Tin vui cho nông dân ĐBSCL lần đầu tiên sau nhiều tháng thăng trầm, đến chiều tối 5-9, cá tra nguyên liệu loại 1 đạt 16.500-17.000 đồng/kg, tương đương hoặc cao hơn giá thành vài trăm đồng. Cá tra quá lứa cũng được ráo riết thu mua với giá 15.500 đồng/kg, thậm chí có doanh nghiệp “kêu” tới 16.000 đồng/kg. Theo dự báo, nguồn nguyên liệu sẽ “khan hiếm” trong thời gian tới do nông dân đã đuối sức vì thua lỗ, diện tích ao bị treo rất nhiều…

Giá lật ngược thế cờ

Chiều 5-9, ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ, phấn khởi cho biết: Mấy ngày qua, giá cá tra nguyên liệu tăng liên tục. Hiện tại không còn tình trạng nông dân xếp hàng xin bán cá mà nhiều doanh nghiệp đã cho người xuống tận ao nuôi thỏa thuận giá cả. Thậm chí doanh nghiệp sẵn sàng ứng tiền trước cho nông dân ngay khi ký hợp đồng bán cá”.

Các doanh nghiệp đang ráo riết thu mua chế biến cá tra xuất khẩu.

Chiều 5-9, các doanh nghiệp tại Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp thu mua cá loại 1 giá 16.000-16.500 đồng/kg, cá quá lứa 15.000-15.500 đồng/kg.

Trong khi đó, tại Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, nguồn cá nguyên liệu không đủ nên một số doanh nghiệp lớn sang tận An Giang, Cần Thơ chào giá cao hơn 1.000 đồng/kg nhưng số lượng không được nhiều vì nông dân chưa chịu bán.

Ông Hải thừa nhận trước đà tăng giá và có lời chút đỉnh nên có chuyện người nuôi muốn kìm hàng lại vài ngày để chờ giá nhích thêm.

Ông Dương Nghĩa Quốc, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, kiêm Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản tỉnh Đồng Tháp, cho rằng: Trước giá cá và tình hình tiêu thụ như hiện nay, nông dân rất mừng vì đã lấy vốn được phần nào, thậm chí có lời chút ít sau thời gian dài thua lỗ nặng nề. Việc nông dân găm hàng nhiều ngày để chờ giá là không thể xảy ra vì như thế cá tra quá lứa và rớt giá xuống loại 2 sẽ bị lỗ. Mặt khác, hiện tại chi phí thức ăn, công chăm sóc đang ở mức cao.

Nguy cơ khủng hoảng thiếu nguyên liệu

Sau một thời gian ứ đọng, cá tra hiện nay đang được thu mua ráo riết. ẢNH: THÁI BẰNG

Có thể nhận thấy rõ điều này khi diện tích thả nuôi cá tại ĐBSCL giảm mạnh, kéo theo sản lượng sụt giảm trong thời gian tới. Trong khi đó nhu cầu của các doanh nghiệp đang tăng cao, chuyện thiếu hụt nguyên liệu là khó thể tránh khỏi.

Hiện tại, phần lớn các trường hợp đầu tư mới tập trung vào những doanh nghiệp có vùng nguyên liệu, đại gia trong nghề nuôi cá, hoặc nông dân có vốn lớn… Những nông dân sản xuất nhỏ theo dạng “cò con” đã “chết” từ mấy tháng qua.

Ông Bùi Hữu Trí, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Cần Thơ cho biết, TP Cần Thơ hiện chỉ còn chưa tới 20.000 tấn cá tra nguyên liệu (gồm cá quá lứa và cá đạt chuẩn), đủ tiêu thụ trong tháng 9. Hiện tại, có khoảng 50% số hộ nuôi cá đã “treo ao”, diện tích giảm còn 500-600ha (lúc cao điểm 1.200ha).

Những hộ tiếp tục thả nuôi mới cũng giảm số lượng con giống. Nguyên do vì người nuôi cá bị thua lỗ nặng nề, trong tình trạng lãi suất ngân hàng, giá con giống, thức ăn tăng cao, lại có nguy cơ rủi ro nên khó tập trung đầu tư lớn.

Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Nghề nuôi và chế biến thủy sản tỉnh An Giang, 50% số hộ nuôi cá của tỉnh đã “treo ao” (đa số là người nuôi quy mô vừa và nhỏ).

Ông Phan Văn Danh, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản tỉnh An Giang, phân tích: “Trước tình hình nguồn nguyên liệu sụt giảm mạnh, nhiều khả năng từ nay đến cuối tháng 9 giá cá sẽ tiếp tục tăng lên. Hiện tại, nếu muốn thả nuôi thì cũng không thể tăng nhanh sản lượng trong một sớm một chiều được. Cái khó nhất hiện nay là nguồn con giống đang thiếu hụt trầm trọng, vì phần lớn trại sản xuất cá giống đã ngưng sản xuất, “chết trước” nông dân nuôi cá. Nguồn nguyên liệu sẽ khan hiếm vào đầu năm 2009".

Bình Đại