Phát lộ nhiều dấu tích mới tại Hoàng Thành Thăng Long

Theo báo cáo việc khai quật thăm dò do Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội và Viện Khảo cổ đã phối hợp tiến hành tại khu vực phía Đông Bắc di tích nền điện Kính Thiên với tổng diện tích gần 1.000m², đoàn khai quật đã mở một hố chếch về phía Đông Bắc di tích nền chính điện Kính Thiên, đây là khu vực hành cung thời Nguyễn.

PGS.TS Tống Trung Tín, nguyên Viện trưởng Viện Khảo cổ, Chủ nhiệm công trường khai quật cho biết, cuộc khai quật đã làm xuất lộ tầng văn hóa dày 6,5m với các lớp văn hóa có niên đại khoảng từ thời Đại La, Lý, Trần, Lê, Nguyễn đến thời hiện đại.

Gạch lát đường đi thời Lê Trung Hưng

Cống nước thời Trần

Nhiều dấu tích về ao hồ thời Lê Trung Hưng

Đặc biệt, theo PGS.TS Tống Trung Tín có hai dấu tích kiến trúc lớn phát lộ qua đợt khai quật lần này rất đáng để quan tâm, nghiên cứu sâu, nếu làm rõ, có thể khẳng định thêm về quy mô, cấu trúc của Hoàng Thành Thăng Long qua các thời kỳ rõ nét hơn.

Thứ nhất là hệ thống móng đá lớn, chạy dọc từ Bắc tới Nam. Thứ 2 là các dấu tích của hệ thống hoặc là ao, hồ, hoặc cũng có thể là hào nước lớn, trong lòng hào nước tìm thấy nhiều cấu kiện gỗ, một số mảnh còn thấy rõ mộng, vết son phủ trên thân gỗ. Dấu tích này rất dài, uống lượn phức tạp cũng chạy theo hướng Bắc Nam. Nếu làm rõ được 2 chi tiết này sẽ có thêm câu trả lời về Khu trung tâm - Chính điện biến đổi thế nào qua các thời kỳ và vị trí, vai trò quan trọng của chính điện. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, những khối gỗ này là một mảnh của thuyền rồng, nhưng cũng có người nghi ngờ đây là một mảnh kiệu rồng.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng, những khối gỗ này là một mảnh của thuyền rồng, nhưng cũng có người nghi ngờ đây là một mảnh kiệu rồng

Dựa trên những kết quả thu được, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho rằng, cuộc khai quật lần này đã đạt được thành công trong việc làm rõ bản đồ Hồng Đức. Đây là bản đồ đưa ra nhiều tư liệu lịch sử về Hoàng thành Thăng Long thời Lê Trung hưng ở thế kỷ thứ 17.

“Nếu soi vào bản đồ Hồng Đức chúng ta sẽ thấy rõ, phía phải của hướng Đông điện Kính Thiên có chữ “Ngọc Hà”, ở phía trái là chữ “Chí Kính”. Chữ “Ngọc Hà” đó có người giải thích là dòng sông Ngọc cũng có lý. Vì điện Càn Nguyên khi vua Lý Công Uẩn xây dựng nên thì xung quanh cũng có rất nhiều cây cầu. Lúc đầu chúng tôi không hiểu tại sao ở một thế đất bằng như thế mà người xưa lại cho xây cầu nhưng tìm hiểu kỹ hóa ra ngày xưa chỗ này rất nhiều sông nước. Các cụ ngày xưa đến triều kiến vua cũng toàn phải đi thuyền. Như thế để thấy rằng, hệ thống nước có ở khu vực này từ rất sớm nhưng đã được cải tạo đi rất nhiều.

Cùng với di tích đường nước thời Lý, Trần, hành lang thời Lê sơ và Lê Trung Hưng tại khu vực chính điện Kính Thiên việc phát hiện thêm dấu tính hồ, ao và đường móng đá, là những gợi ý tốt cho hướng nghiên cứu giới hạn của các trung tâm khu vực này qua các thời Lý -Trần.  

Lọ gốm sành thời Lê

Gạch thông gió thời Lê

Mảnh tượng rồng thời Lê

Tại hội thảo, PGS.TS Bùi Minh Trí tiếp tục kiến nghị việc có chiến lược khai quật khảo cổ ở quy mô lớn và mang tính bài bản hơn để ra một bản đồ tổng thể ở các thời kỳ và các phát hiện khảo cổ học, từng bước xây dựng bức tranh khảo cổ học toàn diện về Hoàng Thành Thăng Long.