Ngày 17-10, sau 2 ngày làm việc khẩn trương, Hội nghị Cấp cao ASEM 10 đã kết thúc với việc thông qua Tuyên bố Chủ tịch với nhiều quyết định quan trọng, chuyển thông điệp mạnh mẽ của các nhà lãnh đạo ASEM về quyết tâm tăng cường quan hệ đối tác Á - Âu vì hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng ở hai châu lục và thế giới, đồng thời định hướng cho hợp tác của diễn đàn trong thời gian tới.
Việt Nam đóng góp 3 sáng kiến quan trọng
Ngày 17-10, phiên họp về “Tăng cường đối thoại và hợp tác Á - Âu và tương lai ASEM” ở hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM - 10) đã tập trung thảo luận các vấn đề quốc tế và khu vực, đặc biệt các vấn đề liên quan tới hòa bình, an ninh, chủ nghĩa khủng bố, không phổ biến vũ khí hạt nhân và vũ khí hủy diệt hàng loạt, buôn bán người, an ninh hàng hải, cướp biển…
Hội nghị đặc biệt đánh giá cao vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và hợp tác vì hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở châu Á - Thái Bình Dương và thế giới. Các nhà lãnh đạo hoan nghênh và ủng hộ những nỗ lực của ASEAN thúc đẩy liên kết khu vực, hoàn tất Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, xây dựng tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2015 cũng như vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình. Những kết quả tích cực đạt được tại hội nghị tiếp tục khẳng định vai trò của ASEM là một cơ chế đối thoại và hợp tác quan trọng, với nhiều sáng kiến hợp tác mới, đa dạng, thể hiện sinh động quyết tâm chung nhằm tăng cường quan hệ đối tác giữa hai châu lục Á - Âu.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Thụy Điển Stefan Lofven bên lề ASEM 10.
Tại phiên họp, các nhà lãnh đạo cũng thông qua 27 sáng kiến mới do các thành viên đề xuất và thành lập 16 Nhóm hợp tác chuyên ngành nhằm hiện thực hóa các định hướng hợp tác trong giai đoạn 2014 - 2016. Trong đó, có 3 sáng kiến mới của Việt Nam về “Hội thảo ASEM về quản lý bền vững nguồn nước nhằm bảo đảm an ninh lương thực”; “Tuần lễ thanh niên ASEM: Hành động mạnh mẽ hơn nhằm giải quyết thách thức về không đói nghèo” và “Hội nghị về kỹ năng xanh hướng tới tăng trưởng toàn diện và bền vững”. Hội nghị đánh giá cao tính thiết thực của các sáng kiến của Việt Nam và nhiều thành viên đã tham gia đồng bảo trợ.
Đảm bảo an toàn, tự do hàng hải, hàng không
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất Hội nghị Cấp cao ASEM cần tiếp tục nâng cao vai trò và cùng nỗ lực củng cố các cơ chế đối thoại và hợp tác khu vực, liên khu vực và toàn cầu; tăng cường các biện pháp ngoại giao phòng ngừa, góp phần hình thành một cấu trúc an ninh bền vững, minh bạch, có khả năng đáp ứng thay đổi của tình hình và bảo đảm lợi ích của tất cả các quốc gia. Thủ tướng nêu bật thực tế châu Á - Thái Bình Dương đang phát triển năng động, khẳng định vai trò là động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đề nghị các nước sớm phê chuẩn Hiệp định Hợp tác và Đối tác toàn diện Việt Nam - EU (PCA) và sớm hoàn tất ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (FTA).
Với cương vị Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU), Thủ tướng Italia Matteo Renzi khẳng định tiếp tục ủng hộ việc tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và EU, trong đó có việc thúc đẩy EU sớm phê chuẩn PCA, ủng hộ Việt Nam sớm được EU công nhận quy chế kinh tế thị trường đầy đủ cùng thời điểm kết thúc đàm phán FTA, nhất là trong bối cảnh Italia đảm nhiệm cương vị Chủ tịch luân phiên EU 6 tháng cuối năm 2014
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh và nhu cầu như hợp tác năng lượng, dầu khí, tăng cường trao đổi thương mại, nhất là trong bối cảnh đàm phán FTA giữa Việt Nam với Liên minh Hải quan Nga - Belarus - Kazakhstan sắp hoàn tất.
Tuy nhiên, môi trường hòa bình, an ninh và phát triển đang đứng trước nhiều nguy cơ bất ổn. Thủ tướng bày tỏ quan ngại đặc biệt của Việt Nam về những diễn biến nghiêm trọng, vi phạm luật pháp quốc tế gần đây tại biển Đông mà thế giới đều biết. Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn kiên định và nhất quán cùng các thành viên ASEAN và cộng đồng quốc tế, trong đó có các thành viên ASEM, thúc đẩy đối thoại và thực hiện mọi nỗ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không và cùng hợp tác phát triển ở Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương. Vấn đề quyết định là phải kiềm chế, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, không để tái diễn các hành động gây căng thẳng, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, thực hiện nghiêm chỉnh và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên (DOC) và cùng nhau xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).
Trước đó, các nhà lãnh đạo như Tổng thống Pháp Francois Hollande, Thủ tướng Italia Matteo Renzi, Thủ tướng Đức Angela Merkel… cam kết cùng nỗ lực bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không, tự do thương mại, đề cao nguyên tắc kiềm chế không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở và luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển LHQ năm 1982 (UNCLOS).
HẠNH CHI (tổng hợp)
| |
|
