Nói đến thị trường dược phẩm, nhiều người thở dài thốt lên rằng “nó” là lãnh địa bí ẩn với luật chơi riêng, “đặc thù” riêng và hệ thống “quản lý” riêng. Chúng tôi càng hiểu rõ hơn “thế giới ngầm” này khi sắm vai trình dược viên đi chào hàng tại chợ sỉ dược phẩm quận 10, TPHCM để tìm hiểu về “tảng băng” thuốc trôi nổi...
Người dân mua thuốc tại một nhà thuốc trên đường Nơ Trang Long, TPHCM.
Ra chợ gặp... đầu nậu
Giấu 10 hộp thuốc tuần hoàn não Núcleo C.M.P. Forte (hộp 30 viên nang) trong túi xách, chúng tôi đến chợ sỉ dược phẩm trên đường Tô Hiến Thành, quận 10, một trong những nơi buôn bán thuốc chữa bệnh sôi động nhất hiện nay tại khu vực phía Nam. Dò hỏi cô dược tá của một cửa hiệu thuốc đang lúi húi lấy hàng cho khách là có tiêu thụ thuốc Núcleo C.M.P. Forte không, cô ta bảo: “Cửa hàng chỉ lấy thuốc chính hãng thôi. Còn anh muốn bán thì ra mà bán cho mấy tay đầu nậu. Họ gom tất”. Nói rồi, cô ta chỉ cho chúng tôi đến dãy cửa hàng phía cuối chợ hỏi Tuấn “gom thuốc” mà theo lời cô là “người ai cũng biết”.
Và đúng là “cơ duyên” khi chúng tôi gặp được ngay ông chủ Tuấn đang ngồi bệt trên một đống thùng carton đầy thuốc. Bắt tay chúng tôi, Tuấn liến thoáng: “Các anh có thuốc gì, nhiều không”. Chúng tôi đưa “hàng” cho Tuấn xem và nói là hàng cận đát rồi nên muốn “đẩy” (bán), Tuấn phán: “Một trăm ngàn đồng/hộp. Nếu nhiều thì hữu hảo lấy làm quen là 105.000 đồng/hộp”.
Khi chúng tôi thắc mắc là thuốc vẫn dùng tốt, giá trên thị trường hiện hơn 200.000 đồng/hộp 30 viên, Tuấn nói luôn: “Hàng này không hóa đơn nguồn gốc, tụi tui về phải mông má lại, thậm chí phải in lại đát mới bán được, chứ đát còn 1 tháng thì ai mà tiêu thụ cho. “Đẩy” được thì đây lấy”.
Bấm bụng chịu thiệt, chúng tôi “đẩy” cho Tuấn 10 hộp Núcleo C.M.P. Forte mà không nhận được một lời cảm ơn. Ghi nhận sự hợp tác, Tuấn nhắn nhủ: “Hôm nào có hàng thì gọi điện cho anh, sẽ được chia hoa hồng hậu hĩnh. Tốt nhất gặp nhau ngoài quán cà phê nhé”…
Dạo quanh chợ sỉ dược phẩm quận 10 hết 2 ngày trời, chúng tôi được “móc” miệng là “hàng” Viagra (thuốc hỗ trợ cương dương cho nam giới) hiện bán rất chạy. Một dược tá cho biết rất nhiều quý ông đến hỏi mua nhưng hàng hiếm vì các công ty khó nhập khẩu, chủ yếu là xách tay. Hơn nữa, loại thuốc này muốn mua phải có toa, trong khi các quý ông rất ngại thổ lộ “tâm tư” của mình cho bác sĩ. Biết vậy, chúng tôi thử gọi điện cho Tuấn “gom thuốc” xem sao nhưng anh ta nói thuốc này giả nhiều lắm, không dám “chơi”, và giới thiệu cho một đầu nậu khác là chị Nh.
Vừa gặp chúng tôi ở quán cà phê trên đường Sư Vạn Hạnh, Nh. phán luôn: “Bao nhiêu hộp? Hàng xịn không?”.
Chúng tôi nói chỉ có 3 hộp, mỗi hộp 4 vỉ của ông anh đi Mỹ về cho, của Hãng Pfizer hẳn hoi. Nh. tiếp: “Hai trăm ngàn đồng một hộp. Đồng ý thì đây lấy chứ hàng này giả quá trời, lại trôi nổi nữa. Có mua thì cũng phải hợp thức hóa nguồn gốc mới “đẩy” được?”.
Mặc cả một lúc, chúng tôi lấy cớ trả giá quá “bèo” vì ngoài thị trường lên tới 700.000 đồng/hộp và ra về…
Hàng mẫu, hàng cấm: gom tuốt
Đối với “dân” làm trình dược viên, hàng mẫu mà công ty dược phẩm phát cho để biếu tặng các bác sĩ đôi khi cũng mang lại nguồn thu kha khá. L.N.P.Đông, trình dược viên hãng Z., cho biết mỗi khi ra thuốc mới, các công ty thường phát cho trình dược viên vài ba hộp để “đi hàng” (biếu những bác sĩ thường xuyên kê toa các loại bệnh mà thuốc đó chữa được) xài thử. Tuy nhiên, theo Đông thì số hàng mẫu thường được các hãng dược để dư ra và đến khi cận đát thì hóa giá cho các trình dược viên. “Tụi em hùn tiền lại với nhau mua, rồi đem bán kiếm chút lời”.
Nguyên tắc hàng mẫu của các hãng dược phẩm được in “không được bán” nên tuy hóa giá cho trình dược viên nhưng công ty không xuất hóa đơn chứng từ. Vì vậy, trình dược viên chỉ có thể bán cho các đầu nậu thu gom…
Nhiều loại thuốc “dỏm” được cơ quan chức năng phát hiện tại một cơ sở sản xuất. Ảnh: Tg.Lâm
Điều đáng nói, những loại thuốc đã bị cấm lưu hành do kém chất lượng nhưng theo các trình dược viên thì đều được thu gom tuốt.
Nhờ Đông hướng dẫn, chúng tôi mang 1 hộp thuốc viên nang Sagacef 200 (Cefixime USP 200mg- trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn - lô SX 1020MD11, HD: tháng 11-2010, do Công ty Saga Laboratories, Ấn Độ sản xuất; Công ty Dược phẩm Trung ương 1 nhập khẩu) làm mẫu ra chợ sỉ dược phẩm quận 10 chào hàng.
Qua 3 cửa hàng, các dược tá đều lắc đầu và nói thuốc đó đã bị “đai” (cấm lưu hành) rồi. Nhớ đến Tuấn “gom thuốc”, chúng tôi gọi điện, Tuấn làm eo: “Không gom được, hàng “đai” thì làm sao tiêu thụ”. Tuy nhiên, khi chúng tôi bảo còn tồn tới vài chục hộp và “đẩy” giá thấp, Tuấn đồng ý và hẹn giao dịch tại quán cà phê trên đường Sư Vạn Hạnh…
Qua tìm hiểu, được biết thuốc Sagacef 200 nói trên đã bị Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đình chỉ lưu hành do không đạt tiêu chuẩn chất lượng từ 30-9-2009 và yêu cầu phía công ty nhập khẩu thu hồi trên khắp cả nước…
Tương tự, nhờ các trình dược viên hướng dẫn, chúng tôi rao bán thuốc GASKIBA (dạng viên nhai trị đau bao tử, loại hộp 5 vỉ x 8 viên, số lô 05, HD 12-2-2010) cũng được các “đầu nậu” đồng ý thu gom, mặc dù loại thuốc này đã bị Sở Y tế TPHCM đình chỉ lưu hành do không đạt tiêu chuẩn giới hạn nhiễm khuẩn từ tháng 8-2009…
Mỗi ngày, với gần 200 cửa hàng, đại lý của hàng chục công ty dược phẩm, chợ sỉ dược phẩm quận 10 có hàng ngàn giao dịch mua bán thuốc các loại. Ngoài việc mua bán các mặt hàng chính hãng, có nguồn gốc, đảm bảo chất lượng thì hàng trôi nổi cũng không phải là ít.
Một trình dược viên cho biết để “đẩy” được hàng trôi nổi vào chợ phải qua tay các “đầu nậu”.
Ngoài ra, tháng nào bán hàng không đạt doanh thu, các trình dược viên phải bỏ tiền túi ra để mua lại thuốc của công ty mình, sau đó ra chợ sỉ bán với giá rẻ và đương nhiên không lấy hóa đơn. “Đầu nậu” thu gom các loại thuốc đó và bán cho nhà thuốc, phòng mạch… với giá cao ngất ngưởng.
Quỳnh Chi
