Bộ GD-ĐT vừa ban hành Thông tư số 30/TT-BGD-ĐT về Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT. Trong đó, quy định thi vào lớp 10 gồm 3 môn: Văn, Toán và môn thứ 3 do địa phương tự chọn.
Chia sẻ lý do vì sao thi tuyển sinh lớp 10 môn thứ 3 đảm bảo không chọn cùng một môn quá 3 năm liên tiếp, ông Nguyễn Xuân Thành cho rằng, yêu cầu của đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT là giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản. Trách nhiệm của các nhà trường khi dạy học cấp THCS là làm sao cho học sinh được học một cách toàn diện, trang bị đầy đủ kiến thức phổ thông cơ bản làm nền tảng các bậc cao hơn và định hướng nghề nghiệp tốt.
Vì vậy, nếu quy định môn thứ 3 cố định thì muốn hay không, học sinh từ khi bắt đầu vào lớp 6 đã phải rất chăm chú, tập trung cho môn sẽ thi, ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng học tập các môn học khác. Điều này dẫn tới học sinh học không được toàn diện, gây thiệt thòi trong tích lũy kiến thức, phát triển năng lực để học lên các bậc học cao hơn, cũng như tham gia vào thị trường lao động sau này.
Chẳng hạn, nếu quy định 3 môn Toán, Văn và Tiếng Anh, học sinh sẽ chỉ tập trung 3 môn thi này, dẫn tới không được trang bị đầy đủ các kiến thức tự nhiên, xã hội để học lên các cấp học trên. Như vậy sẽ rất thiệt thòi, bởi các em muốn sử dụng tốt ngoại ngữ (nghe, nói, đọc viết), nhất định phải sử dụng kiến thức tự nhiên, xã hội trong nghe, nói, đọc viết bằng ngoại ngữ.
Cũng theo ông Thành, quy định môn thi hoặc bài thi thứ 3 được công bố sau khi kết thúc học kỳ I nhưng không muộn hơn ngày 31-3 hàng năm, nhằm cân đối cho các em hoàn thành tất cả các môn học theo chương trình và vẫn có đủ thời gian ôn luyện, chuẩn bị cả về kiến thức, tâm lý cho các môn dự thi; đồng thời đảm bảo cân đối, công bằng giữa tất cả các địa phương trên cả nước để học sinh học tập và ôn thi.
Đối với tuyển thẳng vào lớp 10, trước đây, Thông tư số 05/2018/TT-BGD-ĐT quy định về các đối tượng tuyển thẳng gồm “học sinh đạt giải cấp quốc gia và quốc tế về văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh THCS và THPT”.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, do chưa có quy định “tổ chức trên quy mô toàn quốc” dẫn tới quá trình thực hiện có sự chưa thống nhất giữa các địa phương. Do vậy, trong Thông tư mới, Bộ GD-ĐT quy định đối tượng tuyển thẳng tuyển sinh THPT gồm học sinh THCS đạt giải cấp quốc gia do Bộ GD-ĐT tổ chức, hoặc phối hợp các bộ và cơ quan ngang bộ tổ chức “trên quy mô toàn quốc” đối với các cuộc thi, kỳ thi, hội thi về văn hóa, văn nghệ, thể thao; cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học.
Quy định này nhằm thống nhất mục tiêu: các cuộc thi do Bộ GD-ĐT tổ chức nhưng phải được công bố rộng rãi trên toàn quốc để các sở GD-ĐT, các tỉnh công bố và tất cả học sinh đều biết, nắm một cách công khai để tham gia, xây dựng các đội tuyển dự thi. Quy định “quy mô toàn quốc” đảm bảo học sinh đều có cơ hội tiếp cận cuộc thi bình đẳng, đều được thể hiện năng lực và được lựa chọn một cách công khai, minh bạch.
Thông tư cũng quy định về đối tượng được cộng điểm khuyến khích là học sinh THCS đạt giải cấp tỉnh do Sở GD-ĐT tổ chức hoặc phối hợp các sở, ngành tổ chức trên quy mô toàn tỉnh. Theo ông Thành, thực tế, để học sinh tham gia các cuộc thi quốc gia, tỉnh sẽ tổ chức các cuộc thi cấp tỉnh để lựa chọn học sinh thi quốc gia; nếu các em có giải ở các tỉnh thì sẽ được khuyến khích.
Bộ GD-ĐT cũng quy định rõ “điểm khuyến khích được cộng vào tổng điểm xét tuyển, tính theo thang điểm 10 đối với mỗi môn thi, bài thi. Trong đó, giải nhất được cộng 1,5 điểm; giải nhì được cộng 1 điểm; giải ba được cộng 0,5 điểm”. Đây là quy định thống nhất trên toàn quốc, đảm bảo sự công bằng giữa các địa phương.
Ông Thành cũng lưu ý, thi học sinh giỏi các môn học trong chương trình giáo dục phổ thông cấp quốc gia không có đối tượng là học sinh THCS.
Vì thế, quy định về điểm khuyến khích này sẽ không bao gồm học sinh được giải thi học sinh giỏi các môn văn hóa trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS.
“Bộ GD-ĐT hiện không có quy định về thi học sinh giỏi cấp THCS, cũng không có quy định về trường chuyên ở cấp THCS. Hơn nữa, mục tiêu giai đoạn giáo dục cơ bản là giáo dục toàn diện. Các địa phương nếu có tổ chức thi học sinh giỏi cấp THCS để khuyến khích những học sinh có năng khiếu thì cũng không được lấy điểm khuyến khích vào điểm xét tuyển THPT, đảm bảo công bằng cho tất cả các em học sinh”, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho hay.
