Dù đã thực hiện ở nhiều tỉnh, thành phố khác nhưng mô hình khu dân cư tự quản lại khá mới ở TPHCM. Là một trong những phường đi đầu trong chủ trương xây dựng mô hình khu dân cư tự quản của quận 1, bước đầu phường Bến Thành đã thu được những kết quả tích cực, là tiền đề để nhân rộng trên toàn quận.
Từ ô tự quản đến khu phố không rác
Là phường trung tâm của quận 1, cũng có thể gọi nơi đây là bộ mặt của thành phố, thế nhưng về mỹ quan đô thị thì những vấn đề tồn tại như quăng rác bừa bãi, buôn bán tràn lan, chèo kéo du khách vẫn xảy ra ở phường Bến Thành. Để giảm thiểu tình trạng này, hướng tới xây dựng phường thực sự văn minh - mỹ quan - an toàn, lãnh đạo và người dân phường Bến Thành tích cực thí điểm mô hình khu dân cư tự quản. Phương án chia nhỏ địa bàn thành các ô tự quản để quản lý, giao quyền cho các tổ dân phố, cảnh sát khu vực đã góp phần giảm tải công việc cũng như áp lực cho lực lượng chuyên trách của phường, mà hiệu quả mang lại cao.
Các bác trong Hội Người cao tuổi phường Bến Thành quét dọn đường phố mỗi sáng cuối tuần.
Từ đầu tháng 8, mô hình khu dân cư tự quản được áp dụng thí điểm ở 3 ô (gọi là ô tự quản) của khu phố 5 và 6 gồm các tuyến đường như Phan Bội Châu, Lưu Văn Lang, Nguyễn Trung Trực, Lê Thánh Tôn, Lê Lợi, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Huỳnh Thúc Kháng, Hàm Nghi, Quách Thị Trang, Phan Chu Trinh, Trương Định, Nguyễn An Ninh. Theo bà Hồ Thị Tư, Trưởng khu phố 6, vấn đề môi trường, mỹ quan đô thị luôn gắn liền với việc mưu sinh của người dân, vì vậy làm gì, làm như thế nào để người dân vui vẻ chấp hành mới là mục tiêu của các ô tự quản trong khu phố 6. Do đó, tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện để họ buôn bán nhưng phải đảm bảo vệ sinh môi trường là phương án “đinh” của mô hình này. Trong thời gian đầu, lực lượng giám sát, thực thi của mỗi tổ sẽ tới tận các gia đình, các điểm kinh doanh để tuyên truyền về tầm quan trọng của địa phương trong mắt khách du lịch, phân tích để họ thấy rằng môi trường tốt thì người dân cũng có lợi. Cũng theo bà Tư, công tác vận động không phải dễ do không ít trường hợp phản kháng, vì vậy mỗi sáng, tổ giám sát và thực thi trong ô tự quản đều họp trước khi bắt đầu công việc để kịp thời trao đổi thông tin, rút kinh nghiệm và có phương án tháo gỡ khi gặp vướng mắc trong quá trình vận động. Đối với những hộ cố tình vi phạm, ô tự quản sẽ yêu cầu trật tự đô thị phường tới lập biên bản xử phạt tại chỗ.
Các ô tự quản còn xây dựng chương trình với tên gọi “khu phố không rác”. Vào mỗi sáng cuối tuần, các bác trong Hội Người cao tuổi cùng nhau xuống đường quét, nhặt rác và vận động con cháu không xả rác bừa bãi. Các ô tự quản kết hợp với cựu thanh niên xung phong, thanh niên phường khảo sát các điểm thiếu thùng rác và vận động kinh phí để lắp đặt thùng rác, vận động người dân bỏ rác vào thùng. “Kể từ khi Hội Người cao tuổi chúng tôi tham gia dọn dẹp các tuyến đường thì thấy con cháu mình cũng ý thức hơn khi cùng tham gia quét dọn, không vứt rác bừa bãi và đã biết nhặt rác bỏ vào thùng khi gặp rác trên đường phố”, bà Nguyễn Thị Thành Tâm chia sẻ.
Kết quả bước đầu
Nhờ sự nỗ lực đó, chỉ sau 10 ngày thực hiện mô hình khu dân cư tự quản, các hộ dân đều làm cam kết sẽ thực hiện chủ trương giữ gìn vệ sinh chung, 80% các hộ kinh doanh đã ý thức hơn khi tháo gỡ ô dù lấn chiếm lòng lề đường, bày bàn ghế, sắp xếp chỗ để xe cho khách gọn gàng hơn, không còn tình trạng bán hàng rong tràn lan trên các tuyến phố. Hơn 30 thùng rác được lắp đặt trên đường Lê Thánh Tôn, Nguyễn Trãi với tiêu chí vừa tiện ích, vừa phù hợp với cảnh quan xung quanh. Tình trạng an ninh trong khu dân cư cũng cải thiện rõ rệt bởi luôn có sự giám sát của tổ công tác, tạo niềm tin trong dân. Đặc biệt, khi thấy hàng rong chèo kéo, chặt chém khách du lịch, người dân cũng chủ động thông báo cho tổ công tác để cử lực lượng xuống xử lý, thay vì thờ ơ như trước đây.
Theo lãnh đạo phường Bến Thành, khu dân cư tự quản sẽ là mô hình lâu dài, các kế hoạch thực thi sẽ duy trì xuyên suốt để tránh tình trạng “bắt cóc bỏ dĩa”. “Chủ trương xây dựng mô hình khu dân cư tự quản đã huy động được sức mạnh của các ban ngành và người dân trong khu phố, tạo sự đồng thuận trong dân. Phường cũng đã và đang lên phương án sắp xếp, bố trí cho người dân địa phương hoàn cảnh khó khăn có nơi kinh doanh buôn bán mà không ảnh hưởng đến môi trường chung”, ông Đoàn Xuân Vinh, Phó Chủ tịch UBND phường Bến Thành, cho biết.
THU HƯỜNG
