Khát vọng độc lập của người dân Palestine ngày càng mãnh liệt hơn. Những tháng vừa qua, có thêm nhiều nước chính thức công nhận Nhà nước Palestine độc lập. Thế nhưng điều đó vẫn chưa thể tạo nên một cơ sở cần thiết để Nhà nước Palestine độc lập thực sự khi mà các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine đang đi vào ngõ cụt. Ba nguyên nhân chính khiến hòa bình Trung Đông giậm chân tại chỗ là: Israel vẫn theo đuổi chính sách đi ngược quyền lợi của Nhà nước Palestine, nội bộ Palestine chưa tạo được sự thống nhất và các đồng minh của Israel vẫn không thể gây ảnh hưởng buộc Israel thay đổi lập trường.
Như để tìm cách trì hoãn hòa đàm, Ngoại trưởng Israel Avigdor Lieberman ngày 26-12 cho rằng Israel sẽ không ký kết một thỏa thuận hòa bình nào với Palestine vì chính quyền hiện nay của Palestine là bất hợp pháp. Ông Liberman chỉ ra rằng chính quyền của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas để mất quyền kiểm soát Dải Gaza về tay Hamas và hoãn cuộc tổng tuyển cử dù đã hết nhiệm kỳ. Ông Lieberman còn cường điệu hơn khi cho rằng dù Israel có dâng cả thủ đô Tel Aviv và lùi về các đường ranh giới trước năm 1947 thì phía Palestine vẫn tìm cách không ký vào thỏa thuận hòa bình. Trong khi đó, phía Palestine cho rằng để nối lại hòa đàm, trước tiên Israel phải ngừng xây dựng các khu định cư. Phía Israel hiểu rất rõ một khi càng nhiều khu định cư Do Thái ăn sâu, cắm rễ vào đất Palestine thì chuyện trả lại đất cho chủ cũ là không tưởng.
Trong lúc này, mâu thuẫn giữa phong trào Hamas và phái Fatah của Tổng thống Palestine Abbas vẫn chưa giải quyết xong. Có thể thấy rằng từ sau khi Tổng thống Yasser Arafat qua đời, chưa có nhà lãnh đạo nào của Palestine đủ sức tạo nên khối đoàn kết cho người dân Palestine. Từ khi Hamas giành quyền kiểm soát Dải Gaza năm 2007 tới nay, hai bên đã có nhiều cuộc hòa giải dưới sự trung gian của Ai Cập nhưng không có kết quả.
Thực tế Palestine hiện nay có hai chính phủ, một do Hamas nắm giữ cai quản Dải Gaza, một do Tổng thống Abbas đứng đầu cai quản khu Bờ Tây. Chính vì vậy, nhiều đảng phái của Palestine cho rằng họ không tham gia vào bất cứ chính phủ nào trừ khi có một cuộc bầu cử chung. Phương Tây mặc dù chỉ công nhận chính phủ của Tổng thống Abbas nhưng họ không thể làm ngơ mãi với lực lượng Hamas chiếm cứ cả một vùng đất của Palestine. Mặt khác, Mỹ và EU, hai trong số bốn bên bảo trợ cho các cuộc hòa đàm Trung Đông hiện nay, vẫn không thể nào gây áp lực với Israel buộc nước này ngừng các chính sách đi ngược lại tinh thần trao trả đất cho người Palestine, trong đó có kế hoạch xây dựng những khu định cư.
Thế giới tiến bộ vẫn đứng về lẽ phải, đứng về một Nhà nước Palestine độc lập, thống nhất, lấy lại được những vùng đất do Israel chiếm đóng từ năm 1947. Nếu không, điều đó sẽ tạo nên một tiền lệ nguy hiểm, trong đó lực lượng xâm lược hợp pháp hóa những vùng đất chiếm đóng.
Khánh Minh
