Hơn cả một vai diễn

Khó trăm bề

“Gia đình chúng tôi rất bất ngờ và vui mừng, cũng vừa lo lắng khi Hữu Đại được giao đảm nhận vai thời thơ ấu của Bác Hồ”, chị Minh Hải, mẹ bé Phạm Hữu Đại, 10 tuổi - người thủ vai cậu bé Nguyễn Sinh Cung trong bộ phim Vầng trăng thơ ấu (đạo diễn - NSƯT Hồ Ngọc Xum) chia sẻ.

Vầng trăng thơ ấu do Công ty cổ phần Phim Giải phóng thực hiện theo đơn đặt hàng từ Bộ VH-TT-DL, dự kiến ra rạp nhân dịp kỷ niệm 134 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2024). Phim tập trung vào quãng thời gian 5 năm khi cậu bé Nguyễn Sinh Cung theo cha mẹ và anh trai lần đầu đến Huế và chứng kiến rất nhiều sự thay đổi trong đời sống xã hội cũng như biến cố gia đình.

Theo đạo diễn - NSƯT Hồ Ngọc Xum, quá trình chọn diễn viên vào vai Bác Hồ thời thơ ấu là thử thách không nhỏ. Yêu cầu đầu tiên được đặt ra là toàn bộ diễn viên phải có lý lịch, nhân thân tốt. Để tìm kiếm gương mặt phù hợp, đoàn ra tận Nghệ An và mất khá nhiều thời gian tìm kiếm diễn viên. Bé Phạm Hữu Đại được lựa chọn từ hàng trăm gương mặt đến ứng tuyển, qua nhiều vòng khắt khe mới nhận được cái gật đầu từ đạo diễn và nhà sản xuất dù bé chưa qua trường lớp diễn xuất nào.

Có một điểm chung ở nhiều diễn viên được lựa chọn đóng vai Bác Hồ, đó là cơ duyên. NSƯT Trần Lực cho biết, anh là người cuối cùng thử vai trong bộ phim Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Công (Hãng phim Hội Nhà văn Việt Nam và Hãng phim Châu Giang, Trung Quốc hợp tác sản xuất năm 2003). “Tôi đã biết thông tin về dự án này nhưng không nghĩ mình được mời. Tôi đến buổi thử vai với tâm lý hồn nhiên, cứ nghĩ sẽ phải diễn cảnh nào kịch tính, nhưng cuối cùng được giao diễn phân cảnh Bác ăn cơm với món cá kho trám. Cuối cùng từ tâm trạng đi thử vai cho có, tôi được chọn”, diễn viên Trần Lực kể.

Với diễn viên Mạnh Trường, vai Bác Hồ trong bộ phim Thầu Chín ở Xiêm (2015) cũng nối dài mối duyên của anh cùng đạo diễn Bùi Tuấn Dũng. Khi cả hai đang thực hiện phim truyền hình Đường lên Điện Biên, anh được ngỏ lời mời tham gia bộ phim này. “Ban đầu tôi không dám nhận. Đây là một vai diễn rất lớn và không cho phép bất cứ sai sót nào. Tuy nhiên, đạo diễn đã thuyết phục khá nhiều và tin tôi có thể làm được”, Mạnh Trường nhớ lại.

Quan trọng nhất là thần thái

Khi chọn bé Hữu Đại vào phim Vầng trăng thơ ấu, đạo diễn - NSƯT Hồ Ngọc Xum từng đứng trước không ít trăn trở. Ông chia sẻ: “Sẽ có một vài ý kiến vai cậu bé Nguyễn Sinh Cung có vẻ hơi mập mạp. Nếu cậu bé chỉ cần gầy hơn một chút là rất lý tưởng. Tuy nhiên, bé đã thể hiện rất tốt các phân cảnh tâm lý dù chỉ là diễn viên nghiệp dư. Tôi cảm thấy yên tâm khi trao vai Nguyễn Sinh Cung cho bé Hữu Đại”.

Trên thực tế, với các diễn viên thủ vai Bác Hồ trên màn ảnh rộng không phải ai cũng có ngoại hình tương đồng. Ban đầu, cả diễn viên Trần Lực hay diễn viên Mạnh Trường không ai thực sự tự tin vì điều này. NSƯT Trần Lực chia sẻ, trong vài tháng chuẩn bị cho bộ phim, anh không nhớ có bao nhiêu buổi trò chuyện cùng đồng chí Vũ Kỳ - thư ký của Bác, xem các phim tài liệu, tranh ảnh ở các bảo tàng. “Bác Hồ là người có cặp mắt sáng, trong vắt và luôn tập trung cao độ. Tôi đã cố gắng khắc họa tinh thần, thần thái ấy. Có lẽ tôi cũng phần nào thành công nên khán giả đã bỏ qua việc ngoại hình của tôi có giống Bác hay không”, NSƯT Trần Lực tâm sự.

Để có thể toát lên thần thái, khí chất của Bác Hồ, ngay cả với các diễn viên chuyên nghiệp cũng là điều không đơn giản. Chính vì thế, khi bé Hữu Đại được chọn, đoàn phim đã cử người ra phân tích tâm lý, hướng dẫn bé cách tiếp cận nhân vật, nắm bắt cảm xúc và cách diễn. “Mọi thứ lúc đầu hơi khó khăn, phải tập rất nhiều, phân tích nhiều con mới cảm nhận được cảm xúc nhân vật rồi thể hiện lại”, chị Minh Hải, mẹ bé Phạm Hữu Đại tiết lộ.