Ngụy trang ma-nơ-canh
Đường 9 từ TP Đông Hà đi cửa khẩu Lao Bảo qua Lào cận tết tấp nập lạ thường. Xe khách các loại mặc dù khách ít nhưng trung bình 10 phút lại có một chuyến, lao với tốc độ tối đa trên cung đường này. Hàng lậu các loại từ một số nước trong khu vực đóng sẵn thành những bao tải lớn tập kết tại nhiều điểm ven sông Sê Pôn (phía biên giới Lào) nhanh chóng được các đối tượng dùng thuyền máy chở qua sông Sê Pôn sang biên giới Việt Nam.
Tại đây, cửu vạn dỡ hàng, xếp chồng lên giá đỡ tự chế khổng lồ, đặt trên những chiếc xe máy phân khối lớn không biển số, lập tức những tay lái “tử thần” điều khiển xe lao vùn vụt về các điểm tập kết của các đầu nậu ở một số nhà hai bên quốc lộ 9, thuộc địa bàn thị trấn Lao Bảo, xã Tân Thành... (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) để chờ thời cơ, tuồn hàng về xuôi bằng xe 12 hoặc 16 chỗ ngồi đã hết hạn lưu hành, được hoán cải thành xe chở hàng bằng việc tháo hết ghế trong xe và dán kính đen.
Ông Đinh Ngọc Thanh, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Trị, cho biết, trước đây các đối tượng buôn lậu thường chia nhỏ, xé lẻ hàng hóa, rồi cất giấu trong các mặt hàng khác, hoặc gia cố trên các phương tiện xe khách, xe tải, xe gắn máy, thậm chí sử dụng cả xe phân khối lớn để đưa về xuôi. Hàng lậu giá trị lớn thì thuê người gùi cõng vượt rừng, nơi cách xa các trạm kiểm soát của lực lượng chức năng.
Nhưng từ khi Chi cục Hải quan khu thương mại Lao Bảo thông thương vào tháng 24-10-2017 đã tạo kẽ hở cho các đối tượng buôn lậu lợi dụng vận chuyển hàng lậu với khối lượng lớn. Bên cạnh đó, các phương thức thủ đoạn của đối tượng buôn lậu bây giờ manh động và tinh vi hơn. Ngoài việc tập kết hàng và vận chuyển vào ban đêm, vào thời điểm đổi ca, các đối tượng còn đối phó với lực lượng chức năng bằng nhiều hình thức, trong đó có trường hợp sẵn sàng đâm thẳng xe vào lực lượng chức năng để tẩu tán hàng lậu.
Tết Nguyên đán gần kề là thời điểm mà nhu cầu thị trường về các mặt hàng đường, bia, rượu, thuốc lá… tăng cao, đã khiến các đối tượng liều lĩnh, tung mọi chiêu trò đưa hàng lậu từ nước ngoài vào Việt Nam tiêu thụ. Thiếu tá Nguyễn Thanh Tuấn, Phó phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Quảng Trị, cho biết lần đầu tiên một vụ buôn lậu ngụy trang vô cùng tinh vi, quy mô lớn, đã được cơ quan chức năng phá vỡ.
Các đối tượng dùng ma-nơ-canh vờ làm khách đi xe để vận chuyển hàng lậu từ biên giới Quảng Trị đi Hải Phòng
Ngày 13-12-2017, tại Km36 quốc lộ 9, Trạm Cảnh sát giao thông huyện Đakrông yêu cầu xe khách 15B-011.35 dừng để kiểm tra thì phát hiện trên ghế hành khách, hầm xe, chứa 1.632 lon bia Heineken, 1.093 chai rượu ngoại và 1.790 gói thuốc lá ngoại với tổng trị giá lô hàng gần nửa tỷ đồng. Lái xe Chu Đức Anh (32 tuổi) và 3 chủ hàng có mặt trên xe là Phạm Thị Mai, Đoàn Thị Tuyết, Đoàn Thị Minh (cùng trú tại Hải Phòng) không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp lô hàng.
Nhóm này khai nhận, dự định vận chuyển hàng lậu ra Hải Phòng tiêu thụ. Đáng chú ý ở vụ buôn lậu này là các đối tượng sử dụng nhiều ma-nơ-canh choàng áo khoác để giả dạng hành khách đi xe nhằm qua mắt cơ quan chức năng. Những chỗ trống còn lại trên xe đều giấu hàng lậu. “Thủ đoạn này chưa gặp bao giờ ở địa bàn Quảng Trị. Vận chuyển hàng lậu với số lượng rất lớn và lộ trình dài như vậy cũng rất táo tợn”, thiếu tá Tuấn nói. Còn Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Hà Tĩnh trong năm 2017 đã phát hiện và xử lý 3.690 vụ vi phạm về đăng ký kinh doanh, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, hàng giả, hàng kém chất lượng… với tổng thu hơn 6,5 tỷ đồng. Các tỉnh, thành còn lại tại miền Trung tình hình buôn lậu, gian lận thương mại cũng đang nóng bỏng không kém.
Ma túy và pháo lậu
Nạn mua bán, vận chuyển ma túy trái phép dọc biên giới miền Trung trong năm 2017 đã diễn biến hết sức phức tạp và nay lại càng khốc liệt. Mặt hàng này chủ yếu có nguồn gốc từ khu vực tam giác vàng, qua Lào, sau đó các đối tượng buôn bán thuê người băng rừng đưa vào Việt Nam. Các đối tượng buôn ma túy xuyên quốc gia đều trang bị những thiết bị hiện đại để theo dõi sự di chuyển của các lực lượng tuần tra.
Một cán bộ phòng chống ma túy và tội phạm thuộc Bộ đội biên phòng tỉnh Hà Tĩnh cho biết, vì lợi nhuận khổng lồ, nhiều đối tượng bất chấp tất cả để buôn bán ma túy. Chúng thường xuyên thay đổi phương thức di chuyển. Có nhiều vụ các đối tượng rải người qua biên giới, kẻ đi trước đánh động người đi sau, ngụy trang ma túy, giấu vào chỗ kín trên cơ thể để lực lượng chức năng khó phát hiện. Tội phạm ma túy luôn manh động, sẵn sàng chống trả. Các trinh sát luôn phải đối mặt với hiểm nguy tới tính mạng. “Cùng với các trùm ma túy ngoài tỉnh, nhiều con nghiện tại các địa phương khu vực biên giới cũng tham gia vận chuyển ma túy từ Lào vào Việt Nam khiến tình hình thêm phức tạp. Bọn chúng lợi dụng người dân qua lại biên giới làm ăn, khách du lịch, Việt kiều về quê ăn tết để vận chuyển ma túy. Cánh lái xe tải, xe khách qua đây cũng là đối tượng cần kiểm soát chặt chẽ, bởi ma túy có thể được giấu trong các loại hàng hóa cồng kềnh, các xe gia cố, trong hành lý…”, vị cán bộ này cho biết thêm. Thời gian qua, các cơ quan chức năng ở khu vực biên giới miền Trung dù đã liên tục bắt giữ những vụ ma túy lớn - nhỏ, song tỷ lệ các vụ bị phát hiện ở khu vực biên giới so với thực tế còn rất ít. Nhiều phi vụ buôn bán, vận chuyển ma túy số lượng lớn bị bắt giữ ở Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế, thậm chí ở TPHCM, Hà Nội… các đối tượng khai lấy hàng từ Lào rồi tìm cách đưa qua biên giới miền Trung.
Cuộc chiến chống ma túy xâm nhập vào nội địa đã khốc liệt, nhưng đấu tranh ngăn chặn ma túy lan ra cộng đồng cũng không kém phần gian nan. Cung đi đôi với cầu, ngay tại các vùng biên, tình trạng sử dụng ma túy đang ngày một tăng. Thượng tá Tạ Quang Hậu, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Quảng Trị) cho biết: “Chúng tôi chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp tốt với các lực lượng đứng chân trên địa bàn làm tốt công tác nắm tình hình và thực hiện tốt nghiệp vụ. Từ đó, tổ chức tuần tra mật phục, bắt giữ những đối tượng lẩn trốn qua biên giới. Tội phạm ma túy luôn thay đổi phương thức, mỗi vụ án, mỗi đối tượng đều có khó khăn riêng nên lực lượng phòng chống tội phạm ma túy của đơn vị luôn rút kinh nghiệm sâu sắc sau mỗi lần đấu tranh, có khó khăn cùng nghiên cứu tháo gỡ”.
Một mặt hàng khác mà các đối tượng buôn lậu tại biên giới miền Trung đang tập trung mua bán, vận chuyển thời gian gần tết là pháo nổ và pháo hoa các loại. Bất chấp sự ngăn cấm của pháp luật, việc mua bán, tàng trữ pháo trái phép vẫn diễn ra ở nhiều địa phương trong cả nước. Các đối tượng liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động để vận chuyển pháo từ nước ngoài vào nội địa tiêu thụ. Trong vòng 2 tháng cuối năm 2017, lực lượng chức năng Hà Tĩnh đã bắt giữ gần 10 vụ vận chuyển pháo lậu, thu giữ gần 1 tấn pháo nổ các loại. Các tỉnh Nghệ An Quảng Bình và Thừa Thiên - Huế thời gian gần đây cũng liên tục bắt giữ các đối tượng vận chuyển pháo lậu. Một điểm khác những năm trước là năm nay các đối tượng lại tổ chức thu gom pháo các loại từ rất sớm, chờ tết đem ra bán nhằm đánh lạc hướng cơ quan chức năng.
Ông Đinh Ngọc Thanh, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Trị, thống kê: “Năm 2017, đơn vị đã phát hiện 687 vụ vi phạm pháp luật về hải quan, trị giá hơn 11,359 tỷ đồng, tăng 8,2% giá trị so với năm 2016”.
Thượng tá Tạ Quang Hậu, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Quảng Trị), cho biết trong năm 2017, lực lượng biên phòng đã phá 4 chuyên án và 11 vụ án, bắt giữ 30 đối tượng, thu giữ gần 50.000 viên ma túy tổng hợp, một khẩu súng k59. Theo thống kê chưa đầy đủ, 6/8 xã dọc biên giới vùng Lìa, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị), số người sử dụng ma túy hiện khoảng 560 đối tượng và có chiều hướng gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ, thanh thiếu niên. Tại khu vực biên giới huyện Hướng Hóa, Quảng Trị, chỉ trong vòng 2 giờ đồng hồ sáng 30-12-2017, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và Công an huyện Hướng Hóa đã phát hiện hơn tạ pháo lậu được vận chuyển bằng đường tiểu ngạch từ biên giới về Việt Nam.