Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có 300km đường thủy nội địa, 35 bến cảng, hơn 1.000 tàu thuyền công suất dưới 150 sức ngựa, hàng ngàn ghe tàu đánh bắt hải sản các loại. Đáng chú ý là hệ thống đường thủy nội địa của tỉnh nằm chồng lấn với đường hàng hải nên hoạt động giao thông thủy diễn ra khá phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông cao.
Rào chắn ngang sông
Ca nô của Đội Thanh tra giao thông (TTGT) thủy tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đưa chúng tôi từ sông Dinh lần lượt qua sông Chà Và, sông Rạng và Mỏ Nhác. Sau đó chuyển hướng sông Thị Vải. Đây là những tuyến giao thông chính yếu của tỉnh. Vào mùa mưa lũ, nước triều cường tràn ngập cả hai bờ. Dọc sông Chà Và và sông Rạng, chúng tôi đếm được 5 - 6 hàng đáy cọc cao 5 - 6m cắm ngang lòng sông, chưa kể vô số các loại đáy chạy giăng khắp nơi như trận đồ bát quái. Các phương tiện thủy khi lưu thông với tốc độ cao dễ bị vướng dây đáy, gặp tai nạn. “Năm trước, lưới đáy giăng ngang như thế này đã gạt xuống sông một hành khách đứng trên boong, gây tử vong. Chưa kể nhiều tàu bè ra vào các cảng bị vướng đáy, gây tổn hại phương tiện và ảnh hưởng nhiều đến lịch trình”, anh em đội TTGT thủy cho biết.
Chỉ vào vô số các dãy cọc xám xịt bám đầy hào, một loại thủy sản khoái khẩu của dân nhậu và hàng ngàn lồng nuôi cá bớp thả lềnh bềnh ven 2 bờ sông, ông Nguyễn Đức Tú, Đội phó Đội TTGT thủy cho biết: Tình trạng các hộ dân ở hai bên bờ sông nuôi trồng thủy sản theo mô hình “cá ngoài – hào trong”, tiếp đến là sự phát triển của các nhà bè nuôi cá lồng kết hợp kinh doanh ăn uống ngày càng gia tăng, khiến các luồng lạch thu hẹp lại, không đảm bảo các quy định về an toàn thủy nội địa. Ngay tại ngã ba sông Rạng - rạch Tre, gần cầu Ba Nanh, sừng sững khối Làng bè – nhà hàng Hải Lưu án ngữ khúc cua làm khuất tầm nhìn từ sông Rạng lên phía thượng lưu sông Mỏ Nhác, rất nguy hiểm cho các loại phương tiện lưu thông.
Nguy cơ chực chờ
Qua kiểm tra, hầu hết các bè hàu đều vi phạm các quy định về đảm bảo an toàn thủy nội địa như: không có chứng chỉ lái phương tiện, không có bảo hiểm, không sổ danh bạ thuyền viên, không hệ thống phòng cháy chữa cháy… Ngay cả bến tiếp nhận khách lên xuống gần cầu Ba Nanh cũng chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp phép hoạt động.
Một điều đáng ngại nữa là các chủ tàu, thuyền nhỏ thường lợi dụng phao dẫn luồng để neo buộc phương tiện, việc làm này có thể dẫn đến tình trạng phao tiêu bị trôi dạt sai vị trí, ảnh hưởng đến việc lưu thông của các phương tiện thủy nội địa. Trên các luồng sông Dinh, Cửa Lấp, Chà Và, Ba Nanh, sông Rạng, khu vực biển Bãi Trước (TP Vũng Tàu), tình hình vận chuyển và khai thác cát trái phép vẫn diễn ra khá phổ biến; hoặc đổ bùn từ việc nạo vét luồng lạch không đúng nơi quy định (cách mũi Nghinh Phong 10 hải lý). Đây cũng là những quan ngại cho công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên đường thủy nội địa hiện nay.
Gian nan lập lại trật tự
Trên thực tế, việc lập lại trật tự trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa còn gặp nhiều khó khăn, nhất là mức phạt bằng tiền còn thấp và không có bến bãi để tạm giữ phương tiện nên không đủ sức răn đe, giáo dục người vi phạm. Để lập lại trật tự an toàn giao thông thủy, thời gian qua, Đội TTGT đường thủy (Sở GTVT) tỉnh đã phối hợp với Cảnh sát Giao thông đường thủy, Bộ đội Biên phòng, Cảng vụ đường thủy nội địa… thực hiện hàng trăm lượt tuần tra kiểm soát trật tự an toàn giao thông và phổ biến kiến thức pháp luật về giao thông đường thủy nội địa. Qua đó phát hiện, ngăn chặn, xử lý, phạt tiền các vi phạm về luồng, phương tiện, về khai thác, vận chuyển cát trái phép… Ngoài việc phạt tiền hàng chục triệu đồng đối với các làng bè hàu lớn, lực lượng chức năng còn yêu cầu di dời toàn bộ công trình ra ngoài hành lang giao thông thủy, hạn chậm nhất là tháng 12 năm nay. Đồng thời, đã yêu cầu chính quyền xã Long Sơn, xã Tân Hòa có kế hoạch theo dõi việc di dời các bè hàu nằm trên luồng tàu, cũng như quản lý chặt chẽ các bến tạm chuyên chở khách qua sông.
Đến nay, các làng bè hàu Hải Lưu, Đực Nhỏ đã triển khai xây dựng mặt bằng để phục vụ việc di dời. Duy chỉ còn làng bè hàu Long Sơn vẫn bình chân như vại. Không rõ có phải cậy vào giấy phép kinh doanh do Phòng Kinh tế huyện Tân Thành cấp? “Trong tháng 7 và tháng 8, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã giải tỏa đăng đáy ở sông Thị Vải, các luồng tàu biển, sắp tới sẽ giải tỏa tiếp tuyến đường thủy nội địa. Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo chính quyền địa phương, nơi có hệ thống luồng tàu đi qua, phải tăng cường quản lý, kiên quyết xử lý ngay khi việc xâm phạm hành lang thủy diễn ra”, ông Nguyễn Đức Tú nói.
Với các biện pháp kiên quyết như trên, hy vọng trật tự an toàn giao thông thủy nội địa trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ đem lại sự bình yên cho mỗi con tàu khi lưu thông, nhất là đang cao điểm mùa mưa bão.
Hồng Hải
