Tại buổi họp báo, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan) cho biết, Luật thuế GTGT (sửa đổi) cùng các nghị định hướng dẫn đã bổ sung nhiều quy định mới, nổi bật là mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế GTGT, giúp doanh nghiệp bớt chịu rủi ro pháp lý và giảm chi phí tuân thủ.
Theo đó, hàng nhập khẩu phục vụ cho thuê tài chính được phép vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan mà không phải chịu thuế GTGT; sản phẩm xuất khẩu thuộc nhóm tài nguyên, khoáng sản khai thác (thô hoặc đã chế biến theo danh mục của Chính phủ quy định) được xác định rõ là không chịu thuế, phù hợp chủ trương hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô.
Bên cạnh đó cũng luật hóa các trường hợp miễn thuế như tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu, hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới trong danh mục quy định, di vật, cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.
Tuy nhiên, một số mặt hàng trước đây không chịu thuế như phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp chuyển sang áp thuế suất 5%.
Những khoản hưởng ưu đãi thuế suất 5% trước đây cũng điều chỉnh lên 10% đối với nhóm hàng như đường và phụ phẩm sản xuất đường, thiết bị chuyên dùng cho giảng dạy - nghiên cứu - thí nghiệm, nhựa thông sơ chế, lâm sản chưa qua chế biến. Mục tiêu của điều chỉnh là tạo cơ cấu thuế hợp lý, giảm tình trạng “khoảng trống” chính sách, đảm bảo công bằng giữa các ngành hàng.
Luật cũng quy định rõ nguyên tắc áp dụng thuế suất cơ sở kinh doanh có nhiều loại hàng hóa, dịch vụ phải kê khai theo từng mức thuế suất tương ứng; nếu không phân định được, phải nộp theo mức cao nhất nhằm hạn chế kê khai sai, khai thiếu do nhầm lẫn hay lợi dụng.
Đối với Luật Thuế TTĐB (sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1-1-2026), một số quy định mới tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp như: bỏ quy định điều hòa từ 24.000 BTU trở xuống thuộc diện chịu thuế TTĐB.
Luật cũng mở rộng các trường hợp không chịu thuế TTĐB như hàng hóa sản xuất, gia công hoặc thuê gia công để xuất khẩu; hàng hóa xuất khẩu đã nộp thuế TTĐB bị phía nước ngoài trả lại khi nhập khẩu…
Tuy nhiên, một số nhóm mặt hàng có quy định chặt chẽ hơn, như bổ sung nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế; siết chặt quản lý đối với mặt hàng thuốc lá, rượu, bia.
Luật cũng quy định rõ hơn đối tượng chịu thuế TTĐB để tránh vướng mắc phát sinh khi thực hiện.
Đại diện Cục Hải quan cũng cho biết, việc thí điểm thu nộp thuế điện tử qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã gia tăng tiện ích và sự lựa chọn cho người nộp thuế, góp phần thực hiện đề án thanh toán không dùng tiền mặt.
