Tổng kết phiên chuyên đề thứ nhất của Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát, sáng 6-8 với chủ đề “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển”, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh ghi nhận, phiên chuyên đề có ý nghĩa hết sức quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực điều hành, kiến tạo chính sách.
Trên cơ sở các ý kiến, tham luận tại phiên chuyên đề, Phó Chủ tịch Quốc hội nhận định, thời gian qua, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội tiếp tục đổi mới phương thức giám sát, tăng cường tính thực chất, sát thực tiễn và kịp thời với những vấn đề lớn của đất nước.
Các chuyên đề giám sát đã tập trung vào những lĩnh vực then chốt như quy hoạch, thị trường bất động sản, nhà ở xã hội, các dự án quan trọng quốc gia, chính sách tài khóa, các chương trình mục tiêu quốc gia, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao… Giám sát không chỉ dừng ở việc phát hiện tồn tại, bất cập, mà còn ngày càng khẳng định vai trò kiến tạo, thúc đẩy hoàn thiện chính sách, tăng cường hiệu lực thực thi pháp luật và điều hành. Nhiều kiến nghị sau giám sát đã được tiếp thu nghiêm túc, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững, nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia.
"Có thể thấy, hoạt động giám sát của Quốc hội trong thời gian vừa qua đã đạt được những thành tựu quan trọng, từng bước phát huy vai trò định hướng chính sách, thể hiện tinh thần cầu thị, quyết liệt và đồng hành của Quốc hội trong việc nâng cao hiệu quả giám sát - không chỉ kiểm tra, kiểm soát, mà còn chủ động kiến tạo chính sách, đồng hành cùng Chính phủ thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững của đất nước", Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định.
Chỉ rõ những hạn chế còn tồn tại trong hoạt động giám sát hiện nay, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, nhiều hoạt động vẫn chủ yếu dựa trên báo cáo văn bản, tiếp xúc trực tiếp còn hạn chế, thời gian làm việc ngắn, khó làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân.
Bên cạnh đó, cơ chế phối hợp giám sát giữa các cơ quan còn thiếu chặt chẽ; việc huy động chuyên gia, nhà khoa học chưa đồng đều, chưa đáp ứng yêu cầu; Tài liệu phục vụ giám sát gửi chậm, thiếu đầy đủ, thiếu khách quan, phải bổ sung.
Ngoài ra, công tác nghiên cứu, thông tin hỗ trợ giám sát chưa được đầu tư tương ứng; Việc theo dõi, đôn đốc thực hiện kiến nghị sau giám sát còn thiếu quyết liệt, chưa có chế tài rõ ràng, ảnh hưởng đến hiệu lực thực thi giám sát…
Tóm tắt 6 nhóm giải pháp cốt lõi được các chuyên gia, đại biểu Quốc hội đã đề cập tại diễn đàn, Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thanh cho biết, đề xuất quan trọng hàng đầu là tiếp tục đổi mới tư duy lựa chọn nội dung giám sát, tập trung vào những vấn đề lớn, trọng điểm, bức xúc từ thực tiễn, có tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân và hiệu quả hoạt động của bộ máy sau sáp nhập, tổ chức lại.
“Theo tinh thần chỉ đạo tại Hội nghị lần thứ 12 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng vừa qua, cần chú trọng giám sát quá trình thể chế hóa, đẩy nhanh tiến độ sửa đổi Luật Đất đai, Luật Quy hoạch và các luật có liên quan, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, phát huy nguồn lực và bảo đảm phát triển đồng bộ, bền vững trong bối cảnh mới”, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ.
Cùng với đó là yêu cầu nâng cao chất lượng tổ chức và phương pháp giám sát, gắn kết chặt chẽ giữa khảo sát thực tế, làm việc trực tiếp với đối tượng giám sát và phân tích dữ liệu khách quan; đồng thời đề cao trách nhiệm giải trình cá nhân của người đứng đầu trong bối cảnh bộ máy tinh gọn hơn, khối lượng công việc ngày càng lớn.
Các nhóm giải pháp còn lại là hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành; tăng cường huy động trí tuệ chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu độc lập tham gia vào quá trình giám sát; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu số; tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn, giải trình, giám sát văn bản quy phạm pháp luật…
“Tất cả các giải pháp này đều nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng hoạt động giám sát chủ động, hiệu lực, hiệu quả, thực sự đóng vai trò dẫn dắt và kiến tạo cho sự phát triển bền vững của đất nước", Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh khẳng định.
