Phú Quốc, hòn ngọc châu Á được các chuyên gia Tổ chức Du lịch thế giới xếp vào danh sách 12 hòn đảo nổi tiếng nhất thế giới, ngày càng trở mình. Tuy nhiên, để đảo ngọc thêm xanh, không phải một sớm một chiều…
Đảo khoác áo mới
Tháng 3. Phú Quốc nắng gắt. Nam, kỹ sư Công ty Xây dựng Hàng không, quê ở Hải Dương chỉ những chiếc xe lu, xe trải tráng nhựa và công nhân đang miệt mài trên đường băng hạ cất cánh dài hơn 3.000m, rộng 45m, cho biết, riêng ở gói thầu này đã có hàng triệu khối đất lấy lên từ độ sâu 5-6m rồi đổ thêm 3 lớp đá có độ dày khác nhau. Sau đó, đường băng được gia cố bằng xi măng, đắp nền, san bằng mới tới công đoạn tráng nhựa này. Nam tiết lộ: “Đường cao tốc TPHCM - Trung Lương được gia cố đặc biệt nhưng chưa thấm tháp gì so với đường băng này về độ dày, kết cấu…”.
Ông Lê Tấn Hà, Chỉ huy trưởng công trình, cho biết: “Chúng tôi thi công từ hai đầu đường băng trở vào, theo kiểu cuốn chiếu để đảm bảo tiến độ. Anh em công nhân đều từ đất liền ra đảo nhưng mùng 2 Tết Tân Mão, tất cả đã bắt tay vào việc. Quay lại đây vào buổi tối, sẽ thấy công trường sáng rực ánh đèn”.
Sân bay quốc tế Dương Tơ rộng hơn 905ha, lọt giữa vách núi và màu xanh của rừng. Đây là mô hình dự án sân bay có tầm cỡ quốc tế đầu tiên được triển khai tại Việt Nam theo hình thức 100% vốn đầu tư từ doanh nghiệp trong nước. Hầu hết các hạng mục chính (đường băng, hai sân quay đầu, sân đỗ, đường lăn, nhà ga…) sẽ hoàn thành trong năm 2011; tường rào và đường công vụ, đường vào sân bay dự kiến hoàn thành vào quý 4-2012. Chỉ trong vòng 2 năm, 2 sân bay quốc tế (Cần Thơ - Phú Quốc) được đưa vào khai thác sẽ giúp châu thổ trở mình, bứt phá mạnh hơn.
Cửa sông Dương Đông là cửa ngõ chính về giao thông của tàu cá, các phương tiện thủy từ đất liền ra đảo và ngược lại nhưng năm nào cũng có tàu ghe bị lật do sóng dữ, cửa biển cạn, luồng lạch nhỏ bên đá hộc, bên cát bồi. Công trình đê chắn sóng dài hơn 500m, rộng 4m, nạo vét luồng... đang được thi công; dự án Cảng tàu khách Dương Đông với nhiều hạng mục cao cấp (khu dịch vụ nổi, nhà hàng, bến, nhà đón khách…) sẽ làm cửa sông này mang hình dáng mới.
Nét mới của Đảo ngọc là những chiếc ô tô du lịch 45 - 60 chỗ nối đuôi trên đường khi Công ty Thạnh Thới, lần đầu tiên, mở tuyến kinh doanh phà cao tốc chất lượng cao, từ Hà Tiên vượt biển ra Phú Quốc. Các dự án: khu cảng biển gắn với cụm công nghiệp – dịch vụ Vịnh Đầm, khu phức hợp Bãi Trường, cơ sở của Trường Đại học quốc tế Hồng Bàng, hai bệnh viện 500 giường kết hợp nghỉ dưỡng… tạo cho bức tranh Phú Quốc thêm sống động.
“Thời điểm vàng”
Những “chú sếu đầu đỏ” (Air Mekong) đã xuất hiện bên cạnh biểu tượng “bông sen vàng” (Vietnam Airlines) ở sân bay Phú Quốc nhưng việc đặt vé vẫn gian nan lắm. Đến năm 2012, khi đi vào hoạt động, sân bay quốc tế Dương Tơ sẽ là cảng hàng không quốc tế thứ 3 ở khu vực phía Nam. Dự án này đón đầu thị trường khi Phú Quốc trở thành khu kinh tế hành chính du lịch, trung tâm tài chính ngân hàng, đầu mối giao thương quan trọng quốc gia, quốc tế. Giờ cao điểm có thể tiếp nhận tới 20 máy bay hiện đại (Boeing 777 – 747 - 400 và tương đương...) với mỗi năm là 7 triệu hành khách và 27.600 tấn hàng hóa. Cảng biển quốc tế An Thới xây mới hoàn toàn (280.000 tấn hàng hóa - 440.000 hành khách/năm) khi đó đã hoàn thiện tất cả hạng mục phụ. Dự kiến những công trình hạ tầng khác cùng những đường trục giao thông chính... sẽ hoàn tất vào cuối 2011 và đầu 2012. Khi đó, đường không, đường thủy, đường bộ đều đã thông thoáng.
Không chỉ vậy, ông Huỳnh Quang Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc, hồ hởi: Phú Quốc phát triển “nóng” với nhiều chỉ số tích cực, đáng phấn khởi. Dự án sòng bạc dành cho người nước ngoài cũng đã được cấp trên đồng ý.
Lang thang khắp Phú Quốc, ở đâu người ta cũng bàn tán về “thời điểm vàng 2012”. “Đó sẽ là mốc son bứt phá”, nhiều người đã khẳng định như thế. Ông Trần Thanh Tuấn, Giám đốc Công ty Du lịch Nhiệt đới, cho biết sẽ đầu tư làm tour lớn, thẳng ra Hà Nội hay TPHCM. Du lịch Nhiệt đới “vào nghề” từ 7 năm trước nhưng nay đã có 3 cơ sở chuyên cung cấp thông tin, dịch vụ du lịch và quan trọng hơn, thương hiệu John’s Tours của Du lịch Nhiệt đới đã nằm trong cuốn hướng dẫn du lịch quốc tế nổi tiếng Lonely Planet. Không chỉ ngành du lịch, tại Phú Quốc, riêng năm 2010 đã có 233 doanh nghiệp mới được cấp phép với tổng vốn 2.471 tỷ đồng. Người nước ngoài làm việc tại Phú Quốc cũng gia tăng, lên đến 92 người.
Khoảng 10 năm qua, hàng ngàn tỷ đồng cùng nhiều cơ chế hỗ trợ của Chính phủ giúp Phú Quốc khởi sắc thấy rõ. Mục tiêu của Phú Quốc trong 5 năm tới là mỗi năm thu hút đầu tư 20.000 tỷ đồng, 800.000 khách du lịch, khoảng 25.000 lao động trong và ngoài nước sẽ ra làm việc, sinh sống trên đảo. Về lâu dài, đây sẽ là mô hình đặc khu gồm đô thị biển đảo, trung tâm du lịch và dịch vụ cao cấp; mỗi năm thu hút 5-7 triệu khách du lịch (2030).
Để đảo thêm xanh
Để đảo thêm xanh, không phải là chuyện một sớm một chiều. Cái thiếu đầu tiên của đảo xanh là điện. Hiện hai xã Gành Dầu, Bãi Thơm vẫn chưa có điện. Các phương án cấp điện (nhiệt điện, điện gió…) cho đảo vẫn “lình xình”. Tuyến cáp ngầm 110 kV xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc trị giá khoảng 90 triệu USD dự kiến đóng điện vào năm 2012 nhưng hiện vẫn chưa khởi công. Nhân lực du lịch, nhất là du lịch cao cấp cho trung tâm du lịch quốc gia, quốc tế sẽ là lời giải khó. Ngay lao động phổ thông cũng thiếu hụt, khi hàng trăm công nhân từ đất liền ra đảo làm việc tại công trình sân bay Dương Tơ.
Đến bây giờ, về đêm, Đảo ngọc vẫn chưa có tụ điểm văn hóa tương xứng. Trật tự xã hội và quản lý người nhập cư tại Phú Quốc đang là chuyện nóng. Ông khách trên tàu câu mực kể, đêm trước, ông mất cả triệu đồng tiền taxi lòng vòng để kiếm phòng nghỉ. “Đảo phát triển nhanh, mừng nhiều mà lo cũng lớn. Trước đây đâu có vậy. Rồi chuyện mở 12 đường xương cá xuống biển đã 5-7 năm vẫn chưa triển khai…”, ông Vững, gần 60 tuổi sống ở Dương Đông, tần ngần.
Du lịch sẽ là đòn bẩy cho Phú Quốc nhưng người dân vẫn phải hụt hơi đuổi theo “giá du lịch”. Một tô canh chua cá bớp chỉ… dính miếng thịt kèm con cá biển chiên “chưa đầy gang” cùng tô cơm được bán với giá 50.000 đồng. Cô nhân viên nhà nghỉ nói giá phòng tăng 25-30% “từ tết lận”. Giá đất cao đã ngăn cản không ít nhà đầu tư muốn đến Việt Nam. Đất mặt tiền rừng hay biển Phú Quốc xê xích tiền tỷ và đều tăng chóng mặt. Ở Dương Tơ, không có miếng đất nào là không có người hỏi mua. 16 tỷ đồng mua 4 công đất trên đường Trần Hưng Đạo là “chấp nhận được”, một người dân kể. Phú Quốc lên cơn “sốt đất” từ năm 2002, trầm lắng từ năm 2009 nhưng thực ra vẫn gay gắt bởi nhiều cuộc đua. Mấy năm trước, tại một hội thảo, có chuyên gia nước ngoài đã thảng thốt khi giá thuê đất tại Phú Quốc còn cao hơn giá đất tại các điểm du lịch nổi tiếng thế giới như Phuket (Thái Lan) hoặc Bali (Indonesia)...
Phú Quốc tự hào bởi hai đặc sản tiêu và nước mắm. Nhưng biển khơi đã giận dữ vì ngư dân dùng xiệc điện chà xát, khiến cá cơm sọc than chỉ có ở vùng này ngày càng cạn kiệt. Năm 2000, “vương quốc hồ tiêu” Phú Quốc có diện tích lên đến 1.000 ha. Đến năm 2009, thống kê lại, diện tích tiêu chỉ còn 477 ha, năm 2010 còn khoảng 300ha. Quy hoạch 3.000 ha điều càng không thực hiện được khi năm 2009, diện tích cây điều chỉ là 420 ha, đến năm 2010 ước còn khoảng 400 ha. Phú Quốc chỉ mới cung cấp được trên 40% nhu cầu trái cây cho đảo. Rượu sim rừng, đặc sản của đảo đã phải loay hoay tìm kiếm nguyên liệu bên ngoài mấy năm qua(!). Ngày 8-3, một nhóm nghiên cứu dự án khôi phục, bảo tồn cây sim rừng của Trường Đại học Goergetown, Hoa Kỳ đã bay ra đảo nhưng nghe đâu để triển khai vẫn sâu, xa thăm thẳm như biển nơi đây.
Phú Quốc nổi trội với quang cảnh thiên nhiên đặc trưng vùng nhiệt đới, cát mịn biển xanh, rừng nguyên sinh cùng không khí thoáng đãng. Đảo ngọc sẽ xanh. Đó là quyết tâm của Phú Quốc và ai cũng kỳ vọng về điều đó.
VŨ THỐNG NHẤT