Nếu như ở phía Bắc có bưởi Đoan Hùng (Phú Thọ), miền Trung tự hào với hương vị bưởi Phúc Trạch (Hà Tĩnh), thì khi nhắc đến đặc sản cây trái phương Nam, không thể bỏ qua thương hiệu bưởi Tân Triều. Trồng trên vùng đất được sông Đồng Nai ôm trọn vào lòng, bồi đắp phù sa, bưởi Tân Triều (xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) có vị ngon ngọt đậm đà, được nhiều người ưa thích.
Trái ngọt xứ cù lao
Nhắc đến cái tên Tân Triều được gắn sau giống bưởi thơm ngon nức tiếng gần xa, chúng tôi cứ ngỡ đó là một vùng đất mênh mông lắm. Nào ngờ nơi ấy chỉ là một dải cù lao nổi lên giữa dòng sông Đồng Nai, cách trung tâm TPHCM khoảng chừng 40km. Lục tìm trong ký ức, ông Năm Lợt (77 tuổi, ấp Tân Triều), lão nông có 4 đời trồng bưởi trong họ tộc cho biết, Tân Triều vốn là một ngôi làng cổ xưa, từ hơn 300 năm trước, con rạch Bến Cá đã là bến chợ sầm uất, chia đôi cù lao Tân Triều và cù lao Ngô. Chính sông rạch chằng chịt và sự biệt lập ấy đã ưu đãi cho thổ nhưỡng nơi này thích hợp với loại cây ăn trái có múi. Giống bưởi Tân Triều xuất hiện và nổi danh hơn 100 năm qua. Tuy vậy, hương vị bưởi Tân Triều được thị trường biết đến chỉ mới hơn chục năm trở lại đây.
Bưởi và người Tân Triều luôn mặn mòi hương vị phù sa
Là con trai thứ 6 của ông Năm Lợt, anh Nguyễn Thanh Sang (chủ DNTN Quê Hương) luôn trăn trở sau mỗi mùa thu hoạch bưởi cùng cha. Anh Sang cho rằng, không phải cứ bưởi ngon thì sẽ bán đắt, bán chạy, người nông dân sẽ khá giả. Bưởi Tân Triều cũng vậy, cứ vào mùa thu hoạch rộ, thương lái thường lợi dụng để ép giá, có người chỉ chọn mua những trái đẹp, còn những trái nhỏ, mẫu mã xấu thì rất khó bán. Chính vì vậy, anh Sang táo bạo tự mình xây dựng thương hiệu cho bưởi Tân Triều và đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp chứng nhận bản quyền thương hiệu bưởi Tân Triều cho DNTN Quê Hương vào năm 2006.
Anh Nguyễn Thanh Sang trước đây là một hộ nghèo, nhờ đặc sản bưởi Tân Triều mà anh đã trở thành một doanh nhân thành đạt. Anh bảo: Lấy tên công ty như vậy là để tỏ lòng tri ân với quê hương. Sự năng động, nhạy bén của lớp trẻ xứ cù lao đã chắp cánh đưa hương vị quê hương đến với thế giới, mở ra cánh cửa làm giàu cho nông dân. Ngoài những đặc sản đã có, anh Sang chuẩn bị cho ra đời sản phẩm mới là nhang bưởi, với hy vọng mùi hương thơm mát của vùng bưởi đặc sản không chỉ cho sản phẩm ẩm thực ngọt lành, mà còn làm ấm lòng nơi cõi tâm linh, như nhắc nhở con người luôn nhớ về quê hương, cội nguồn, dù ở bất cứ nơi đâu...
Đậm đà hương phù sa
Xã Tân Bình có 352 ha bưởi đặc sản, gồm các giống bưởi: đường lá cam, đường hồng, đường da láng... Trong đó có 338 ha đang cho thu hoạch. Mùa bưởi ở đây bắt đầu từ tháng 10 và rộ lên vào tháng 11, tháng Chạp âm lịch. Tuy nhiên, trong năm vẫn có bưởi ra trái mùa, những lúc này giá bưởi Tân Triều cao hơn chính vụ chút ít. Vào thời điểm giữa tháng Chạp, những vườn bưởi ở Tân Triều gần như đã được thương lái đặt mua hết. Ông Ngô Văn Thân, Phó Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp - dịch vụ Tân Triều, cho hay hiện nay, giống bưởi Tân Triều được nông dân trồng phổ biến là đường lá cam, da xanh. Loại này có vỏ xanh mịn, ruột có vị ngọt đậm pha chút chua thanh, hậu không đắng. Mặc dù người dân cù lao Tân Triều hiện đã trồng thêm nhiều giống bưởi mới, mang từ vùng khác về như bưởi da xanh, bưởi Năm Roi…Tuy nhiên, thị trường vẫn ưa chuộng giống bưởi đường lá cam và những giống bưởi Tân Triều chính hiệu.
Hiện nay, người trồng bưởi ở Tân Triều đã biết kết hợp làm nghề trồng bưởi với kinh doanh du lịch sinh thái, phục vụ chủ yếu du khách từ TPHCM và các vùng lân cận khi đến Tân Triều. Nhiều gia đình đã tạo ra những món ăn, đồ uống gắn liền với trái bưởi Tân Triều như gỏi bưởi, rượu bưởi. Ở Tân Triều, giờ có rất nhiều gia đình trở thành tỷ phú từ nghề trồng bưởi.
Bưởi Tân Triều hiện được thu gom tại vườn với giá khoảng 50.000 đồng/trái. Với sự giúp đỡ của những nghệ nhân đến từ TPHCM, xã viên của HTX nông nghiệp - dịch vụ Tân Triều đã sản xuất được loại bưởi hồ lô. Riêng bưởi ổi là một đặc sản của vùng đất Tân Triều, trong vài năm trở lại đây, các xã viên của hợp tác xã mới phục hồi lại.
ĐỨC THANH
