hiệu quả nhất để tiêu diệt loài muỗi này?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Muỗi truyền bệnh SXH là muỗi vằn Aedes aegypti. Muỗi có đặc điểm là sống trong nhà và sinh đẻ trong các vị trí có khả năng ứ đọng nước sạch trong và xung quanh nhà. Không chỉ lu hồ chứa nước mà bình bông, chén nước cúng, lư hương, khay hứng nước ở chậu kiểng, khay hứng nước tủ lanh, gáo dừa khô, vỏ xe cũ, mảnh ly chén bỏ... đề có thể là nơi muỗi đẻ trứng.

Biện pháp hiệu quả nhất để tiêu diệt loại muỗi này là không tạo điều kiện cho muỗi đẻ trứng. Cụ thể như sau:

- Đậy kín các vật dung chứa nước khi không dùng đến

- Hàng tuần thay rửa các vật dụng chứa nước

- Hàng tuần thu gom vật phế thải trong và xung quanh nhà

- Tập thói quen bỏ rác đúng nơi quy định, không xả rác bừa bãi...

- Sắp xếp, che đậy các đồ vật có khả năng ứ đọng nước khi không dùng đến.

Bạn Tuyết Nhung, 36 tuổi có hỏi:

Tôi muốn hỏi cô Đoan Trang, Trường Tiểu học Lương Định Của (quận 3). Tôi thấy trường học hiện nay có rất nhiều chương trình dạy kỹ năng sống cho học sinh. Trong đó, chăm sóc sức khỏe bản thân và phòng chống dịch bệnh cũng được xem là một trong những kỹ năng sống. Vậy ở trường cô đang công tác đã có những chương trình gì để tuyên truyền, phổ biến những kỹ năng này cho học sinh?

Trương Thị Đoan Trang

Thường tuyên truyền ở buổi chào cờ đầu tuần, có bản tin luôn cập nhật những thông tin mới nhất, có banner dán những nơi học sinh dễ nhìn thấy... Có sự kết hợp giữa nhân viên y tế, giáo viên chủ nhiệm và bảo mẫu để trang bị cho các em biết kỹ năng tự chăm sóc bản thân.

Bạn Minh Phong, Nhà Bè, TPHCM có hỏi:

Xin hỏi bác sĩ, đối với các bệnh về đường hô hấp, lứa tuổi học đường hay mắc nhất là những bệnh nào?

ThS-BS Đinh Thạc

Cám ơn bạn Minh Phong, Huyện Nhà Bè đã gởi câu hỏi tham gia chương trình.

- Trước hết cần chú ý với nhóm trẻ trên 5 tuổi thì bệnh về đường hô hấp ở trẻ cũng đã được cải thiện đáng kể do lứa tuổi này trẻ đã có một sức đề kháng khá tốt nên tần số mắc bệnh cũng giảm nhiều.

- Lứa tuổi học đường nếu có bị mắc bệnh về đường hô hấp thì một số bệnh điển hình ở lứa tuổi này được ghi nhận như sau:

+ Trẻ đi học thường hay bị viêm Amygdale đây là bệnh lý khá phổ biến ở trẻ em lứa tuổi đi học, vì thế vào mùa hè cha mẹ thường tranh thủ cho trẻ đi khám và phẫu thuật cắt Amygdale (những trẻ bị viêm mãn tính, Amygdale phì đại gây cản trở hô hấp, ăn uống và giấc ngủ, Amygdale bị viêm nhiễm hoặc có mủ nhiều lần trong năm). Đây cũng là phương pháp điều trị giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ.

+ Trẻ lớn nếu có tiền căn dị ứng hay hen phế quản (hay gọi là bệnh Suyễn), cũng rất dễ bị tái phát cơn hen khi thay đổi thời tiết, tiết xúc quá nhiều bụi, khói ô nhiễm hoặc không khí lạnh... Phụ huynh cần cho trẻ đi khám chuyên khoa hô hấp để có thể kiểm soát tốt cơn Hen.

+ Bệnh cúm rất dễ xảy ra ở trẻ tuổi đi học nhất là trẻ chưa được tiêm vắc xin chủ động, hơn nữa cúm rất dễ lây qua đường hô hấp. Thống kê Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết 1/3 dân số mắc bệnh cúm là trẻ em, nhất là trẻ em lứa tuổi học đường. Cần chủ động đưa trẻ đi tiêm ngừa để có cách phòng bệnh tốt nhất, đặc biệt là khi thời tiết chuyển lạnh.

Bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM khám bệnh cho bệnh nhi

Bạn Dương Anh, Hóc môn có hỏi:

Ông có thể cho biết, lứa tuổi học đường cần phải tiêm những loại vắc xin nào để phòng ngừa các dịch bệnh truyền nhiễm?

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Trẻ em khi sinh ra cần được tiêm chủng các vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng:

Khi sanh: Viêm gan B (trong 24 giờ sau sanh), BCG.

Khi trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi: tiêm các mũi 1,2,3 của vắc xin sau: Bạch hầu, uốn ván, ho gà (DPT), viêm gan B, bại liệt, viêm màng não mũ do HiB (Haemophilus influenza B)

Khi trẻ 9 tháng: sởi

Từ 12 tháng: Viêm não Nhật Bản (đảm bảo 3 mũi).

Khi trẻ 18 tháng: Sởi, rubella ( MR) , DPT 4

Ngoài ra hiện nay một số vắc xin khác đang lưu hành phòng ngừa được một số bệnh truyền nhiễm như: Viêm gan siêu vi A, trái rạ (thủy đậu), viêm màng não mũ do não mô cầu (Meningo A+C), cúm, vắc xin phế cầu, quai bị.

Các phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở tiêm chủng để được hướng dẫn và tiêm chủng đúng lịch. Khi đến cơ sở tiêm chủng, phụ huynh cần mang theo các hồ sơ tiêm chủng trước đó của trẻ và theo dõi các thông tin cũng như lịch tiêm chủng để đảm bảo tiêm chủng đủ và đúng lịch.

Phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở tiêm chủng để được hướng dẫn và tiêm chủng đúng lịch

Bạn Như Diệu, 35 tuổi có hỏi:

Tôi xin hỏi thầy Thụy, Sở GD-ĐT TP: Tỷ lệ học sinh bán trú trên địa bàn TPHCM ngày càng giảm. Nhiều học sinh phải ăn bữa trưa bên ngoài gây ảnh hưởng sức khỏe các em. Vậy trường học đã có những hoạt động tuyên truyền gì để các em biết cách chọn lựa thực phẩm phù hợp? Đồng thời phụ huynh cũng là một trong những đối tượng cần được tuyên truyền nhưng trước nay ít được quan tâm, giải pháp của thầy cho vấn đề này như thế nào?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã chỉ đạo trường học thực hiện công tác giáo dục, truyền thông xây dựng tài liệu tuyên truyền về an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm bằng các hình thức phù hợp tại đơn vị đến giáo viên, cha mẹ, học sinh qua các hình thức: bản tin y tế, bảng thông tin, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt chủ nhiệm, hoạt động ngoại khóa (Tại Công văn số 1853/GDĐT-CTTT ngày 29/5/2017)

Sở Giáo dục và Đào tạo và Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh thống nhất xây dựng Kế hoạch liên tịch bảo đảm an toàn thực phẩm tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố từ năm 2017 đến hết năm 2019 (KH số 1008/KHLT-BQLATTP-GDĐT)

- Tạo sân chơi tìm hiểu pháp luật cho học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông về Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12, Luật Trẻ em số 102/2016/QH13 qua Hội thi “Học sinh thành phố với pháp luật” năm 2017, học sinh được tham gia thi, tìm hiểu trực tuyến từ ngày 11/9/2017 đến 28/9/2017 (KH số 3077 /KH-GDĐT-CTTT)

Bạn Đức Cường, Quận 12 có hỏi:

Để kiểm soát, phòng ngừa các dịch bệnh vào mùa tựu trường, ngành y tế dự phòng thành phố có những khuyến cáo gì đối với phụ huynh học sinh? Xin cảm ơn.

ThS-BS Lê Hồng Nga

Để kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm trong trường học, cha mẹ học sinh cần lưu ý những điểm như sau:

1. Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên tại nhà

2. Khi trẻ bị bệnh, sốt nên đưa trẻ đi khám bệnh và thông báo chẩn đoán của bác sỹ cho giáo viên.

3. Nếu trẻ bị bệnh truyền nhiễm, cần cho trẻ nghỉ ở nhà đến hết thời gian cách ly (theo chỉ định của bác sỹ và khuyến cáo của y tế học đường), không cho trẻ đi đến những nơi vui chơi đông người để tránh lây bệnh cho người khác.

4. Nên đưa trẻ đi tiêm chủng đúng lịch để trẻ được bảo vệ trước những bệnh truyền nhiễm đã có vắc xin.

Bạn Quang Sơn, 36 tuổi có hỏi:

Tôi xin hỏi cô Đoan Trang: Học sinh tiểu học hiện nay rất ghiền chơi game và xem các chương trình trên youtube. Vậy trường học đã có những quy định, hướng dẫn gì để các em cân bằng giữa việc học và vui chơi, qua đó vẫn đảm bảo sức khỏe mắt?

Trương Thị Đoan Trang

Ngoài giờ học học sinh tham gia các trò chơi vận động (bóng chuyền, võ thuật, bơi lội...) và đọc sách thư viện.

Nhà trường chỉ nhắc nhở chứ không có qui định về việc chơi game hay xem yotube vì những máy tính ở trường chỉ phục vụ việc học vi tính cho các em.

Việc này phụ thuộc vào ý thức của các em và sự nhắc nhở của phụ huynh

Bạn Ngọc Thanh, 41 tuổi có hỏi:

Tôi muốn hỏi anh Gia Thụy, Sở GD-ĐT TP. Đầu năm học này, Sở Giáo dục và Sở Y tế đã có những chương trình phối hợp nào để phòng chống dịch bệnh? Khi phát hiện có dịch bệnh, tôi thấy các trường phải chủ động lên kế hoạch phun thuốc, xin ý kiến chỉ đạo từ cấp trên (thường phải mất 1-2 ngày). Vậy làm sao để rút ngắn quy trình đó, nhằm đảm bảo kịp thời sức khỏe những học sinh còn lại?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Sở Y tế về công tác chuyên môn và đã ban hành Công văn số 2891/GDĐT-CTTT ngày 09/8/2017 và Công văn số 3216/GDĐT-CTTT, nêu rõ các đơn vị trường học phối hợp với ngành y tế, địa phương trong các đợt phun hóa chất phòng, chống sốt xuất huyết; vận động học sinh, sinh viên tích cực tham gia các hoạt động diệt muỗi, lăng quăng tại gia đình và cộng đồng; làm sạch vệ sinh trường lớp, khu vực xung quanh trường học. Vì thế, đơn vị trường học chủ động phối hợp với y tế địa phương để thực hiện việc phòng, chống dịch bệnh.

Bạn Hồng Ngát, Quận 5, TPHCM có hỏi:

Thưa bác sĩ, bệnh tay chân miệng chỉ xảy ra ở trẻ em có phải không? Bệnh này có biến chứng nguy hiểm không nếu như trẻ mắc phải?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Bệnh tay chân miệng chủ yếu xảy ra ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 5 tuổi. Người lớn không mắc bệnh tay chân miệng nhưng có thể là người mang vi rút và lây truyền cho trẻ. 80% trường hợp bệnh tay chân miệng ở dạng nhẹ nhưng cũng có những trường hợp xảy ra biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể tử vong.

Bạn Thanh Tâm, TPHCM có hỏi:

Con tôi bị loạn thị từ khi còn nhỏ 3 độ, làm sao giảm việc tăng độ cho cháu? Sau này cháu lớn có thể chửa cho hết loạn thị được hay không?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Loạn thị nói riêng hay tật khúc xạ nói chung nên đo thị lực mỗi 6 tháng 1 lần để có kính đeo thích hợp tại các chuyên khoa mắt. Nếu đeo kính không đạt thị lực chuẩn, cần được theo dõi và khám tại các chuyên khoa.

Bạn Nhất Tâm, Q.2, TPHCM có hỏi:

Làm thế nào để nhận biết trẻ nhỏ bị cận thị, hay tật khúc xạ. Bác sĩ có thể khuyến cáo những biện pháp để gia đình, thầy cô phòng tránh cho trẻ khỏi bị mắc cận thị? Xin cảm ơn bác sĩ.

ThS-BS Đinh Thạc

Cám ơn bạn Nhất Tâm đã quan tâm đến sức khỏe đôi mắt của các em nhỏ, phần trả lời sau đây hy vọng sẽ giúp bạn và những người trong gia đình có thể nhận biết hoặc phát hiện sớm trẻ bị tật khúc xạ (cận thị).
Những dấu hiệu gợi ý:
- Trẻ hay nheo mắt hoặc dùng tay dụi mắt thường xuyên.
- Khi xem TV hoặc quan sát vật gì từ xa trẻ hay nghiêng đầu cố gắng nhìn cho bằng được vật trước mắt.
- Trẻ gặp khó khăn trong ghi chép bài học trong lớp, chữ viết trên bảng không thấy rõ, thường xuyên ngó tập viết của bạn bên cạnh.
- Trẻ chép bài không chính xác vì có thể nhìn nhầm chữ như chữ T thành I hoặc B thành H... vì trẻ không thấy rõ được.
- Một số trẻ thường xuyên kêu mỏi mắt, nhức mắt hoặc thậm chí nhức đầu mất ngủ nhưng khi đi khám bệnh không tìm được nguyên nhân.
- Một số trẻ hay bị chảy nước mắt.
Nếu thấy trẻ có những biểu hiện trên gia đình nên đưa cháu đi khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt.
Biện pháp phòng ngừa cũng dễ áp dụng, đối với trẻ lứa tuổi học đường cần chú ý những điều sau:
- Đảm bảo đủ ánh sáng cho trẻ khi học tập nên tận dụng ánh sáng tự nhiên (góc cửa sổ), dùng bóng đèn vàng (dây tóc), hoặc dùng bóng đèn neon thì nên mắc song song 2 bóng cho đủ ánh sáng.
- Thiết kế bàn ghế học sinh cho phù hợp theo lứa tuổi, cấp học sao cho khoảng cách từ mắt đến tập/vở phù hợp nhất cũng giúp phòng tật khúc xạ.
- Chú ý chế độ dinh dưỡng giàu nguồn vitamin nhất là vitamin A để bảo vệ mắt cho trẻ.
- Điều phối thời gian học tập và thư giãn cho đôi mắt trẻ (học khoảng 1 giờ nên cho trẻ nghỉ ngơi thư giãn).
- Cho trẻ khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng cũng giúp phát hiện và phòng ngừa tật khúc xạ ở trẻ.
Chúc bạn và gia đình nhiều niềm vui cuộc sống.

Giáo viên Trường THPT Nguyễn Thái Bình (Tân Bình TPHCM) trong giờ ôn thi môn tiếng Anh. Ảnh: MAI HẢI

Bạn Nguyễn Thị Vương Nga, Quận 10, TPHCM có hỏi:

Con tôi đi khám bệnh và được chẩn đoán bị mắc SXH. Thưa bác sĩ có nên tự điều trị bệnh SXH ở nhà không, và có bài thuốc dân gian nào có thể chữa được mà không cần tới bệnh viện không?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Bệnh SXH có thể được điều tri tại nhà nếu không có các dấu hiệu cảnh báo nặng. Hiện nay bệnh SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng: hạ sốt và bổ sung đủ nước. Nếu con bạn được bác sỹ chỉ định điều trị ngoại trú, bạn cần tuân thủ đơn thuốc do bác sỹ chỉ định, không tự ý cho trẻ uống các thuốc khác vì một số thuốc hạ sốt là chống chỉ định đối với bệnh nhân SXH.

Lưu ý khi theo dõi bệnh nhân SXH tại nhà, nếu thấy các triệu chứng như hạ sốt đột ngột kèm theo mệt lả, bứt rứt, tay chân lạnh, da nổi bông hoặc đau bụng dữ dội, xuất huyết nhiều,... cần đưa trẻ đến ngay cơ sở điều trị. Ngoài ra không được tự truyền dịch ngoài cơ sở điều trị.

Bạn Nguyễn Hiền, Quận 3, TPHCM có hỏi:

Thưa bác sĩ trẻ em ở độ tuổi nào dễ mắc tật khúc xạ mắt?

ThS-BS Đinh Thạc

Bạn Nguyễn Hiền, Quận 3 chú ý:

- Bất kỳ tuổi nào cũng có thể bị mắc tật khúc xạ.

- Lứa tuổi học đường thường hay bị mắc tật khúc xạ nhất, đặc biệt là cấp tiểu học vì trong giai đoạn này nếu không có sự nhắc nhở và hướng dẫn của người lớn, trẻ sẽ sử dụng đôi mắt "vô độ" vào những hoạt động học tập, vui chơi thường ngày sẽ dễ làm cho trẻ bị tật khúc xạ:

+ Trẻ chơi game trên máy điện thoại thông minh, máy tính bản hoặc máy vi tính quá độ cũng sẽ làm mắt trẻ bị suy yếu.

+ Trẻ xem TV và ngồi lâu với khoảng cách quá gần (từ mắt tới màn hình TV dưới 2m) sẽ làm mắt trẻ bị ảnh hưởng.

+ Những trẻ bị áp lực học tập từ nhà trường (học thêm) hoặc từ kỳ vọng của cha mẹ quá nhiều khiến trẻ học liên tục không có thời gian "thư giãn" cũng làm cho mắt trẻ bị giảm thị lực.

+ Trẻ ăn uống quá thiên lệch, nhất là chế độ ăn thiếu Vitamin và khoáng chất cũng làm cho mắt trẻ bị ảnh hưởng (trẻ em ngày nay rất thích ăn gà rán, khoai tây chiên, đồ ăn nhanh hay gọi là fast food)... phụ huynh nên hạn chế những thức ăn không tốt cho sức khỏe trẻ.

Bạn cần chú ý những điều này để giúp các cháu nhỏ trong gia đình có đôi mắt khỏe mạnh.

ThS-BS Đinh Thạc, Trưởng phòng Công tác xã hội, BV Nhi đồng 1 TPHCM

Bạn Thùy Trang, quận 6, 36 tuổi có hỏi:

Con tôi thường mắc bệnh do bị lây từ các bạn trong trường. Tôi muốn hỏi Sở GD-ĐT có những chương trình tập huấn gì về chuyên môn cho đội ngũ bảo mẫu giúp các cô sớm phát hiện và biết cách xử lý khi phát hiện học sinh mắc bệnh?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Căn cứ Công văn số 3664/GDĐT-HSSV ngày 13/11/2015, Sở Giáo dục và Đào tạo yêu cầu Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo, Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc triển khai các biện pháp tăng cường phòng, chống dịch bệnh trong trường học:

Đối với công tác giám sát phát hiện sớm ca bệnh truyền nhiễm:

- Theo dõi và quản lý chặt chẽ học sinh đi học và nghỉ học mỗi ngày để tìm hiểu và nắm bắt kịp thời các trường hợp có liên quan đến dịch bệnh truyền nhiễm.

+ Đối với học sinh nghỉ học mỗi ngày: Tìm hiểu nguyên nhân nghỉ học, thông báo cho ngay cho trạm y tế khi ghi nhận ca bệnh tay chân miệng và Sốt xuất huyết.

+ Đối với học sinh đi học: Phát hiện sớm học sinh bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm tại trường, xử lý theo hướng dẫn và thông báo cho y tế địa phương, cơ quan quản lý giáo dục.

Vì thế, phụ huynh hoàn toàn an tâm nếu trường hợp có các bệnh truyền nhiễm thì bảo mẫu sẽ thực hiện đúng quy trình trên.

Bạn Nguyên Khang, Thủ Đức, TPHCM có hỏi:

Bệnh cong vẹo cột sống lứa tuổi nào hay mắc phải? làm thế nào để phòng ngừa thưa bác sĩ?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Bệnh cong vẹo cột sống thường gặp ở các trẻ có độ tuổi từ 6 đến 18 (độ tuổi đang trong giai đoạn phát triển và cấu trúc xương chưa hoàn thiện). Ở trẻ em, tuổi càng nhỏ, cột sống còn mềm mại so với trẻ lớn và người trưởng thành nên rất dễ bị sai lệch, song cũng dễ uốn nắn chỉnh hình nếu phát hiện kịp thời.

Các biện pháp phòng ngừa: Cần sự chăm sóc đúng từ nhỏ

- Nâng cao sức khỏe chung bằng cách ăn uống đầy đủ, chú ý thức ăn có canxi.

- Tập thể dục thể thao

- Bàn ghế phải thích hợp với chiều cao của học sinh (cả nhà trường lẫn góc học tập tại nhà)

- Nơi học phải đủ ánh sáng để học sinh khỏi phải cúi nhiều quá.

- Tư thế đúng khi ngồi học

- Không mang cặp sách quá nặng (không vượt quá 10% trọng lượng cơ thể trẻ), cặp sách phải có dây đeo 2 bên hoặc phải đổi bên đều đặng nếu mang cặp 1 dây.

- Không để trẻ lao động nặng so với lứa tuổi.

- Chú trọng phát hiện sớm cong vẹo cột sống để chỉnh sửa tư thế hoặc chuyển khám chuyên sâu, điều trị thích hợp.

Bạn Phan Ngọc Như Ý, Tân An, Long An có hỏi:

Xin bác sĩ cho biết dấu hiệu điển hình của người bị SXH khác với các bệnh sốt virus khác như thế nào?

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Bệnh nhân SXH thường khởi bệnh với sốt cao đột ngột, không giảm khi uống thuốc hạ sốt có thể kèm theo đau đầu, đau nhức cơ khớp, đau sau hốc mắt... Một số trường hợp nặng hơn như xuất huyết, vật vả, li bì, sốc và tử vong.

Do lúc khởi bệnh, triệu chứng có thể giống các bệnh gây sốt khác nên khi sốt bệnh nhân cần đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và theo dõi, điều trị, giúp giảm nguy cơ các biến chứng phức tạp hoặc tử vong, giúp việc xử lý ổ dịch sớm nhằm hạn chế lây lan trong cộng đồng.

Bạn Thanh Xuân, Quận 12, TPHCM có hỏi:

Năm học mới đã bắt đầu, bà có thể cho biết những dịch bệnh nào có nguy cơ ảnh hưởng nhiều nhất tới trẻ nhỏ, học sinh, sinh viên?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Thời điểm bắt đầu năm học mới trùng với mùa dịch sốt xuất huyết và tay chân miệng. Bệnh sốt xuất huyết có nguy cơ xảy ra dịch trong tất cả các cấp lớp. Bên cạnh đó đối với các trường mầm non còn có nguy cơ lây lan bệnh tay chân miệng.

Bạn Bảo An, Q.4, TPHCM có hỏi:

Tôi thắc mắc về kinh phí hoạt động của các phòng y tế trong trường học. Bởi thực tế hiện nay cho thấy có trường trang bị rất tốt tủ thuốc y tế, học sinh mắc bệnh gì sẽ có thuốc uống điều trị ngay. Nhưng cũng có trường chỉ kê tạm vài giường bệnh, khi học sinh có nhu cầu, nhân viên y tế sẽ liên hệ phụ huynh mang thuốc vào trường cho con. Vì sao có khác biệt đó?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Về kinh phí hoạt động của các phòng y tế trong trường học:

Do điều kiện thực tế của một số phòng y tế tại các trường học hiện nay, ngày 9-9-2016, Sở Y tế - Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã có Công văn liên tịch số 8898/LT-YT-GDĐT về việc triển khai Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo, theo đó đã có hướng dẫn chi tiết về kinh phí và trang bị tủ thuốc y tế trường học.

Căn cứ vào tình trạng sức khỏe của học sinh, nhân viên y tế trường học sẽ thông báo cho phụ huynh nếu tình trạng sức khỏe của học sinh có dấu hiệu bất thường để có sự can thiệp về y tế kịp thời của bệnh viện, không có tình trạng nhân viên y tế liên hệ phụ huynh mang thuốc vào trường cho con.

Ông Nguyễn Văn Gia Thụy, Phó phòng Công tác Chính trị tư tưởng Sở GD-ĐT TPHCM

Bạn Minh Quân, Q.6, TPHCM có hỏi:

Khi trẻ nhỏ bị mắc bệnh tay chân miệng, cha mẹ và nhà trường cần phải xử lý như thế nào, trẻ có phải nghỉ học dài ngày không? Thưa bác sĩ?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Trẻ bị bệnh tay chân miệng nếu không có chỉ định nhập viện thì cần phải nghỉ ở nhà để được chăm sóc, theo dõi. Cha mẹ không nên đưa trẻ đi đến trường vì trẻ bệnh là nguồn lây cho các trẻ khác trong trường học. Khi nhà có trẻ bị bệnh tay chân miệng được chỉ định điều trị ngoại trú, gia đình cần tuân thủ các biện pháp vệ sinh phòng bệnh như rửa tay bằng nước và xà phòng trước và sau khi chăm sóc trẻ, trước khi ăn hoặc chế biến thực phẩm, sau khi đi vệ sinh. Đồng thời thực hiện khử khuẩn hàng ngày đồ dùng, sinh hoạt của trẻ theo hướng dẫn của trạm y tế cho đến hết thời gian cách ly. Thời gian cách ly trẻ bệnh tại nhà khoảng 10 ngày.

Đối với trường học, nếu phát hiện trẻ nghi ngờ bị bệnh tay chân miệng tại trường (trẻ sốt, nổi bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, loét miệng...) cần thông báo ngay cho cha mẹ trẻ để cha mẹ đưa trẻ đi khám bệnh. Nếu trường có học sinh bị bệnh tay chân miệng, cần tăng cường việc tìm hiểu nguyên nhân trẻ nghỉ học tại tất cả các lớp học để giám sát phát hiện thêm ca bệnh (nếu có), đồng thời lưu ý phát hiện trẻ bị bệnh sốt tại trường để sớm phát hiện ca nghi ngờ từ đó chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch.

Bạn Nguyễn Nam, Quận Tân Bình, TPHCM có hỏi:

Ông có thể cho biết tình hình dịch bệnh SXH hiện nay đang có những diễn biến như thế nào? Đối với địa bàn TPHCM và các tỉnh phía Nam dịch SXH có vấn đề gì cần quan tâm?

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Đến nay, số ca mắc SXH khu vực phía Nam tăng 34% so cùng kỳ năm 2016, tập trung chủ yếu tại các địa phương có sự phát triển nhanh về công nghiệp, thu hút lượng lớn người lao động nhập cư, có mật độ dân số cao và vật chứa nước đa dạng dễ phát tán mầm bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, số mắc SXH trong 50 năm qua đã gia tăng gấp 30 lần, cứ mỗi 10 năm, số mắc SXH lại gia tăng gấp đôi. Miền Nam là nơi SXH lưu hành cao nên tình hình không khác biệt so với thế giới. Trong 10 năm qua, cứ mỗi 5 năm số ca SXH của Khu vực phía Nam lại tăng gần gấp đôi. Dự báo số mắc tại khu vực sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Riêng năm nay, số ca SXH cao từ đầu năm, do vậy, trong suốt mùa mưa, tình hình SXH sẽ còn tăng cao hơn nữa do bắt đầu mùa dịch SXH bằng 1 nền cao hơn năm ngoái.

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng (trái), Phó Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM.

Bạn Nguyễn Huỳnh Ngọc, TPHCM có hỏi:

Mình thấy các em học sinh bị tật khúc xạ cũng nhiều. Mình có 1 thắc mắc là việc chiếu đèn các trẻ sơ sinh (khi bị cho là vàng da) có liên quan gì tới tật khúc xạ của các em sau này không? Bởi vì có vài lý do để mình thắc mắc như sau:

- 2 cháu của mình (lớp 3 và lớp 1): 1 em cận, 1 em vừa cận vừa loạn thị rất nặng (ba mẹ của em thì cận rất nhẹ, khi lớn tuổi đi làm rồi mới phải đeo kính).

- Con của mình khi mới sinh được 3 ngày, mình thấy da bé có vè bị vàng, mình đăng ký bác sĩ khám cho bé (vào sáng ngày hôm sau), xong buổi chiều hôm đó Cô hộ lý đưa thiết bị đế chiếu đèn cho cháu 1 lúc rồi đem dẹp. Hôm sau mình kể cho bác sĩ nghe thì BS la, nói là khi nào có chỉ định mới được chiếu đèn, không được tùy tiện (hôm đó con mình lấy máu xét nghiệm là không bị vàng da; nhưng hôm sau nữa cháu đi bị đi ngoài ra máu nên đem xuống dưỡng nhi và lại bị chiếu đèn vì vàng da)

- Có 1 cô bạn (chồng cô là BS trẻ em) nói rằng ở nước ngoài, miếng che mắt cho trẻ khi bị chiếu đèn là cũng đắt tiền, khoảng vài triệu đồng 1 cái, vậy mới bảo vệ được mắt trẻ. Còn cái che mắt mà cô hộ lý dùng cho con mình chỉ là được may từ 2 lớp vải màu đen. Nếu thật sự là miếng che mắt cho trẻ đắt tiền nhưng bảo vệ được mắt của trẻ, mình nghĩ không bố mẹ nào tiếc tiền đâu. Hơn nữa trong quá trình bà mẹ mang thai, nếu được tuyên truyền bổ sung vi chất, chế độ ăn uống... để trẻ không bị vàng da thì việc bị chiếu đèn cũng giảm xuống.

Trên đây là vài suy nghĩ của mình. Rất mong được chương trình hồi đáp.

Cảm ơn báo SGGP đã có chương trình đáng quan tâm thế này. Chúc chương trình diễn ra thành công. Xin cảm ơn.

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Việc chiếu đèn các trẻ sơ sinh (khi bị cho là vàng da) không gây ra tật khúc xạ cho các em sau này.

Quang cảnh buổi giao lưu

Bạn Đặng Trung Kiên, 45, quận 8 có hỏi:

Tôi thấy, bệnh học đường hiện nay đang ngày càng có chiều hướng gia tăng. Phải chăng chính xã hội phát triển, công nghệ hiện đại làm gia tăng căn bệnh này. Vậy các cấp chính quyền cần làm gì để hạn chế những căn bệnh này xảy ra tại các cấp bậc học. Xin cảm ơn

Trương Thị Đoan Trang

Nhà trường sẽ kết hợp giữa giáo dục và y tế để đưa ra phương án tốt nhất để bảo vệ, phòng chống dịch bệnh cho học sinh.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền báo đài... các buổi chào cờ ở trường, treo các banner phòng chống bệnh dịch... để mọi người có kiến thức phòng chống bệnh tốt nhất.

Bà Trương Thị Đoan Trang (phải), đang trả lời câu hỏi

Bạn Phúc An, Quận 3, TPHCM có hỏi:

Tôi nghe nói mỗi học sinh đều có sổ theo dõi sức khỏe tại trường học. Vì sao sổ này không được phát về nhà cho phụ huynh xem? Mỗi năm, trường sẽ thay mới toàn bộ sổ hay suốt cả cấp học (3-5 năm). Mỗi học sinh chỉ có duy nhất một sổ khám sức khỏe?

Nguyễn Văn Gia Thụy

Đúng, mỗi học sinh đều có sổ theo dõi sức khỏe tại trường học.

Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã có Công văn số 3353/GDĐT-CTTT ngày 11/9/2017, chỉ đạo việc khám sức khỏe học sinh và thông báo kết quả đến cha mẹ học sinh được hoàn tất trong học kỳ 1 năm học 2017 – 2018, (chậm nhất là ngày 31/12/2017). Trong quá trình khám sức khỏe cho học sinh, các trường hợp học sinh có bệnh cấp tính phải được thông báo kịp thời đến thủ trưởng đơn vị, giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh để được chữa trị kịp thời và đề xuất các hoạt động giáo dục cho phù hợp.

Về sổ khám sức khỏe của học sinh: Nhà trường trang bị cho mỗi học sinh một sổ khám sức khỏe và sử dụng suốt các năm trong cấp học.

Bạn Ngọc Nga, Q.5, TPHCM có hỏi:

Ông có thể cho biết muỗi truyền bệnh SXH có gì khác thường và biện pháp đơn giản, hiệu quả nhất để tiêu diệt loài muỗi này? Xin cảm ơn bác sĩ.

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết có tên gọi khoa học là loài Aedes agypti. Đây là loài muỗi chính truyền bệnh sốt xuất huyết ở nước ta. Ngoài ra còn có những loài muỗi khác cũng có thể truyền bệnh như loài Aedes albopictus, nhưng chỉ đóng vai trò véc tơ phụ.

Cả hai loài muỗi này đều có màu đen, với nhiều đốm trắng bạc ở trên thân và chân muỗi nên còn gọi là muỗi vằn hay muỗi rằn.

Muỗi vằn đẻ trứng trong nước sạch. Một con muỗi cái trưởng thành trong vòng đời khoảng 1 tháng của muỗi, có thể đẻ được 850 trứng. Lăng quăng của muỗi vằn cũng sống trong nước sạch. Các ổ chứa lăng quăng chủ yếu là các nơi chứa hay vô tình đọng nước sạch (nước mưa, nước máy), các dụng cụ thường gặp bao gồm:

- Dụng cụ chứa nước sinh hoạt: lu, phuy, khạp, hồ chứa nước.

- Các vật dụng linh tinh: chân chén, bình bông, chậu kiểng, dĩa lót chậu kiểng, lư hương ở bàn thiên nếu không thoát nước cũng là nơi muỗi sinh sản, tấm bạt phủ che đồ vật ngoài trời.

- Vật phế thải xung quanh nhà: vỏ xe, lon nước ngọt, vỏ dừa, máng nước, chén hứng mủ cao su,ly nhựa , hộp thức ăn,…

Do vậy, phải truy tìm và diệt lăng quăng ở các vật chứa trên, mới đảm bảo không có muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết.

Bạn Thu Nam, Củ chi có hỏi:

Trường học cần triển khai những biện pháp gì để phòng chống các bệnh truyền nhiễm cho học sinh? Bệnh cong vẹo cột sống lứa tuổi nào hay mắc phải? Làm thế nào để phòng ngừa thưa bác sĩ?

ThS-BS Lê Hồng Nga

Trường học là môi trường rất thuận lợi cho sự lây truyền các bệnh truyền nhiễm, vì thế hoạt động phòng chống bệnh truyền nhiễm trong trường học được Sở Y tế và Sở Giáo dục Đào tạo TPHCM rất quan tâm phối hợp từ nhiều năm nay.

Hoạt động phòng chống bệnh truyền nhiễm trong trường học được triển khai theo hệ thống từ thành phố đến các quận huyện đến tận các trường học. Bao gồm các nội dung sau:

1. Tìm hiểu nguyên nhân trẻ nghỉ học, nếu trẻ bị bệnh truyền nhiễm cần yêu cầu cha mẹ cho trẻ nghỉ học tại nhà để tránh lây lan cho trẻ khác. Đồng thời báo cáo cho trạm y tế phường xã để theo dõi và có biện pháp xử lý kịp thời.

2. Khi phát hiện trẻ bị bệnh, sốt tại trường giáo viên / bảo mẫu cần đưa trẻ đến phòng y tế đồng thời thông báo cho cha mẹ đến đón và đưa trẻ đi khám bệnh, sau đó thông báo chẩn đoán của bác sỹ cho nhà trường.

3. Tổ chức cho học sinh rửa tay đúng cách và đúng thời điểm bằng nước và xà phòng. Cần bố trí đầy đủ vòi nước rửa tay và xà phòng tại các vị trí thuận lợi cho học sinh tiếp cận sử dụng. Việc tổ chức rửa tay trong trường học nhằm mục đích ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm qua đường tiếp xúc đồng thời xây dựng thói quen rửa tay - vệ sinh phòng bệnh cho thế hệ tương lai.

4. Thực hiện vệ sinh - khử khuẩn vật dụng, đồ chơi, các bề mặt môi trường lớp học, nhà vệ sinh theo hướng dẫn của y tế.

5. Thực hiện diệt lăng quăng hàng tuần để phòng bệnh sốt xuất huyết.

6. Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

7. Truyền thông phòng chống các bệnh truyền nhiễm cho giáo viên, bảo mẫu và cha mẹ học sinh theo hướng dẫn của y tế.

Để tổ chức tốt các hoạt động trên, hàng năm các Trung tâm y tế quận huyện đều tổ chức tập huấn cho Ban giám hiệu, nhân viên y tế học đường của các trường học; đồng thời phối hợp phòng giáo dục tổ chức kiểm tra giám sát định kỳ việc thực hiện của các trường.

ThS-BS Lê Hồng Nga, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM.

Bạn Văn Cường, Quận 4, TPHCM có hỏi:

Hiện nay tình trạng béo phì ở lứa tuổi học đường ngày càng tăng. Xin hỏi bác sĩ những nguyên nhân dẫn đến béo phì là do đâu thưa bác sĩ?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Nguyên nhân dẫn đến béo phì do dinh dưỡng không hợp lý và ít hoạt động thể lực. Rối loạn tâm thần.

Bạn Trung Nghĩa, Quận 10, TPHCM có hỏi:

Ngày càng có nhiều học sinh bị mắc bệnh rối loạn sức khỏe tinh thần, rối loạn hành vi ứng xử. Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn này là do đâu thưa bác sĩ?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Do áp lực học tập ngày càng nhiều, thiếu thời gian nghỉ ngơi.

Do môi trường xấu tác động (phim ảnh, bạn bè...)

Do thiếu sự quan tâm dạy bảo của gia đình.

Bạn Minh Hiền, Q. Tân Bình, TPHCM có hỏi:

Con tôi mới 8 tuổi và rất ngại đến trường vì cháu nói ở lớp các bạn chia làm 2 nhóm và cháu bị cô lập. Tôi phải khuyên cháu như thế nào để cháu có thể mỗi ngày đến trường là một ngày vui.

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Phải tìm hiểu nguyên nhân (qua cô giáo, bạn bè) mới có hướng giải quyết đúng. Nếu nguyên nhân do chính con bạn thì cha mẹ phải khuyên bảo dần dần, nếu cần thì cha mẹ có thể cho con đi gặp bác sĩ tâm lý.

Bạn Huỳnh Văn Út, Quận 3, TPHCM có hỏi:

Thưa ông, việc phun hóa chất diệt muỗi truyền bệnh SXH có nguy hại tới sức khỏe của người dân hay không và khi nào nên phun hóa chất diệt muỗi?

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Biện pháp phun hóa chất diệt muỗi chỉ là biện pháp được sử dụng trong trường hợp cấp bách khi có muỗi đang mang vi rút trong cộng đồng. Do đó, cần phải phun hóa chất để diệt ngay đàn muỗi mang vi rút SXH, tránh lây lan bệnh SXH trong khu vực có người mắc bệnh SXH. Tuy nhiên, giải pháp căn bản và lâu dài vẫn là tìm và loại bỏ các ổ lăng quăng.

Các hóa chất này an toàn, được Bộ Y tế cho sử dụng trong phòng chống SXH và các thành phần hoạt chất trong hóa chất đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho phép sử dụng, hầu như không có ảnh hưởng sức khỏe người sống trong khu vực phun hóa chất. Sau khi phun 30-45 phút, hóa chất hết tác dụng. Tuy nhiên, do là hóa chất nên đôi khi sẽ có mùi khó chịu.

Để an toàn, người dân nên làm đúng theo hướng dẫn của nhân viên y tế địa phương khi có phun hóa chất diệt muỗi tại nhà: mở cửa, tạm thời ra khỏi nhà khoảng 1 giờ, đậy đồ ăn thức uống, tránh tiếp xúc trực tiếp hóa chất.

Bạn Văn Định, quận 3 có hỏi:

Trường mầm non là môi trường rất dễ lây lan bệnh tay chân miệng. Theo tôi biết thuốc sát khuẩn trường học chỉ được cấp phát định kỳ, vậy làm sao những trường có đông học sinh có thể phòng chống tốt dịch bệnh?

Riêng vấn đề vệ sinh đồ dùng, đồ chơi trong lớp học, Sở GD-ĐT có quy định cụ thể nào về nhiệm vụ này? Tôi thấy hiện nay nhiều trường chỉ quan tâm đến vệ sinh đồ dùng, đồ chơi trong lớp, còn các đồ dùng, đồ chơi ngoài trời (như cầu tuột, nhà banh, khu trò chơi vận động) gần như bị bỏ mặc. Sở GD-ĐT có quy định gì về việc kiểm tra công tác này ở các trường?

Trương Thị Đoan Trang

Khi dịch bệnh tay chân miệng xảy ra thì nhà trường báo cáo lên tuyến trên (Trung tâm Y tế Dự phòng quận) rồi linh động cấp phát thêm để đảm bảo đủ số lượng mà nhà trường cần.

Bạn Nam Nguyên, Cà Mau có hỏi:

Chào bác sĩ, con tôi bị cận thị hơn 1 độ, cháu có phải đeo kính thường xuyên không? Và đeo kính có làm giảm độ cho mắt không? Xin cảm ơn bác sĩ.

ThS-BS Đinh Thạc

Cám ơn anh Nam Nguyên đã gởi câu hỏi cho chương trình.

Với bé nhà anh tuy cận thị ở mức độ nhẹ (1 độ) cũng được xem là đã mắc tật khúc xạ, việc chăm sóc, theo dõi và mang kính đúng độ cho bé là một trong những việc làm ý nghĩa giúp cháu bảo vệ thật tốt đôi mắt. Điều quan trong nhất là anh phải cho cháu mang kính thường xuyên vì mắt cháu bị cận nếu không đeo kính sẽ phải điều tiết nhiều hơn, mắt mau mỏi và góp phần tăng độ cận thị của cháu trong tương lai, ngoài ra gia đình cũng cần chú ý những việc chăm sóc sau:

- Tăng cường dinh dưỡng cho cháu nhất là bổ sung vitamin A từ thức ăn như trứng, sữa, phô mai, rau xanh đậm, trái cây có màu vàng như đu đủ, xoài...

- Không biết cháu bao nhiêu tuổi và đi học lớp mấy? Nếu đi học rồi thì gia đình nên sắp xếp thời gian học tập và thư giãn sao cho tốt cho đôi mắt của cháu.

- Gia đình ghi nhớ lịch khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng tại chuyên khoa mắt để việc theo dõi tật khúc xạ của cháu được chặt chẽ và hiệu quả hơn.

Chúc gia đình anh nhiều sức khỏe.

Bạn Văn Ba, Quận 3, TPHCM có hỏi:

Tại sao lại gọi là bệnh Sốt xuất huyết (SXH) Dengue. Có phải là có nhiều nguyên nhân gây bệnh SXH không thưa bác sĩ?

TS-BS Nguyễn Vũ Thượng

Bệnh SXH Dengue (SXHD ) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi vằn truyền, biểu hiện bệnh sốt cao, ban xuất huyết, chảy máu mũi, xuất huyết nội tạng, ... Bệnh có thể gây tử vong nếu không phát hiện sớm và chữa trị kịp thời. Bệnh SXHD do 4 chủng vi rút Dengue gây ra, cũng có thể xem như vi rút này có 4 anh em và đặt tên lần lượt là DENV-1, 2, 3, 4. Khi nhiễm bất kỳ chủng vi rút Dengue nào, con người sẽ có miễn dịch suốt đời với duy nhất chủng Dengue đó, nhưng không được miễn dịch bảo vệ chéo với 3 chủng vi rút Dengue còn lại. Vì thế, một người trong suốt cuộc đời mình có thể bị nhiễm bệnh Sốt xuất huyết tối đa là 4 lần trong đời. Lưu ý rằng, nếu bị mắc bệnh từ lần thứ hai trở đi với chủng vi rút Dengue khác, bệnh nhân có thể sẽ bị bệnh nặng hơn và dễ xảy ra tình trạng sốc sốt xuất huyết gây nguy hiểm tính mạng.

Bạn Phan Gia An, Quận 1, TPHCM có hỏi:

Một trường mầm non hoặc tiểu học bây giờ có hàng trăm học sinh. Trong trường hợp xuất hiện dịch bệnh, nhân viên y tế trường học sẽ xoay xở thế nào để chăm lo sức khỏe cho tất cả học sinh? Xin cảm ơn.

Trương Thị Đoan Trang

Phải có sự kết hợp giữa nhà trường và trạm y tế phường, trung tâm y tế dự phòng của quận và phụ huynh.

Khi dịch bệnh xảy ra, nhà trường phải cách ly bé để tránh sự lây lan, tiến hành làm vệ sinh tổng thể trong lớp và môi trường xung quanh. Phụ huynh phải báo cáo hàng ngày diễn tiến bệnh của bé cho nhà trường, nhà trường báo cáo lên tuyến trên để kết hợp phòng chống bệnh lây lan.

Nhà trường tổ chức tuyên truyền rộng rãi để phụ huynh nắm rõ cách phòng chữa bệnh.

Bà Trương Thị Đoan Trang (phải), cán bộ y tế Trường tiểu học Lương Định Của, quận 3, TPHCM

Bạn Chí Phước, Quận Tân Phú có hỏi:

Con tôi đang học tiểu học ở quận 1. Trường có hẳn một phòng nha với nhiều trang thiết bị hiện đại. Nhưng đây cũng chính là phòng y tế duy nhất của trường. Khi các cháu mắc các bệnh khác cũng được nha sĩ này thăm khám. Phải chăng trường tiểu học chỉ chú trọng chăm lo sức khỏe răng miệng cho học sinh? Làm sao để một người nhân viên y tế phải có hiểu biết sâu rộng về tất cả bệnh có thể xuất hiện trong trường học?

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh

Vì hiện nay còn thiếu nhân sự y tế chuyên trách nên một vài trường vẫn dùng nhân viên y tế kiêm nhiệm (nha sĩ, dược...) nhưng hàng năm những nhân viên này được tập huấn chuyên môn từ các chương trình sức khỏe.

BS Phạm Thị Nguyệt Ánh, Trung tâm Bảo vệ sức khỏe, Sở Y tế TPHCM

Bạn Uy Vũ, Sóc Trăng có hỏi:

Con trai tôi đang học lớp 3 một trường tiểu học ở quận Gò Vấp, TPHCM. Xin hỏi ngành giáo dục hiện nay có quy định chuẩn xây dựng bồn rửa tay ở các trường tiểu học? Vì sao có trường làm tốt, xà bông diệt khuẩn lúc nào cũng sẵn sàng, có trường chỉ hướng dẫn học sinh rửa tay bằng nước sạch? Liệu như vậy có đúng không? Xin cảm ơn.