Tôi là một du học sinh (DHS) Canada, cũng bình thường như bao học sinh khác. Cuộc sống của DHS rất đa dạng và phức tạp theo nhiều cấp độ. Con nhà giàu thì ăn sung mặc sướng, ngoài việc lên lớp và học tập ra (nhiều khi trốn học) thì những giây phút còn lại là những giờ vui chơi tiệc tùng. Kết quả học tập thì hên, xui. Còn một số học sinh khác thì ngoài giờ học, họ chọn cách đi làm thêm kiếm tiền trang trải sinh hoạt phí (nhà ở và ăn uống).
Phút vui vẻ của sinh viên làm thêm trong giờ giải lao.
DHS ở Canada nếu chưa có giấy phép thì cũng có thể đi làm việc cho trường hoặc những việc trả bằng tiền mặt. Những công việc được trả tiền mặt phổ biến thường liên quan đến hoạt động chân tay: bồi bàn, phụ bếp, làm farm (hái hoa, hái dâu, bắt trùn...), dạy học, làm nail (làm móng tay chân)... DHS nữ thường có lợi hơn vì công việc làm nail khá phổ biến. Còn nam thì chủ yếu đi làm bồi bàn, phụ bếp.
Nếu ai đã biết qua công việc làm nail thì có thể nói nó không màu hồng như nhiều người vẫn tưởng. Việc tranh giành khách và việc nhân viên cũ ăn hiếp sinh viên cũng là chuyện thường, bởi vì ngoài tiền lương căn bản, người ta còn sống bằng tiền tip. Có thực tế buồn là ngay giữa các bạn sinh viên người Việt cũng hay xảy ra sự tranh giành khách, đố kỵ nhau. Cũng nhiều bạn cố chịu đựng để lấy kinh nghiệm rồi chuyển sang tiệm khác có lương cao hơn.
Công việc làm farm cực hơn cả. Bởi vì các farm thường nằm xa trung tâm nên muốn đi làm thì phải thức dậy từ khoảng 3 giờ sáng, và lúc về tới nhà thì cũng đã gần 8 giờ tối. Mà xe chỉ đưa đón ở một số điểm cố định, nếu ai nhà xa thì hơi khó khăn vì giờ đó không có xe bus. Phải còng lưng ngoài trời 8 tiếng đồng hồ mỗi ngày mới biết là ở dưới quê ông bà cha mẹ của mình khổ như thế nào. Các bạn nữ đã làm qua công việc này quả có sức chịu đựng đáng khâm phục.
Tiếp đến là làm bồi bàn, một việc tôi cũng đã trải nghiệm qua. Nếu bạn nào đã có kinh nghiệm làm qua nhà hàng khách sạn thì khi làm những công việc như bồi bàn và phụ bếp thì rất dễ. Còn nếu chưa có kinh nghiệm thì có thể xin vào làm những quán phở ở khu vực trung tâm, vì ở những chỗ như thế thường rất đông đúc và lúc nào cũng cần người. Không phải chủ nào cũng dễ dãi, nhưng nên chọn chỗ nào cho nhân viên lĩnh tiền tip (dù cho lương có thấp) thì tốt hơn.
Ngoài những công việc trên thì có một số công việc khác nhàn hạ hơn nếu may mắn kiếm được là dạy tiếng Việt cho người nước ngoài, dạy tiếng Anh và dạy tin học cho bà con người Việt.
Nhìn chung, bạn có thể đi làm trong một khoảng thời gian nhưng vẫn không ngừng tìm kiếm cơ hội trong lĩnh vực mình yêu thích mà vẫn được trả lương. Còn nếu có cơ hội về tài chính thì hãy đi làm tình nguyện ở những lĩnh vực mà mình đang học. Vừa có kinh nghiệm thực tế, vừa được làm việc trong môi trường sử dụng tiếng bản ngữ và lại có chứng nhận tình nguyện viên (volunteer) để sau này nếu có xin việc làm hay có nguyện vọng ở lại sẽ có nhiều ưu thế hơn.
Tôi vẫn trung thành với quan điểm là nên làm những việc liên quan đến ngành mình đang học dù có thể không được trả lương nhưng phải được đối xử hợp lý và không có cảm giác bị bóc lột thái quá trong quá trình làm việc. Một cái lợi khác là sau khi dấn thân làm việc thực tế, là có thể biết được bản thân có thích hợp với ngành mình đang chọn hay không. Nếu phát hiện sớm, thì vẫn có thể đổi ngành khác trong khoảng thời gian đầu. Nhược điểm của sinh viên quốc tế chính là thiếu kinh nghiệm và rào cản ngôn ngữ so với sinh viên bản xứ. Nên nếu đã có kinh nghiệm làm việc và xây được các mối quan hệ, thì sau khi tốt nghiệp, cơ hội tìm được việc làm vẫn cao hơn.
NGUYỄN DŨNG
