Đông y Đông dược
Quyển sách là tác phẩm 50 năm hành nghề Đông y Đông dược của BS CKII Đỗ Hữu Định, nguyên Phó Viện trưởng Viện Y Dược học Dân tộc TPHCM.
Sách được tác giả biên soạn công phu, dày 571 trang, bao gồm 6 chương với 50 bài viết chuyên sâu, đúc kết kinh nghiệm quý giá về điều trị có kết quả nhiều bệnh khó, bệnh mạn tính thuộc các tạng phủ (tâm, tỳ, phế, thận, can), chức năng sinh lý, bệnh lý và bệnh học, điều trị học của từng tạng phủ.
Tạng phủ, chức năng sinh lý, bệnh lý của tạng phủ được tác giả biên soạn theo phương châm bảo tồn bản sắc y học cổ truyền, giữ nguyên y văn của y gia đời xưa để người đọc chiêm nghiệm, thưởng thức triết lý cổ y học sâu sắc, uyên thâm mà vẫn hợp lý và gắn liền với lý, pháp, phương, dược trong điều trị Đông y Đông dược xưa và nay.
Dẫu vậy, với cách chỉ dẫn tận tình từ sở học uyên thâm và kinh nghiệm nhiều năm của tác giả, ngay cả là người “ngoại đạo”, độc giả sẽ không hề có cảm giác của một “con bệnh” đang mù tịt về bệnh tình của mình và chỉ biết chờ đợi sự phán bệnh từ thầy thuốc. Khi lật từng trang sách, ta như được nhìn ngắm và thấu rõ tạng phủ của mình. Chúng biến hóa sinh động và có quan hệ mật thiết với nhau, chẳng hạn, xin trích ra đây một đoạn về nội dung “Tâm thận tương giao”: Tâm ở thượng tiêu thuộc hỏa, Thận ở hạ tiêu thuộc thủy. Dương ở trong tâm đạt xuống đến thận, để ôn dưỡng thận dương, âm ở trong thận đạt lên đến tâm, để nuôi dưỡng tâm âm. Lúc bình thường thì “Tâm hỏa” và “Thận thủy” luôn luôn hỗ tương thăng giáng nhịp nhàng, đây đó giao thông, bảo trì sự thăng bằng của các động thái, đấy gọi là “Tâm thận tương giao”, và cũng là biểu hiện của “Thủy hỏa tương tế”. Như thận âm mà yếu kém hoặc tâm hỏa nung đốt (thịnh) dữ, thận thủy và tâm hỏa mất sự thăng bằng, không thể tương tế với nhau, tức thì sản sinh ra chứng “Tâm phiền”, hồi hộp chẳng an, mất ngủ… đều do tâm hỏa nung nấu dữ, trên lâm sàng gọi là: “Tâm thận bất giao”... Cơ thể ta sống động biết bao nhiêu, hiểu được quy luật vận hành của nó, ta sẽ biết được cách nuôi dưỡng và nâng đỡ thân thể, từ đó biết trân trọng bản thân và cuộc sống hơn.
Ngoài ra, tác giả dành riêng chương 6 cho “kinh nghiệm nóng”. Kinh nghiệm nóng giới thiệu một số bệnh dịch và dị ứng đang là thời sự dịch tễ trong cả nước. Tác giả cho biết: “Kinh nghiệm nóng không phải mới biết đây đã vội giới thiệu, mà đã ứng dụng điều trị có kết quả thành công bằng Đông y Đông dược các loại bệnh dời leo (zona), chàm (eczéma), thủy đậu (varicella) trong 20 năm qua”.
Tác giả: Thầy thuốc ưu tú, BS CKII Đỗ Hữu Định; NXB Y Học.
Lâm An
