Theo dự kiến, ngày 26-9, tại TPHCM, “Hội diễn Sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2009” sẽ chính thức khai mạc. Đây được xem như một đợt tổng rà soát lại nguồn lực của sân khấu kịch cả nước và là dịp để các đơn vị nghệ thuật, các nghệ sĩ gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, phát hiện những tìm tòi sáng tạo mới. Tuy nhiên, trước giờ khai mạc vẫn còn nhiều điều băn khoăn.
1. Theo thông tin mới nhất mà Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, đồng thời là Trưởng BTC Nguyễn Đăng Chương, cho biết tại cuộc họp báo sáng 16-9, hội diễn sẽ có 19 đơn vị nghệ thuật tham gia với 27 vở diễn. Trong đó, có 8 đơn vị nghệ thuật xã hội hóa tham dự 12 vở.
Với các đơn vị xã hội hóa, Ban tổ chức (BTC) hội diễn sẽ hỗ trợ một phần kinh phí để dàn dựng tác phẩm, bởi muốn sự công bằng cho tất cả các đơn vị nghệ thuật. Tuy nhiên, niềm vui này chưa được trọn vẹn, bởi đã gần đến ngày khai mạc hội diễn, mà số kinh phí hỗ trợ cho mỗi tác phẩm sân khấu của từng đơn vị nghệ thuật xã hội hóa là bao nhiêu vẫn chưa ai biết.
Ngay cả ông Nguyễn Đăng Chương, khi trả lời báo chí cũng nói rằng chưa biết gì! Có người nói vui, trước sau gì cũng được hỗ trợ một phần kinh phí, thế là tốt rồi. Biết là vậy, nhưng nếu số tiền hỗ trợ ấy được công bố sớm, chắc chắn hiệu quả sẽ khác.
Nếu các đơn vị xã hội hóa biết trước số tiền được hỗ trợ nhiều, họ sẽ đầu tư kinh phí dàn dựng “hoành tráng” hơn, nghệ sĩ và cả khán giả sẽ được hưởng lợi. Còn nếu ít, thì họ phải “liệu cơm gắp mắm” để có thể vừa có vở diễn tốt nhất tham gia hội diễn, vừa không phải ỷ lại để rồi sau hội diễn thu không đủ chi.
2. Trong cuộc gặp gỡ báo chí sáng 16-9, với danh sách các đạo diễn tham gia hội diễn mà BTC đưa ra, đạo diễn NSƯT Trần Ngọc Giàu có đến 5 lần xuất hiện, đã phạm quy. Tuy nhiên, BTC vẫn chấp nhận.
Theo quy chế của hội diễn: “Để nâng cao chất lượng tác phẩm và tạo điều kiện cho các tác giả, đạo diễn trẻ phát huy tài năng, BTC quy định mỗi tác giả, đạo diễn chỉ tham gia sáng tạo không quá 3 tác phẩm trong một đợt hội diễn”.
Trước thực tế này, PV Báo SGGP đã đặt vấn đề với ông Nguyễn Đăng Chương, nhưng tất cả những trả lời, giải thích của ông, nào là các vở diễn của NSƯT Trần Ngọc Giàu dựng từ các năm trước; và cần chấp nhận một cái sai nhỏ để được cái lớn hơn là có nhiều nghệ sĩ tham gia, đều không mấy thỏa mãn.
Thật ra, trong vấn đề này, BTC có phần sơ suất, một vở diễn của đạo diễn Hữu Lộc lại ghi tên NSƯT Trần Ngọc Giàu… Nhưng như thế, NSƯT Trần Ngọc Giàu vẫn có đến 4 vở diễn dự thi?! Sau buổi gặp gỡ báo chí, ông Nguyễn Đăng Chương xin “đính chính” lại, rằng đã liên hệ với nghệ sĩ Phước Sang, yêu cầu thay một vở diễn của NSƯT Trần Ngọc Giàu bằng một vở diễn của đạo diễn khác.
Rõ ràng, trong khâu tổ chức của hội diễn chưa được kỹ càng đã bắt đầu cho thấy một vài sai sót và đã kịp thời chỉnh sửa.
3. Hội diễn này còn một điều khiến không ít người trăn trở là, một hội diễn mang tầm vóc toàn quốc, thế nhưng lại chỉ có xem, có diễn mà không hề có một cuộc hội thảo hay tọa đàm nào về các vấn đề của sân khấu kịch nói hôm nay. Trong khi đó, mục đích của hội diễn là để các nghệ sĩ, đạo diễn, tác giả học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau!
Lý giải về điều này, ông Nguyễn Đăng Chương cho rằng, trong năm nay có tất cả 4 cuộc hội diễn quy mô, công việc rất nhiều nên Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ để sau khi kết thúc cả 4 hội diễn sẽ có một cuộc hội thảo lớn. Khi ấy sẽ mời các nghệ sĩ, nhà chuyên môn, báo chí tham dự.
Nhưng theo chúng tôi, sẽ là thiếu sót nếu như từng hội diễn đang diễn ra nóng hổi mà không tổ chức ngay hội thảo, tọa đàm, bởi vì sau đó khó mà quy tụ được đông đủ những người làm nghề tham gia. Đó là chưa kể, liệu nhiệt huyết của các nghệ sĩ lúc ấy có còn “cháy bỏng” như lúc đang hội diễn nữa không… Điều này rất đáng tính lại.
ĐỖ HẠNH
