Trải qua 12 mùa chiến dịch tình nguyện, thanh niên TPHCM đã tạo cho mình một “thương hiệu”- thương hiệu Mùa hè xanh (MHX). Những chiếc áo xanh của tuổi trẻ TPHCM đã trở nên quen thuộc, không chỉ là niềm tự hào của thanh niên TP, mà còn để lại ấn tượng mạnh mẽ với hàng triệu người dân ở khắp các tỉnh - thành Tây Nguyên, khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước bạn Lào. Để MHX ngày càng thiết thực và hiệu quả hơn, Thành đoàn TNCS và Hội Sinh viên TPHCM đã tổ chức lấy ý kiến từ các ban ngành, các cấp cơ sở và cán bộ đoàn- hội, các cựu chiến sĩ MHX… đóng góp cho phong trào Thanh niên tình nguyện (TNTN) và chiến dịch tình nguyện MHX trong thời kỳ đổi mới.

• Khơi dậy tính tình nguyện

Đoàn viên, thanh niên TPHCM tham gia “Ngày chủ nhật xanh” vớt rác tại kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè.

“Khi nói đến phong trào TNTN, chiến dịch tình nguyện thiết nghĩ không nên đặt nặng áp lực thành tích. Có như vậy, mới có thể khơi dậy mạnh mẽ tinh thần xung kích, tình nguyện đi đầu trong thanh niên”- bạn Nguyễn Viết Đại (Quận đoàn 11) thẳng thắn nêu ý kiến. Viết Đại cho rằng những công trình thanh niên đề ra chỉ tiêu ngày càng nhiều, gần như vượt sức của thanh niên, cần thiết phải có trách nhiệm từ chính quyền địa phương.

Đại diện Quận đoàn 3 bày tỏ: “Trách nhiệm của đoàn viên thanh niên đâu chỉ đơn thuần là chuyện quét rác, dọn vệ sinh, mà chính là thông qua việc làm đó để kêu gọi người dân nâng cao ý thức bảo vệ và giữ gìn vệ sinh môi trường. Khi các bạn thanh niên tình nguyện ý thức được “thông điệp” cao cả đó thì chính họ sẽ truyền thông điệp đó đến người dân một cách hiệu quả”.

Ý kiến nhiều bạn trẻ cho rằng: “MHX của học sinh không thể là bản sao MHX của sinh viên”. Bạn Trần Phương Nga, học sinh lớp 11 ở quận 4, bày tỏ: “Không nên “áp đặt” tụi em phải làm đẹp chỗ này, làm sạch chỗ kia, bởi vì ở lứa tuổi trung học phổ thông, chúng em rất cần tham gia nhiều sân chơi để có cơ hội được mở rộng kiến thức và nâng cao khả năng hòa nhập cộng đồng. Chẳng hạn như thành lập các câu lạc bộ, đội nhóm học tập, sinh hoạt trao đổi cùng thanh niên địa phương cũng là việc có ích, chứ đâu thể chỉ có quanh quẩn… quét dọn đường phố!”.

• Phát huy thế mạnh đội hình chuyên

Những năm gần đây, chiến dịch tình nguyện MHX đã từng bước đổi mới về cách thức tổ chức, chất lượng và hiệu quả công việc ngày càng được nâng cao. Sự ra đời của đội hình chuyên đã đánh dấu sự lớn mạnh và tính chuyên nghiệp của MHX. Từng đơn vị, từng chiến sĩ được đảm nhận những công việc sát với lĩnh vực thế mạnh của mình. Vừa phát huy năng lực chuyên môn của TNTN, vừa tập trung chủ đề công việc, hiệu quả lại cao hơn.

Anh Tất Thành Cang, Bí thư Thành đoàn TNCS TPHCM, cho biết: “Phương thức tổ chức chiến dịch theo đội hình chuyên đã phát huy tối đa khả năng, chuyên môn của TNTN, qua đó vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ chiến dịch. Với đội hình chuyên, các nội dung: chăm sóc sức khỏe cộng đồng, hỗ trợ đời sống tinh thần, chuyển giao khoa học kỹ thuật, phục vụ đời sống cộng đồng, văn hóa văn nghệ, tuyên truyền pháp luật và xây dựng cơ sở hạ tầng… đã phát huy tối đa năng lực chuyên môn, kỹ năng tay nghề của lực lượng TNTN trong công tác giúp dân”.

Hiệu quả hoạt động của đội hình chuyên đã cho thấy đây chính là phương thức lâu dài mà chiến dịch MHX và các phong trào TNTN cần phát huy sắp tới.

Làm sao để nâng cao tính tình nguyện và cũng là nâng cao chất lượng “thương hiệu” MHX ? Làm sao để các thanh niên, học sinh, sinh viên tham gia chiến dịch tình nguyện MHX bằng sự háo hức, tự hào góp sức chứ không chỉ lấy chỉ tiêu hay thành tích. Bạn Lai Thị Mỹ Hạnh, cựu sinh viên ĐH KHXH - NV TPHCM cho rằng: “Cần xem lại thời gian tiến hành chiến dịch sao cho thật hợp lý với từng nhóm đối tượng cụ thể, chứ việc kéo dài thời gian đến 2 tháng rưỡi như hiện nay là không cần thiết”.

Còn bạn Trần Thị Nhung, sinh viên ĐH KHXH - NV TPHCM, thì chia sẻ: “Bên cạnh việc tính toán thời gian cụ thể, cần linh hoạt trong phân phối công việc, chứ không nên “lấy số lượng bù chất lượng” khi dàn trải quá nhiều nội dung, đầu việc mà thực hiện thiếu hiệu quả”. Nhiều ý kiến đồng tình là MHX nên là một tháng thay vì phải kéo dài hai tháng rưỡi như từ trước nay.

* Bắt đầu từ mùa hè 1994, chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè đầu tiên được thực hiện với quy mô lớn trên địa bàn TPHCM. Hàng đêm các sinh viên trẻ đã kiên trì đem ánh sáng văn hóa đến nhiều người dân. TPHCM được Bộ GD-ĐT công nhận đạt tiêu chuẩn quốc gia về chống mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học.

Bằng kinh nghiệm của 3 mùa chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè, xuất phát từ thực tế của địa phương và năng lực của thanh niên tình nguyện, bắt đầu từ năm 1997, chiến dịch được nâng cao một bước với tên gọi chiến dịch tình nguyện MHX. Nội dung của phong trào phong phú hơn, đa dạng hơn, địa bàn cũng trải rộng không chỉ ở TPHCM mà còn lên vùng núi rừng Tây Nguyên, về đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2004, chiến dịch tình nguyện MHX lần đầu tiên “xuất ngoại” sang tỉnh Champasăk, nước bạn Lào.

MINH AN - THẠCH THẢO