Những ngày này, trên dòng Pô Kô, gần dưới chân cầu Kroong, thuộc vùng giáp ranh giữa huyện Sa Thầy và TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum), hàng trăm người dân đang trầm mình dưới dòng nước đục ngầu để đào đãi vàng mà nhưng điều nguy hiểm đây là vùng xả lũ trực tiếp của công trình thủy điện Plei Krông.
Chúng tôi có mặt tại chân cầu Kroong từ sáng sớm nhưng đã thấy hàng trăm người trầm mình dưới dòng nước đục ngầu. Phần lớn số người này là đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Kroong (thành phố Kon Tum) và xã Sa Bình (huyện Sa Thầy). Dưới dòng nước đục ngầu, già trẻ, gái trai đều lặn ngụp cả ngày đãi vàng, để hy vọng đổi đời. Họ dùng những vật dụng thô sơ như cuốc, xẻng, đào từng miếng đất, đưa lên máng sắt đãi. A Sủi, một “thợ” đãi vàng cho biết, bà con dân tộc thiểu số tranh thủ lúc nông nhàn kiếm thân ít đồng sinh sống. Cả ngày ngâm mình dưới nước cũng kiếm được vài chục ngàn đồng.
Nhiều học sinh bỏ học đi đãi vàng.
Dòng sông Pô Kô thời điểm này nước khá cạn và Nhà máy thủy điện Plei Krông đang tích nước. Nhưng thời tiết luôn diễn biến bất thường, nếu nước bất ngờ từ thượng nguồn đổ về thì rất nguy hiểm cho tính mạng hàng trăm người đang cặm cụi đãi vàng tại đoạn sông này.
Trên dòng sông, không chỉ người già, thanh niên trai tráng mà còn có hàng chục trẻ em trên 10 tuổi cũng ngâm mình dưới dòng nước bùn đục ngầu. Hỏi một số trẻ sao không đi học, một số em nín thinh, vài em khác nói tranh thủ buổi trưa đi mót vàng để giúp cha mẹ mưu sinh. Trong khi đó, đây đang là thời điểm chuẩn bị bước vào đợt thi học kỳ 1 nên việc trẻ em Ba Na, Rơ Ngao, Ja Rai bỏ học đi đào đãi vàng thực sự gây khó cho ngành giáo dục địa phương. Tình trạng này kéo dài chắc chắn các em sẽ không theo kịp chương trình học.
Việc khai thác tài nguyên trái phép này diễn ra công khai ngay dưới cửa xả lũ của Nhà máy điện Plei Krông, bất chấp hiểm nguy rình rập. Vậy mà, ngành chức năng của TP Kon Tum hầu như không có biện pháp cảnh báo, ngăn chặn.
Ông Nguyễn Minh Thuận, Chủ tịch UBND xã Sa Bình (huyện Sa Thầy) nói tránh: “Số người đào đãi vàng chủ yếu từ xã Kroong (TP Kon Tum), còn ở xã Sa Bình chỉ vài người. Chúng tôi đang vận động, tuyên truyền người dân không đãi vàng trái phép nữa, đi kiếm việc khác mà làm”.
ĐỨC TRUNG
