Trung tâm Quản lý, bảo tồn di sản văn hóa Hội An vừa có văn bản đề nghị UBND TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) đóng cửa 4 di tích nằm trong khu phố cổ Hội An thuộc sở hữu tư nhân để đảm bảo an toàn cho du khách. Đây là 3 trong số 103 di tích ở phố cổ Hội An xuống cấp trầm trọng cần được trùng tu khẩn cấp.
Theo khảo sát của trung tâm này, TP Hội An có tổng cộng 1.017 di tích, trong đó có 103 di tích xuống cấp trầm trọng. Trong số 103 di tích xuống cấp này có 63 di tích mới xuống cấp, 40 di tích còn lại đã xuống cấp từ nhiều năm trước và đã được chống đỡ tạm để khỏi sập đổ. Đặc biệt, trong số đó có 38 di tích xuống cấp một cách nghiêm trọng và có thể trở thành… phế tích bất cứ lúc nào.
Nhà cổ ở Hội An (Quảng Nam) xuống cấp trầm trọng được chống đỡ tạm để khỏi sập nhưng hàng ngày vẫn phục vụ việc kinh doanh của chủ hộ. Ảnh: NGUYÊN KHÔI
Hầu hết những di tích xuống cấp này hàng ngày vẫn oằn mình phục vụ kinh doanh, buôn bán, tham quan của chủ nhà và du khách. Điển hình như 3 di tích xuống cấp được đề nghị đóng cửa là căn nhà cổ số 26 Bạch Đằng (của bà Lò Thị Chuông và Lò Thị Hạc) xuống cấp đến mức không còn chỗ để chống đỡ nhưng vẫn đang được cho thuê kinh doanh hàng lưu niệm điêu khắc tre, tượng gỗ; nhà cổ số 96 Bạch Đằng của ông Trần Văn Sung đã xập xệ nhưng hàng ngày đón hàng trăm lượt du khách vào ăn uống, tham quan; nhà cổ số 43 Tiểu La của bà Nguyễn Thị Bảy có thể sụp đổ bất cứ lúc nào nhưng vẫn cho 5 hộ ở chợ Hội An thuê để làm tiệm gội đầu…
Trước đây, TP Hội An đã có chính sách hỗ trợ trùng tu đối với di tích thuộc sở hữu tư nhân với mức hỗ trợ từ 25% - 75% tổng kính phí đầu tư; tuy nhiên rất ít di tích thuộc sở hữu tư nhân được trùng tu do thiếu kinh phí. “Phần lớn những căn nhà cổ này thuộc quyền sở hữu của nhiều thế hệ trong một gia đình nên rất khó trong việc bỏ kinh phí trùng tu. Ví dụ như một căn nhà nhưng thuộc sở hữu của 3 anh em, khi trùng tu, người có tiền thì trùng tu, người không có không thể trùng tu. Cũng có những căn nhà chỉ có 1 người sở hữu nhưng do nằm trong hẻm không kinh doanh được, kinh phí trùng tu lớn nên cũng không thực hiện được” – ông Nguyễn Đức Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý, bảo tồn di sản văn hóa Hội An giải thích.
Trung tâm Quản lý, bảo tồn di sản văn hóa Hội An đã đề xuất với UBND TP Hội An cũng như tỉnh Quảng Nam đối với những di tích thuộc sở hữu tư nhân bị xuống cấp nhưng chủ hộ không có kinh phí trùng tu thì Nhà nước sẽ bỏ 100% kinh phí ra để trùng tu. Số tiền này được quy ra vàng hoặc USD tại thời điểm đầu tư, khi nào chủ hộ bán di tích này cho người khác phải hoàn trả lại số tiền của Nhà nước bỏ ra trùng tu theo giá vàng hoặc USD hiện tại. Nhà cổ xuống cấp ở Hội An đang cần những chính sách “cởi trói” như vậy mới có thể trùng tu, phục hồi như mong muốn.
NGUYÊN KHÔI
