Mối quan hệ phức tạp, nhiều mâu thuẫn giữa Nhật Bản và Trung Quốc bấy lâu nay được hình dung bằng cụm từ ngắn gọn sau: “chính trị - băng giá; kinh tế - nóng bỏng”. Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo vừa kết thúc chuyến thăm chính thức Hàn Quốc và lên đường sang thăm Tokyo từ ngày 11 đến 13-4. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Thủ tướng Trung Quốc tới Nhật trong 7 năm qua, và được coi là chuyến đi làm “tan lạnh giá về quan hệ, dịu nóng bỏng về cạnh tranh kinh tế”. Ông Ôn Gia Bảo cho biết có 3 điều ông mong mỏi từ chuyến thăm này: “Tôi mong rằng chuyến “lữ hành phá băng” này sẽ khiến quan hệ hai nước nồng ấm hơn; Tôi và các lãnh đạo Nhật Bản sẽ đạt được thỏa thuận chung về các vấn đề lớn của hai nước từ đó thúc đẩy phát triển quan hệ; Tôi cũng mong tiếp xúc với nhân dân Nhật Bản, để hiểu Nhật Bản hơn, và cũng để người dân Nhật Bản hiểu Trung Quốc hơn, tăng thêm hữu nghị, tin tưởng lẫn nhau”.

Trong chuyến thăm lịch sử này, ông Ôn Gia Bảo sẽ có bài phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản, đây là việc làm chưa từng thấy đối với một nhà lãnh đạo Trung Quốc trong suốt hơn 20 năm qua. Trước đó vào tháng 10 năm ngoái, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe - chỉ 2 tuần sau lễ nhậm chức – cũng chọn Bắc Kinh làm điểm đến đầu tiên. Cả hai chuyến thăm có cùng mục đích: không nên để những khúc mắc quá khứ ảnh hưởng đến mối quan hệ kinh tế. Điều này còn có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế thế giới, bởi lẽ cả hai quốc gia Trung Quốc, Nhật Bản đều giữ vai trò chủ đạo trên thế giới.

Cả hai phía đều có chung ý tưởng: cố gắng hóa giải mâu thuẫn quá khứ. Thủ tướng Shinzo Abe coi việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc là chủ đề chính trong nhiệm kỳ của mình. Trong chuyến thăm Bắc Kinh hồi năm ngoái, ông Shinzo Abe và Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã cùng hứa sẽ xây dựng mối quan hệ chiến lược vì lợi ích chung. Về phần mình, Bắc Kinh đang ra sức “cải thiện” hình ảnh của Nhật Bản trước công chúng. Trước đây, kênh truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) thường phát những vở kịch nói về tội ác của lính Nhật trong thời kỳ chiến tranh thế giới lần II. Nhưng kể từ khi Thủ tướng Nhật Bản Abe tới thăm Bắc Kinh, CCTV bắt đầu phát những nội dung thân thiện hơn với Nhật Bản.

Chuyến “du hành mùa xuân” lần này tới Tokyo của Thủ tướng Ôn Gia Bảo được ví như nắng ấm mùa xuân làm tan băng giá bang giao giữa hai nước, gió mát mùa xuân làm dịu sự nóng bỏng cạnh tranh kinh tế!

VIỆT ANH