Ngày 23-3, HĐND TPHCM khóa IX tổ chức kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề).
Tại kỳ họp, UBND TPHCM có báo cáo về nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 (gọi tắt là nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM).
Mỗi người dân được đảm bảo nhu cầu nhà ở
Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Nguyễn Thanh Nhã cho biết, nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đã trình Ban Thường vụ Thành ủy và Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ TPHCM thông qua. Sau khi được HĐND TPHCM có ý kiến, UBND TPHCM sẽ hoàn chỉnh hồ sơ nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch, trình Bộ Xây dựng thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt theo quy định trong quý 2-2021, để có cơ sở triển khai các bước tiếp theo.
Quan điểm điều chỉnh quy hoạch trên địa bàn TPHCM mang tính kế thừa, thể hiện tính đột phá nhằm gia tăng hiệu quả và hiệu lực của quy hoạch.
Về tầm nhìn phát triển TPHCM đến năm 2060, TPHCM là thành phố đổi mới, sáng tạo, phát triển năng động, tiên phong trong vùng đô thị lớn, trung tâm kinh tế tri thức và giao thương quốc tế của Việt Nam, trung tâm dịch vụ của châu Á Thái Bình Dương, là thành phố có chất lượng sống tốt và môi trường làm việc hấp dẫn, có tính đa dạng văn hóa, bảo tồn di sản và cảnh quan sông nước, có hạ tầng đô thị bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Nguyễn Thanh Nhã phát biểu tại kỳ họp. Ảnh: VIỆT DŨNGVề mục tiêu đến năm 2040, TPHCM hoàn thiện hệ thống hạ tầng kết nối vùng giữa TPHCM và các địa phương lân cận cũng như kết nối giữa các khu vực khác nhau của TPHCM; phát triển đô thị tích hợp với hệ thống giao thông công cộng (TOD), theo đó định hướng phát triển đô thị mật độ cao, kết hợp các chức năng khác nhau xung quanh các nhà ga giao thông công cộng sức chở lớn. Đồng thời, hình thành các hạt nhân của các trung tâm: trung tâm tri thức, trung tâm y tế, văn hóa, giáo dục của vùng đô thị và các hạt nhân của các khu đô thị mới; củng cố cấu trúc đô thị đa cực.
TPHCM đặt ra mục tiêu mỗi người dân được đảm bảo nhu cầu nhà ở và dịch vụ công cộng; phát triển quỹ đất cây xanh trong các khu vực hiện hữu; môi trường không khí đảm bảo sức khỏe, người dân được tiếp cận với thực phẩm sạch giá rẻ với nền nông nghiệp đô thị kỹ thuật cao.
Các định hướng, chủ trương quan trọng của TPHCM là chuyển dịch cơ cấu kinh tế TPHCM, phát triển ngành dịch vụ; Phát triển TPHCM thành đô thị thông minh; phát triển đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TPHCM - là nền tảng hình thành TP Thủ Đức; phát triển Khu đô thị biển Cần Giờ; xây dựng 4 huyện ngoại thành phát triển thành quận.
Dự báo, đến năm 2040, TPHCM có khoảng 13 - 14 triệu người (tầm nhìn đến năm 2060 là 16 triệu người). Quy mô đất đai xây dựng đô thị đến năm 2040 khoảng 100.000 - 110.000ha. TPHCM rà soát tổng thể về nội dung quy hoạch chung đã được phê duyệt năm 2010, dự báo các nhu cầu phát triển trong giai đoạn mới và đề xuất một bản quy hoạch điều chỉnh mang tính khả thi cao, điều chỉnh việc sử dụng đất có hiệu quả hơn, tạo thêm dư địa phát triển từ giá trị đất và bảo đảm khả năng dự trữ cho tương lai.
Quy hoạch TP Thủ Đức trên nền tảng ý tưởng đã thi tuyển
Cũng trong kỳ họp, Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Nguyễn Thanh Nhã báo cáo nhiệm vụ quy hoạch chung TP Thủ Đức đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 (gọi tắt là quy hoạch chung TP Thủ Đức).
Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Nguyễn Thanh Nhã cho biết, nhiệm vụ quy hoạch chung TP Thủ Đức được lập trên cơ sở tích hợp, cập nhật các ý tưởng về quy hoạch Khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TPHCM được tổ chức thi tuyển quốc tế. Kết quả thi tuyển được xây dựng thành Đề án hình thành và phát triển đô thị sáng tạo, tương tác cao Phía Đông TPHCM, được Ban Thường vụ Thành ủy, Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ TPHCM thông qua Đề án.
UBND báo cáo HĐND TPHCM về nhiệm vụ quy hoạch chung TP Thủ Đức. Sau khi HĐND TPHCM cho ý kiến, UBND TPHCM hoàn tất hồ sơ nhiệm vụ quy hoạch chung TP Thủ Đức dự kiến trình Bộ Xây dựng thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt theo quy định.
Theo đó, phạm vi lập quy hoạch là toàn bộ TP Thủ Đức (bao gồm tổng diện tích đất của 3 đơn vị hành chính quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức trước đây) với diện tích khoảng 21.156ha, lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1/10.000.
Sau khi TP Thủ Đức được thành lập, việc lập quy hoạch chung TP Thủ Đức là cần thiết. Mục tiêu quy hoạch là trên nền tảng ý tưởng của cuộc thi tuyển quốc tế “Ý tưởng quy hoạch phát triển khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TPHCM”, sẽ nghiên cứu lập quy hoạch chung TP Thủ Đức theo định hướng đô thị sáng tạo, tương tác cao, trở thành hạt nhân thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 của TPHCM dựa trên nền tảng phát triển kinh tế - xã hội - môi trường gắn liền với kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và hợp tác phát triển. Đồng thời, nâng cấp, chỉnh trang các khu vực đô thị hiện hữu (ngoài các 8 trọng tâm sáng tạo), đảm bảo gắn kết, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, nâng cao chất lượng sống của nhân dân.
Về tính chất đô thị, TP Thủ Đức hình thành và phát triển trên hệ thống mạng lưới đô thị quốc gia, là đô thị loại I trực thuộc TPHCM. TP Thủ Đức là trung tâm hạt nhân phát triển các hoạt động kinh tế tri thức, phát triển kinh tế sáng tạo…
Hiện nay, dân số thường trú tại TP Thủ Đức là hơn 1 triệu người. Dự báo đến năm 2030, dân số cư trú sẽ đạt mức 1,5 triệu người; đạt từ 1,9-2,2 triệu người vào năm 2040; đạt mức 3 triệu người vào năm 2060. Quy hoạch đô thị sẽ tính toán cho mức dân số tối đa để chuẩn bị cho nhu cầu tương lai.
Trên địa bàn TP Thủ Đức, thực thi các dự án chủ lực tạo thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo như sau:
- Dự án Công viên phần mềm Quang Trung Thủ Đức
- Viện công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo (Sở Khoa học và Công nghệ)
- Trung tâm tính toán hiệu năng cao
- Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo lớn
- Viện nghiên cứu tiên tiến (Đại học Quốc gia TPHCM)
- Trung tâm nghiên cứu và sản xuất dược phẩm
- Khu thực nghiệm công nghệ cao
Trong khi đó, hạ tầng tài chính - thương mại gồm 3 cấu phần: Trung tâm tài chính quốc tế TPHCM (Thủ Thiêm), Trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế (Thủ Thiêm), Hệ thống siêu thị và bán lẻ thông minh.
Hạ tầng xã hội gồm 7 cấu phần: hệ thống trường mầm non, trường phổ thông, trường nghề chất lượng cao; hệ thống các bệnh viện, đạt chuẩn quốc tế; Hệ thống các không gian mở ngoài trời và các hành lang sinh thái; Nhà hát giao hưởng, nhạc và vũ kịch (Thủ Thiêm); Công viên lịch sử văn hóa dân tộc; sân Golf Thủ Đức; Trung tâm thể thao Rạch Chiếc; Quảng trường Hồ Chí Minh (Thủ Thiêm).
Cơ sở hạ tầng của một đô thị thông minh được hình thành gồm 4 lớp chức năng là lớp hạ tầng tự nhiên, lớp hạ tầng xây dựng, lớp hạ tầng công nghệ số và lớp hạ tầng dịch vụ thông minh.
Thực hiện ngay quy hoạch không gian ngầm
Góp ý về báo cáo này, ĐB Vương Đức Hoàng Quân cho rằng điều chỉnh quy hoạch TPHCM nên lưu ý xu thế của thế giới hiện nay là không chỉ quan tâm đến nhà ở mà còn là chỗ làm, chỗ học, điều kiện di chuyển. Báo cáo của Sở Quy hoạch - Kiến Trúc cũng đề cập đến môi trường không khí đảm bảo sức khỏe, theo ĐB Vương Đức Hoàng Quân nên điều chỉnh thành “môi trường sống”.
ĐB Vương Đức Hoàng Quân phát biểu tại kỳ họp. Ảnh: VIỆT DŨNGChia sẻ với ý kiến này, ĐB Nguyễn Thị Thanh Thúy góp ý về hạ tầng xã hội TP Thủ Đức. Theo ĐB, dù được quy hoạch là Khu đô thị sáng tạo hiện đại, nhưng nền tảng văn hóa nơi đây vẫn là văn hóa truyền thống, chưa thực sự tiệm cận với văn hóa đô thị hiện đại. Trong khi đó, báo cáo điều chỉnh quy hoạch lần này chưa thấy đề cập mục tiêu cụ thể về văn hóa cho khu vực TP Thủ Đức.
Theo ĐB, cần xác định quy hoạch hạ tầng xã hội thành từng giai đoạn, để nâng cao đời sống văn hóa tinh thần người dân, giữ gìn bản sắc văn hóa đặc trưng khu vực này.
ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm thì đề nghị quan tâm nhiều hơn đến tính khả thi của quy hoạch. Có những quy hoạch 20-30 năm vẫn không thể thực hiện được. Thực tế hiện nay do quy hoạch chưa tới, hoặc chưa đủ nguồn lực nên ảnh hưởng đời sống người dân.
Theo ĐB, nguyên nhân là tính nhân dân trong quy hoạch chưa được đảm bảo. Tiếng nói và lợi ích của người dân trong quy hoạch chưa đồng bộ. TP mong muốn có cây xanh, nhưng quy hoạch công viên cây xanh ở đó có bao nhiêu hộ dân, cuộc sống của họ sẽ ra sao, chao đảo, trì trệ kéo dài theo.
ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm phát biểu tại kỳ họp. Ảnh: VIỆT DŨNG“Quan điểm của tôi là quy hoạch phải đi vào cuộc sống, phải khả thi. Đến 2060 là 40 năm nữa, nếu quy hoạch không tốt mà treo suốt 40 năm thì người dân sẽ khổ sở cỡ nào. Như Thanh Đa 30 năm rồi, là một nửa đời người”, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm nói.
Cũng theo ĐB này, quy hoạch mà treo thì “treo” cả nước sạch của người dân. Bởi một số khu vực đã được quy hoạch thì không thể đầu tư hệ thống nước sạch, nên nước sạch có, dân có nhu cầu mà không có nước sạch để dùng.
Theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, hiện TPHCM đang rất thiếu không gian công cộng, càng phát triển đô thị càng bức bách về không gian. Do vậy cần thực hiện ngay nhiệm vụ quy hoạch không gian ngầm, thay vì làm riêng lẻ ở từng dự án. Các công trình giao thông, dịch vụ, thương mại nên đưa xuống dưới đất, để dành không gian phía trên cho không gian công cộng thông thoáng.
