Gần 1 tháng nay, các doanh nghiệp (DN) chế biến hạt điều như ngồi trên đống lửa vì Thông tư 13 của Bộ NN-PTNT. Theo đó, từ ngày 1-7, việc kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa có nguồn gốc thực vật nhập khẩu từ nước nào phải được cơ quan có thẩm quyền Việt Nam công nhận đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Vì điều này mà chỉ 6 ngày đầu tháng 7 có khoảng 600 container điều thô nhập khẩu đang bị ách tắc tại các cảng. Những lô hàng nhập khẩu từ các nước ở châu Phi, hay Indonesia, Campuchia… DN đã ký từ đầu năm 2011 (trước thời điểm ban hành Thông tư 13) và đang trên đường về Việt Nam, nếu không kịp thời giải quyết sớm, không chỉ gây ách tắc tại cảng, điều quan trọng hơn, ảnh hưởng đến tiến độ chế biến, giao hàng cho khách của các DN.
Thời điểm này đến giáp vụ 2012, các hợp đồng kỳ hạn xuất khẩu hạt điều nhân đã được các DN ký kết với nước ngoài, nếu không đủ nguyên liệu chế biến giao hàng, nguy cơ bồi thường hợp đồng xảy ra sẽ rất cao.
Theo Vinacas, điều thô là nguyên liệu để chế biến xuất khẩu (hạt điều nhân) qua nhiều công đoạn (xử lý nhiệt, cắt tách vỏ, sấy, đóng gói chân không...) và tái xuất khẩu. Vì vậy, đề nghị Bộ NN-PTNT xem xét, đưa hạt điều thô ra khỏi nhóm hàng hóa bắt buộc kiểm dịch. Hiện nay hạt điều thô trong nước chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu chế biến còn 50% nhập khẩu từ nước ngoài, tương đương khoảng 400.000 tấn/năm.
Tuần qua, ngay sau những phản ánh của báo chí và kêu cứu của DN, Bộ NN-PTNT và Vinacas cùng đại diện một số DN ngồi lại để cùng giải quyết. Phó Chủ tịch Thường trực Vinacas Nguyễn Đức Thanh cho rằng, khi soạn thảo Thông tư 13, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Nafiqad) chỉ lấy ý kiến của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mà không tham khảo ý kiến của Vinacas và các doanh nghiệp ngành điều là điều đáng tiếc, có thể nói, đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối ren hiện nay. Hơn nữa, phần lớn điều thô Việt Nam nhập khẩu từ châu Phi, những quốc gia này không có cơ quan đăng kiểm, kiểm tra tương tự Nafiqad nên việc yêu cầu những nước này phải ghi tên bằng tiếng Việt trên bao bì xuất qua Việt Nam sẽ không thực hiện được.
Sau khi trao đổi trực tiếp với Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát, ông Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT cho biết, tuần này Bộ NN-PTNT sẽ có công văn điều chỉnh để mặt hàng điều thô nhập khẩu không phải kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm.
Thông tư 13 nhằm ngăn cản một số sản phẩm có nguồn gốc thực vật kém chất lượng nhập vào Việt Nam là điều cần, nhưng nếu có sự tham khảo ý kiến của hiệp hội chuyên ngành thì thông tư này sẽ không gây ra sự khó khăn không đáng có cho ngành chế biến điều như hiện nay.
Công Phiên
