Khi Anh bắt đầu đàm phán rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) để chuẩn bị cho giai đoạn Brexit thì EU đã phải lùi kế hoạch đầu tư cho dự án vũ trụ của mình đến sau năm 2020, dù đây là một chương trình rất quan trọng đối với chính sách không gian vũ trụ mà EU đang có dấu hiệu bị bỏ lại sau. Khó khăn về ngân sách tài chính và Brexit được cho là nguyên nhân dẫn đến việc kế hoạch buộc phải kéo dài hơn so với dự kiến.
Ông Philippe Brunet, Giám đốc DG Growth, phụ trách thị trường nội khối công nghiệp và doanh nghiệp cho biết Ủy ban châu Âu đang tìm kiếm vốn để tài trợ chương trình nghiên cứu phát triển tên lửa tái sử dụng, một công nghệ đang được xem là mang tính cách mạng trong cuộc đua vào không gian hiện nay. Tuy nhiên, nguồn tài chính cho chương trình không nằm trong dự trù kế hoạch ngân sách hiện nay mà phải đợi tới ngân sách giai đoạn 2021-2027. Theo ông Philippe Brunet, các đàm phán về Brexit làm cho liên minh này khó định hình được số vốn hiện có dành cho các dự án vũ trụ trong khi đang xem xét ngân sách từ nay đến năm 2020. Ủy ban cũng tính đến việc đề xuất vấn đề này trong lần xem xét ngân sách tiếp theo, dự kiến diễn ra từ nay đến cuối năm.
Thế giới hiện đang bùng nổ một cuộc chạy đua mới trong công cuộc chiếm lĩnh không gian vũ trụ. Tuy nhiên, lần này không chỉ là cuộc đua giữa những siêu cường thế giới như cuối thế kỷ trước mà lại có thêm sự góp mặt của các tập đoàn tư nhân lớn như Space X và Blue Origin đều có trụ sở tại Mỹ. Cả hai tập đoàn đều thành công trong việc chế tạo ra một loại tên lửa có khả năng quay trở lại Trái đất trong tình trạng có thể sử dụng lại được. Tên lửa đẩy luôn là thành phần đắt nhất của các chương trình không gian vũ trụ. Việc tái sử dụng tên lửa đẩy sẽ cho phép giảm rõ rệt giá thành các chương trình không gian, mở ra một kỷ nguyên mới trong thám hiểm không gian và khả năng du lịch giữa các hành tinh. Space X đã triển khai phóng các vệ tinh nhờ vào công nghệ này.
Về phần mình, Blue Origin đã vén màn bí mật khi tiết lộ với công chúng một thế hệ tên lửa đẩy tái sử dụng mới có khả năng thực hiện những chuyến bay ra ngoài quỹ đạo tầm thấp của Trái đất. Việc các tập đoàn tư nhân của Mỹ tăng tốc trong cuộc đua vào không gian khiến châu Âu càng tỏ ra chậm chân hơn trong lĩnh vực này. Ngoài Mỹ, châu Âu cũng gặp phải một đối thủ khác đến từ châu Á là Trung Quốc. Vào năm ngoái, Trung Quốc đã thực hiện các thử nghiệm tên lửa đẩy thế hệ mới sử dụng động cơ chạy bằng dầu hỏa và ôxy hóa lỏng. Chương trình không gian của Trung Quốc đang hướng tới mục tiêu hạ cánh trên Mặt trăng và sao Hỏa.
Hiện có quá ít những tập đoàn châu Âu đi vào nghiên cứu phát triển tên lửa tái sử dụng, và ngân sách dành cho công việc này của họ quá eo hẹp khi so với các công ty của Mỹ. Các sáng kiến vũ trụ của các doanh nghiệp châu Âu chủ yếu trông chờ vào các nguồn tài chính công. Bên cạnh đó, tại châu Âu cũng rất khó để thu hút các nhà đầu tư vào các dự án không gian vũ trụ. Giới phân tích cho rằng, để châu Âu không chậm chân hơn so với các đối thủ thì các nhà hoạch định chính sách và các doanh nghiệp tư nhân ở lục địa này cần dấn thân nhiều hơn nữa và dám đương đầu với rủi ro để giành được phần thắng.
THANH HẰNG
