Để có thể trở thành một nhân viên xã hội, với công việc người hướng dẫn hòa nhập tại Bỉ, Nguyễn Chung Thủy phải trải qua quá trình học tập khá gian khổ. Thủy kể: “Với bằng luật và ngoại ngữ trong tay, ở Việt Nam tôi từng tham gia nhiều dự án phát triển, giáo dục - truyền thông của các tổ chức nước ngoài, đã làm việc về sức khỏe sinh sản, trẻ em đường phố... Nhưng khi sang Bỉ định cư, khả năng xin được việc với những bằng như vậy vẫn rất thấp vì bằng ở Việt Nam không được công nhận tại đây’’. Phải học lại từ đầu.
Cho đến giờ, Thủy luôn thầm cảm ơn chồng đã động viên vợ chọn học ngành xã hội. “Là nghề mình yêu thích thì sẽ nỗ lực hơn để vượt khó khăn”. Người tiếp nhận hồ sơ ở trường Artevelde Hogeschool (thành phố Gent) năm ấy nghe Thủy băn khoăn không biết học nghề này ra có dễ kiếm việc không, đã điềm tĩnh trả lời: “Nếu cô thực sự thích thì đây không phải ngành học tồi”. Từ đó, họ là bạn thân của nhau.
Ở tuổi 33, là người châu Á duy nhất trong trường, chung lớp với những bạn trẻ bản xứ độ tuổi 18 - 20, Thủy thấy việc học, dù trễ, vẫn hết sức cần thiết. Cô nghiêm túc ngay từ việc học lại các môn cơ bản như triết học, lịch sử, tâm lý, kỹ năng giao tiếp... cho đến môn chuyên ngành như luật lao động, luật OCMW (trợ cấp xã hội), đạo đức nghề nghiệp.
Từ khi bắt đầu học chuyên ngành xã hội, Thủy đã xác định muốn giúp đỡ đối tượng người tị nạn, nên luận văn, nơi thực tập cô chọn cũng là các trung tâm cho người tị nạn. Bắt đầu với vai trò người hướng dẫn tình nguyện ở trung tâm dành cho người khuyết tật, đối tượng giúp đỡ đầu tiên của Thủy khi ấy là người đàn ông gốc Việt tên Hà. Thủy kể: “Chú Hà rời Việt Nam từ những năm 60 của thế kỷ trước, nay vẫn không nói được nhiều tiếng Hà Lan, tiếng Việt thì bập bõm, trí nhớ bị cắt vụn”. Thủy dành nhiều thời gian tìm hiểu để giúp đỡ người đồng hương đặc biệt. Chấn thương não, ký ức vụn vặt không đủ sắp xếp lại hoàn chỉnh cuộc đời, nhưng chú Hà vẫn nhớ quê hương, thích ăn bún, ăn nem và thèm nghe nhạc Việt qua băng cát-xét cũ. Cứ có dịp là Thủy nấu món ăn Việt mang vào cho chú Hà. Năm nào về Việt Nam, cô cũng đi xin băng cát-xét, xin nhiều đến nỗi có cô bán hàng quê Bắc Giang biết chuyện, lần nào cũng tặng thêm.
36 tuổi Thủy bắt đầu đi xin việc với tấm bằng mới trong tay. Chính sự nhiệt tình, mục đích và khao khát làm việc của Thủy đã thuyết phục được nhà tuyển dụng sau vài lần bị từ chối. Cuối 2015, làn sóng tị nạn ồ ạt đổ vào khiến Bỉ không kịp trở tay. Các trung tâm nhỏ từ 5-10 trẻ tị nạn vị thành niên (không có cha mẹ) không đủ chỗ. Một trung tâm lớn hơn cho 200 trẻ lập ra tạm thời giải quyết khủng hoảng. Nguyễn Chung Thủy bắt đầu nhận công việc tại tổ chức Fedasil, cơ quan nhà nước chuyên chịu trách nhiệm về tổ chức trung tâm cho người tị nạn để đảm bảo một số quyền cơ bản của con người như Bed - Bad - Brood (Giường ngủ, Chăm sóc vệ sinh, Thực phẩm). Công việc của cô là giúp các em trong quá trình lập hồ sơ xin tị nạn ở Bỉ, đăng ký trường học tiếng Hà Lan, tìm kiếm các tổ chức phù hợp hơn để các em chuyển tới ở trong độ tuổi vị thành niên, cùng đồng nghiệp tổ chức và cho các em tham gia tiếp xúc cộng đồng người Bỉ, tìm kiếm việc làm, làm tình nguyện...
Thủy tâm niệm: “Tôi cảm ơn công việc này vì tạo cơ hội cho mình tri ân và trân trọng những gì đang có. Bởi sự khó khăn mình vượt qua không thể so sánh được với những gì các em nơi tôi làm phải chịu đựng trong hoạn nạn chiến tranh (Afghanistan). Gặp những người như chú Hà ở Bỉ cũng là cái duyên để tôi tri ân bằng chính nghề của mình”.
