Xin cột nhà ma được hò reo
Sâu dưới dãy Giăng Màn, có người Khùa ở xã Trọng Hóa (Minh Hóa) làm lễ xin cột thờ ma trong nhà sàn được hò reo, cổ vũ các trận bóng đá bán kết, rồi chung kết nơi có đội tuyển U.23 Việt Nam góp mặt.
Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa Hồ Phin cười tươi: “Nhà sàn của người Khùa có cột cái ở góc ngoài được coi là cột thiêng. Cột này thờ ma tổ tiên, ma rừng, ma suối, ma sông, ma núi, ma cây, ma động vật, tất cả các loài trên mặt đất đều có linh hồn nên người Khùa gọi là ma. Tất cả các loài ma đều được rước về thờ ở cột thờ ma này và trong nhà sàn là cấm được hò reo, cấm được đình đám ồn ào. Nhưng khi đội tuyển U.23 Việt Nam đá quá hay, vượt được vòng bảng, rồi vào cả bán kết, thì người Khùa không thể hò reo ngoài đường được. Mình phải về nhà, ngồi cầu khấn, xin ma ông bà, ma tổ tiên, các loài ma ở cột thờ ma cho phá lệ, được cổ vũ đội tuyển U.23 Việt Nam. Các cháu đá quá hay, làm cho người Khùa ngất ngây, vậy nên mình đi đầu xin các loài ma mời dân bản đến xem tivi trên nhà sàn, mình khấn, mọi người im lặng, rứa là cột thờ ma cho phép”.
Ông Hồ Phin cho biết thêm: “Trận bán kết Việt Nam-Qatar làm dân bản thót tim, hồi hộp rồi vỡ òa, cả cái nhà sàn của mình như muốn nhảy lên khỏi mặt đất. Quang Hải đá vào 2 bàn, Bùi Tiến Dũng bắt penalty tốt nhất giải. Bao nhiêu con tim ở Trọng Hóa vỡ òa trong nước mắt vì vui mừng. Mình xin cột thờ ma, cuối cùng đội tuyển thắng, cái nhà rung lắc vì anh em bà con nhảy rầm rầm như muốn sập, nhưng vui cái bụng, các loài ma ở cột thờ ma cũng thương tình không trách con cháu, vì chung vui cả nước mà”.
Sâu trong bản Lòm, Hồ Kiên nói: “Hầu hết các nhà không có tivi, chỉ nghe đài tường thuật thôi. Giữa núi rừng quạnh quẽ, lửa được thổi lên, bà con bắt mấy cái loa, cả bản quây lại, tiếng của đài lúc nhanh lúc chậm, tiếng hò reo trên sân vận động truyền đi tận tai người bản Lòm, dân bản nhảy cẫng lên khi nghe tin Việt Nam bình tĩnh chơi bóng đến hiệp phụ. Đá 11m, từng giọng hô hào thật hồi hộp, ai nấy thót tim. Thắng trận bán kết, cả bản mấy ngày nay gặp nhau cứ bàn đến chiến thắng kỳ diệu của bóng đá Việt Nam”.
Con chim Mơ Leng
Bí thư Đảng ủy xã Tân Trạch (Bố Trạch) Nguyễn Chí Sỹ thông tin đồng bào A Rem năm nay có hệ thống tivi được Bộ Thông tin - Truyền thông tặng, bắt sóng rất tốt. Họ theo dõi U.23 Việt Nam đá từ trận đầu tiên nên nhiều dân bản thuộc làu tên của các cầu thủ. Họ biết nghe lịch thi đấu để tranh thủ rời rẫy về trung tâm xã đợi đến giờ có trận Việt Nam đá.
“Chưa bao giờ người A Rem vui như những ngày gần đây. Họ vui vì không khí bóng đá hừng hực, vui vì đội tuyển vào trận bay bổng, kiên cường. Không chỉ đàn ông mà phụ nữ A Rem cũng vui cười náo nhiệt”, ông Sỹ hồ hởi nói.
Tiếng sáo pi của người Khùa chung vui cùng cả nước đêm U.23 thắng trận bán kết Đinh Tân tiếp chuyện: “Em dẫn vợ vào rẫy làm cật lực, canh đến ngày Việt Nam đá là dắt vợ về bản để coi bóng. Trận bán kết là trận bóng làm cả bản muốn đứng tim nhiều phen. Không am hiểu nhiều về bóng đá nhưng ai cũng hô vang Việt Nam chiến thắng”.
Cụ ông Đinh Rầu, bậc thông thái của bản A Rem, được cả bản cử ra mỗi lần trước trận Việt Nam vào cuộc, ông khấn ở ngọn núi thiêng nhất của bản, núi Riềng-có mộ cụ Đinh Riềng được xem là huyền thoại của tộc người A Rem.
Cụ Riềng năm xưa dùng súng trường bắn rơi một máy bay địch. Dân bản đề nghị phong tặng cụ anh hùng, địa phương yêu cầu giấy tờ hồ sơ.
“Hồi đó ở hang đá nên giấy tờ không lưu giữ. Dân an táng cụ ấy bằng cách đi đường vứt quả trứng gà, quả trứng vứt vào đá không vỡ, cuối đường là ngọn núi cao ngất, trứng vứt cũng không vỡ, leo lên trên đỉnh có mô đất đẹp, ném quả trứng thì vỡ nên để cụ Riềng an nghỉ ở đây. Từ đó núi có tên núi Riềng. Bản cần gì quan trọng, ra làm lễ khấn cầu, núi Riềng cho ưng ý. Mình xin 3 trận gần đây, dường như núi Riềng góp sức với thần linh cả nước cho bản mình ưng ý khi đội U.23 Việt Nam thắng tưng bừng”.
Người Mã Liềng ở các bản Cáo, Kè, Chuối… ở Thanh Hóa, Lâm Hóa (Tuyên Hóa) lại thể hiện tình yêu bóng đá kiểu riêng hơn. Họ dùng lễ thổi thắt, cầu cho con chim Mơ Leng (Đại bàng) bay càng cao thì lời thỉnh Giàng càng thành hiện thực. Cao Dụng tâm sự: “Mỗi trận có mặt U.23 Việt Nam, mình đều cầu Mơ Leng bay thật cao; bay cao thì lời cầu xin trở thành hiện thực. Mấy trận U.23 Việt Nam thắng như thế là chim Mơ Leng bay cao với ước nguyện người Mã Liềng mình. Các cầu thủ U.23 Việt Nam đúng là chim Mơ Leng của Việt Nam”.
Lần đầu coi chung kết ở bản
Nheo nheo ánh mắt, Chủ tịch UBMTTQ xã miền núi Trường Sơn (huyện Quảng Ninh) Nguyễn Văn Tráng thông báo: “Lần đầu tiên trong đời, 15 hộ dân Vân Kiều xóm Lu Bu, bản Chân Trộng được coi trận bóng đá ngay tại bản mình”.
Nhìn tôi có vẻ băn khoăn, ông Tráng nói thêm: “Điện lực chưa kéo điện về cho 15 hộ dân này, tôi viết tâm thư nhờ các nhà báo kêu gọi kéo điện cho bà con có cái tết vui, không ngờ có nhà tài trợ tặng thêm 15 cái tivi màn hình phẳng cho 15 hộ, 3.000m dây cáp điện cũng được một mạnh thường quân gửi gấp về địa phương. Thế là bà con đi trồng cột điện, nhờ điện lực địa phương huyện lên kéo cáp, bà con mua đồng hồ đo điện. Cả 15 hộ có tivi coi nhưng để coi đá bóng thì chỉ có một đầu thu lắp ở nhà Hồ Thi, rứa là lần đầu tiên 15 hộ dân được coi trận chung kết kinh điển của U.23 Việt Nam với Uzbekistan vào chiều 27-1 tới rồi. Giấc mơ cả đời của dân bản, rồi bà con sẽ reo hò hết mình như chưa bao giờ được reo hò vì bóng đá Việt Nam”.
Ở Trường Sơn còn có bản Dốc Mây xa tít với 19 hộ dân không có nguồn điện quốc gia bởi họ ở biệt lập trong cốc núi. Ông Tráng kể: “Hôm trước mấy hộ dân cử Hồ Manh chui rừng ra trung tâm xã đi mua pin về nghe đài. Hồ Manh nói đang nghe tường thuật trận Việt Nam-Qatar thì hết pin, mấy thanh niên buồn không chịu được. Nay ra trung tâm mua pin dự trữ thật nhiều về nghe đài tường thuật trận chung kết, để được vui hết mình. Dự phòng pin nhiều để còn nghe bình luận sau trận đấu. Giữa núi rừng biên giới có được nghe trực tiếp thì còn gì bằng”.
Còn theo ông Hồ Phin, để cho không khí trận chung kết giữa Việt Nam-Uzbekistan thật cuồng nhiệt, xã mời dân các bản trung tâm về trụ sở xã xem tivi màn hình lớn hơn và mổ 2 con heo thết đãi bà con. Nếu U.23 Việt Nam giành chiến thắng chung cuộc, chắc chắn bản nào cũng ăn mừng to.
