Chính trường Brazil lại tiếp tục rung chuyển sau khi tờ Folha de Sao Paulo của nước này đưa tin tân Bộ trưởng Kế hoạch Romero Juca tuyên bố mưu đồ lật đổ Tổng thống Dilma Rousseff nhằm ngăn cản tiến trình điều tra vụ bê bối tham nhũng khổng lồ ở Tập đoàn dầu khí Petrobras.
Tờ báo trên đã đăng nội dung một đoạn băng ghi âm cuộc điện thoại giữa ông Juca với ông Sergio Machado, cựu Chủ tịch Công ty Transpetro, trực thuộc Petrobras, trong đó ông Juca cho rằng cần phải “hợp tác” kể cả với cơ quan tư pháp để ngừng ngay các cuộc điều tra tham nhũng và rằng giải pháp cho kế hoạch này là việc phế truất bà D.Rousseff. Ông Juca và ông Machado đang trong diện bị điều tra do có những cáo buộc nhận tiền hối lộ trong vụ Petrobras và cũng là một trong những cái cớ mà phe đối lập sử dụng để đình chỉ người đứng đầu nhà nước từ hôm 12-5 thông qua các cuộc bỏ phiếu ở Quốc hội. Trong đoạn băng được ghi âm ít ngày trước khi Hạ viện Brazil bỏ phiếu hôm 17-4 về việc tiến hành phiên luận tội xem xét khả năng phế truất bà Rousseff, ông Juca nhấn mạnh “cần phải thay chính phủ” để có thể chấm dứt các vụ điều tra.
Sau khi đoạn băng dài 75 phút được đăng tải, ông Juca tuyên bố sẽ xin nghỉ việc từ ngày 24-5 để Bộ Công cộng xem xét nội dung được công bố. Phát biểu tại buổi họp báo, ông Juca khẳng định những gì được công bố sẽ không làm ảnh hưởng tới chính phủ mới và ông Juca sẽ không từ chức. Trong khi đó, đảng Dân chủ Brazil, trong liên minh cầm quyền với chính phủ của ông Temer hiện nay, cũng đã hối thúc ông Juca phải từ chức. Ngay sau đó, Tổng thống lâm thời Michel Temer cũng tuyên bố sẽ đình chỉ chức Bộ trưởng Kế hoạch của ông Juca cho đến khi có kết quả điều tra rõ ràng về cuộc nói chuyện điện thoại.
Với thông tin này, tình hình chính trị tại Brazil lại càng trở nên phức tạp hơn bởi trước đó, báo chí Brazil cũng đưa tin 12 trong tổng số 24 bộ trưởng trong thành phần nội các mới của ông Temer đang bị điều tra hay có cáo buộc liên quan tới vụ tham nhũng khổng lồ ở Petrobras và tới nay, chính thức đã có 3 bộ trưởng trong thành phần nội các của Tổng thống lâm thời Temer bị điều tra, trong đó có ông Juca, người đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách kinh tế và ngân sách.
Trong bối cảnh khủng hoảng chính trị chưa có hồi kết, nền kinh tế đầu tàu Mỹ Latinh cũng đang lún sâu vào suy thoái, GDP của Brazil năm 2015 bị giảm 3,8%, tỷ lệ thất nghiệp ở mức 6,9%, đồng nội tệ real mất giá gần 50%, lạm phát ở mức hơn 10%, nợ công tương đương 65% GDP. Cuối tháng 2 vừa qua, hãng xếp hạng tín dụng Moody’s còn hạ bậc tín nhiệm của Brazil xuống mức “vô giá trị” với lý do nền kinh tế này đang đối mặt núi nợ công cao và tình hình chính trị bất ổn. Các nhà quan sát dự đoán, kinh tế Brazil sẽ lại tiếp tục suy thoái và ở mức âm 3,6%. Nếu điều này xảy ra, đây sẽ là đợt suy thoái tồi tệ nhất của Brazil trong gần 1 thế kỷ qua. Trong khi đó, trung tâm của các vụ bê bối tham nhũng đang làm chao đảo chính trường Brazil - tập đoàn Petrobras đang phải đối mặt với khoản nợ chồng chất lên tới 100,4 tỷ USD. Tháng 3 vừa qua, tập đoàn công bố khoản thua lỗ kỷ lục trong năm ngoái lên tới 9,6 tỷ USD, tăng 30% so với mức thua lỗ của năm trước đó.
VIỆT ANH
