Vậy là Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda sau khi bị đảng đối lập lớn nhất trong Quốc hội là đảng Dân chủ Tự do (LDP) dồn ép đã buộc phải tuyên bố giải tán Hạ viện, chuẩn bị cho cuộc bầu cử mới vào ngày 16-12.
Theo các nhà phân tích, ông Noda đã rất khó khăn khi đưa ra quyết định này vì trong cuộc bầu cử sắp tới, gần như chắc chắn rằng đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) cầm quyền của ông sẽ không thể chiếm đa số để thành lập chính phủ. Một số đảng viên DPJ cố ngăn Thủ tướng Noda tuyên bố giải tán Hạ viện bởi họ không muốn thất bại nặng trong cuộc bầu cử. Nhưng ông Noda đã bị dồn vào thế bí. Nếu không giải tán, Hạ viện cũng sẽ bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ của ông và khi đó, đảng DPJ càng thất thế hơn.
Tỷ lệ tín nhiệm của người dân với chính phủ và bản thân thủ tướng Noda tuột dốc thảm hại. Ngày càng nhiều đảng rời bỏ DPJ, đẩy đảng này đến nguy cơ mất đa số tại Hạ viện khi ngay khi Hạ viện chưa bị giải tán. Còn nhớ cách đây 3 năm, vào cuộc bầu cử năm 2009, DPJ đã làm nên lịch sử khi trở thành chính đảng đầu tiên giành chiến thắng trước LDP kể từ khi Thế chiến thứ hai kết thúc. Vào lúc đó, nhiều cử tri đã chán ngán với cách mà LDP lãng phí tiền thuế của người dân, họ cho rằng đảng này do các quan chức cấp cao của chính phủ và các nhóm lợi ích kiểm soát. Giờ đây, DPJ cũng rơi vào tình cảnh như LDP hồi năm 2009. Nếu nói chiến thắng của DPJ năm 2009 là cuộc thí nghiệm của cử tri thì nay cuộc thí nghiệm đó đang đến hồi kết. Trước tình trạng kinh tế Nhật Bản rơi vào suy thoái, thêm vào đó là cách xử lý hậu quả cuộc khủng hoảng tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima, vấn đề tái thiết Nhật Bản thời kỳ hậu sóng thần và căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc đã khiến người dân nước này đã mất kiên nhẫn với DPJ. Theo kết quả nhiều cuộc thăm dò tại Nhật Bản, tỷ lệ tín nhiệm LDP hiện cao gấp đôi đảng DPJ cầm quyền.
Ngoài LDP và DPJ, nhiều nhà phân tích Nhật Bản cho rằng cũng không nên bỏ qua vai trò của các đảng phái khác, hay còn gọi là lực lượng thứ ba. Nhiều chính khách hàng đầu của Nhật Bản gần đây đã đứng ra thành lập đảng những mới như cựu Tổng thư ký DPJ Ichiro Ozawa với đảng Đời sống nhân dân (hiện là đảng lớn thứ ba ở Hạ viện), Thị trưởng Osaka Toru Hashimoto với đảng Hội duy tân Nhật Bản và mới cách đây gần một tuần, cựu Thị trưởng Tokyo Shintaro Ishihara thành lập đảng Mặt trời.
Các cuộc thăm dò mới đây cũng cho thấy rằng mặc dù LDP và DPJ giành nhiều ghế nhất tại Hạ viện nhưng sẽ không đủ đa số để đứng ra thành lập chính phủ, họ bắt buộc phải lập liên minh với các đảng nhỏ hơn. Đây cũng là một hy vọng nhỏ nhoi cho DPJ vì họ có thể kết hợp với đảng Komei để thành lập chính phủ liên minh. Nhưng LDP cũng sẽ không ngồi yên mà cũng liên minh với các đảng nhỏ khác. Trong trường hợp như vậy, điều kiện cần để thành lập chính phủ nằm ở LDP và có thể là DPJ nhưng điều kiện đủ sẽ do các đảng phái còn lại quyết định. Dù đảng nào chiến thắng trong cuộc bầu cử tới, họ cũng phải đối mặt với nhiệm vụ nặng nề là đưa nền kinh tế Nhật Bản thoát khỏi suy thoái và xa hơn nữa là giành lại vị trí nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Thụy Vũ
