Tuyến đường sắt Cầu Giát - Nghĩa Đàn được hình thành năm 1966 với chiều dài 32km, từ thị trấn Cầu Giát (huyện Quỳnh Lưu) đi huyện Nghĩa Đàn (nay là thị xã Thái Hòa).
Đây là tuyến chuyên phục vụ tàu khách và tàu hàng nối vùng đồng bằng và miền núi phía Tây Bắc Nghệ An. Tuy nhiên, đến năm 2012, vì nhiều lý do, tuyến ngừng hoạt động vận tải.
Thời gian qua, trên tuyến này đã xảy ra tình trạng vi phạm kết cấu hạ tầng đường sắt, đất dành cho đường sắt, hành lang an toàn đường sắt. Toàn tuyến có 217 điểm vi phạm, lấn chiếm hành lang đường sắt, trong đó đoạn qua huyện Quỳnh Lưu 61 điểm và thị xã Thái Hòa 156 điểm.
Trước đó, Bộ GTVT cũng đã đề nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đường sắt; sớm thực hiện việc xóa bỏ các lối đi tự mở qua đường sắt; chủ trì, tổ chức xác định ranh giới đất dành cho đường sắt, lập hồ sơ quản lý đất dành cho đường sắt; xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng phát sinh thêm lối đi tự mở, lấn chiếm hành lang hoặc tái lấn chiếm, sử dụng trái phép đất hành lang an toàn đường sắt.
