Với những điểm mới, dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) sẽ tạo ra những giải pháp đổi mới, điểm mới trong cả nước nói chung và tại TPHCM nói riêng. Doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ khó khăn, sự thông thương giữa đường sắt, đường bộ, đường biển và sự kết nối đường sắt với các nước trong khu vực sẽ là tương lai không xa.

Thành phố Hồ Chí Minh là TP lớn nhất Việt Nam xét về quy mô dân số và mức độ đô thị hóa, đồng thời cũng là đầu tàu kinh tế và là một trong những trung tâm văn hóa, giáo dục quan trọng của cả nước. Hiện nay, TPHCM cùng với thủ đô Hà Nội là đô thị loại đặc biệt của Việt Nam.

Nằm trong vùng chuyển tiếp giữa miền Đông Nam bộ và Tây Nam bộ, TPHCM trở thành một đầu mối giao thông quan trọng của Việt Nam và Đông Nam Á, bao gồm cả đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không. Tuy nhiên, nơi đây đang phải đối diện với những vấn đề của một đô thị lớn có dân số tăng quá nhanh. Trong nội ô thành phố, đường sá trở nên quá tải, thường xuyên ùn tắc. Hệ thống giao thông công cộng kém hiệu quả. Môi trường thành phố cũng đang bị ô nhiễm do phương tiện giao thông, các công trường xây dựng và công nghiệp sản xuất.

Để giảm thiểu gánh nặng giao thông cho đường bộ, TPHCM cũng đã chú trọng đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đô thị, nổi bật phải kể tới hệ thống tàu điện ngầm metro, kết nối các địa điểm quan trọng khắp thành phố. Dự án này được cho là cải thiện tình hình giao thông đô thị, nâng cao chất lượng không khí, tiết kiệm năng lượng, nâng giá trị đất và mang đến các tác động kinh tế - xã hội khác do tiết kiệm thời gian vận chuyển.

Có thể nói, dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) khi được thông qua sẽ là một trong những hoạt động tiêu biểu thể hiện bước đột phá, hướng đi mới của ngành đường sắt và tách bạch vai trò của các chủ thể trong lĩnh vực đường sắt từ quản lý nhà nước đến hoạt động kinh doanh kết cấu hạ tầng, kinh doanh vận tải và các dịch vụ hỗ trợ vận tải trong lĩnh vực đường sắt; công tác quản lý nhà nước được tách bạch, theo đó cơ quan quản lý nhà nước sẽ thực hiện quản lý nhà nước, doanh nghiệp sẽ tập trung thực hiện nhiệm vụ kinh doanh của mình để tạo lợi nhuận.

Từ đây, tạo cơ chế cạnh tranh bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực đường sắt có sự giám sát của Nhà nước; các cơ chế, chính sách mở rộng ưu đãi đầu tư sẽ tạo cơ hội thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng hiện có, đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị không còn khó khăn.

Luật Đường sắt mới ra đời thay thế cho Luật Đường sắt 2005 sẽ thực hiện được việc tách bạch giữa công tác quản lý nhà nước của cơ quan nhà nước và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, ngành đường sắt sẽ “thay da đổi thịt” trong tương lai không xa. Người dân sẽ được hưởng lợi ích từ một dịch vụ đường sắt tốt hơn, hoàn hảo hơn theo đúng nghĩa “An toàn, thân thiện, thuận tiện, đúng giờ, hiệu quả”. Đặc biệt, khi luật mới được ban hành sẽ bổ sung một chương quy định về đường sắt tốc độ cao, sẽ tháo gỡ những khó khăn liên quan đến quản lý kinh tế của ngành đường sắt. Sự thông thương giữa đường sắt, đường bộ, đường biển ở TPHCM và kết nối vận tải đường sắt với các nước trong khu vực sẽ là một tương lai không xa.

Không chỉ đối với TPHCM, luật cũng sẽ tạo ra diện mạo mới hoàn toàn, giúp đường sắt Việt Nam hội nhập, giao lưu quốc tế, hướng tới khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới; từng bước lấy lại, phục hồi thị phần vận tải đường sắt đã bị mất đi trong thời gian qua và hướng tới phát triển đường sắt xứng tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới; thay da, đổi thịt ngành đường sắt trong tương lai gần theo đúng mục tiêu trong Chiến lược, Quy hoạch tổng thể phát triển đường sắt đã được Chính phủ phê duyệt.

ĐĂNG THÁI