Hãng tin Nga RIA-Novosti ngày 1-2 đưa tin 14 công tố viên thuộc các văn phòng công tố trong khu vực Mátxcơva đã bị cách chức vì bảo kê một mạng lưới sòng bạc bất hợp pháp, thu lợi hàng triệu USD mỗi năm.
Vụ việc được phát hiện từ đầu năm 2011. Cảnh sát Nga bắt giữ hơn 10 quan chức cấp cao của viện kiểm sát, trong đó có cả công tố viên trưởng. Phó trưởng công tố bỏ trốn sang Ba Lan cũng đã bị bắt giữ hồi tháng 1 vừa qua và đang chờ dẫn độ về Nga. Theo cơ quan tình báo Nga (FSB), các sòng bạc bất hợp pháp này hoạt động suốt 3 năm qua nhờ sự bảo kê của một số quan chức cảnh sát và tòa án.
Nạn tham nhũng hoành hành đang làm nhức nhối xã hội Nga. Theo báo cáo “Các dòng chảy tài chính bất hợp pháp tại các quốc gia đang phát triển giai đoạn 2000 – 2009” của Global Financial Integrity (GFI) có trụ sở tại Mỹ công bố năm 2011, nền kinh tế Nga bị thiệt hại 427 tỷ USD trong khoảng thời gian từ năm 2000-2008 (tương đương 53 tỷ USD/năm). Tổng thống Dmitry Medvedev cũng từng cho biết ngân sách của Nga năm 2010 đã bị đánh cắp 35 tỷ USD.
Theo tờ Vedomosti (Nga), trong Diễn đàn kinh tế thế giới tại Davos (Thụy Sĩ) vừa qua, vấn nạn tham nhũng của Nga là một trong những chủ đề nóng. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước Nga cho rằng tham nhũng làm xói mòn môi trường đầu tư tại Mátxcơva. Không ít các nhà đầu tư đang tính đến chuyện rút vốn ra khỏi thị trường Nga. Đây là tín hiệu đáng lo ngại cho sự phát triển của nền kinh tế nước này. Trong khi đó, người dân Nga cũng mất dần sự kiên nhẫn đối với cuộc chiến chống tham nhũng không mấy hiệu quả của chính phủ.
Việc đảng Nước Nga thống nhất cầm quyền của Thủ tướng Nga Vladimir Putin bị mất 77 ghế trong cuộc bầu cử Hạ viện năm 2011 (so với năm 2007) được nhiều chuyên gia cho rằng có sự “đóng góp” đáng kể của vấn nạn tham nhũng. Tổng thống Nga Dmitry Medvedev từng thừa nhận “chính phủ, xã hội và bộ máy tư pháp phải chịu trách nhiệm về vấn đề tham nhũng”.
Không phải Nga không quyết liệt chống tham nhũng. Năm 2008, ngay sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Nga Medvedev đã thành lập Hội đồng chống tham nhũng-một phần trong chiến dịch chống tham nhũng của Nga. Năm 2010, chính phủ Nga công bố Chiến lược chống tham nhũng quốc gia. Hạ viện Nga năm 2011 cũng đã thông qua những sửa đổi và bổ sung cho luật hình sự chống tham nhũng, trong đó có những án phạt tăng gấp nhiều lần đối với tội nhận hối lộ, tham nhũng.
Trong cương lĩnh tranh cử tổng thống năm 2012, Thủ tướng Nga Putin cũng cam kết sẽ ưu tiên “đánh tham nhũng”. Tuy nhiên, theo bà Elena Panfilova, Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chống tham nhũng thuộc tổ chức Minh bạch quốc tế, các sáng kiến chống tham nhũng của ông Medvedev không phát huy tác dụng bởi 2 lý do. Thứ nhất, các biện pháp chưa đầy đủ, chưa thực sự tạo điều kiện để việc chống tham nhũng đạt hiệu quả cao. Thứ hai, các biện pháp chống tham nhũng được thiết kế cho dài hạn nên chỉ có thể phát huy hiệu quả sau nhiều năm.
Trong một báo cáo năm 2011, Ngân hàng Thế giới (WB) công bố ước tính mỗi năm tham nhũng gây thiệt hại 2.600 tỷ USD, tương đương với hơn 5% GDP toàn cầu. Mới đây, Cơ quan chống tham nhũng Indonesia (KPK) cũng cho hay kinh tế Indonesia thiệt hại 238 triệu USD trong năm 2011. Có thể thấy, không chỉ Nga mới đau đầu với nạn tham nhũng.
Để diệt tận gốc quốc nạn này đòi hỏi chính quyền phải quyết liệt hơn nữa, đề ra các biện pháp tổng thể và chi tiết mang tính khả thi cao và đặc biệt bản thân hệ thống tư pháp phải minh bạch, trong sáng, khuyến khích người dân tích cực tham gia phòng chống nạn tham nhũng.
ĐỖ VĂN
