Biến đổi khí hậu toàn cầu đang là vấn đề lớn của nhân loại. Việt Nam đã được xác định là 1 trong 10 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Trái đất nóng dần lên, việc cam kết cắt giảm khí CO2 để giảm hiệu ứng nhà kính vẫn là câu chuyện còn bàn cãi tại hội nghị Copenhagen đang diễn ra tại Đan Mạch. Biến đổi khí hậu, Philippines đã mất ít nhất 1,3 triệu tấn hoa màu sau mùa mưa bão năm 2009. Nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới này phải lên kế hoạch tăng ngân sách, mua khoảng 1,8 triệu tấn gạo cho kho dự trữ lương thực quốc gia. Ấn Độ - nước tiêu thụ nông sản hàng đầu thế giới cũng có kế hoạch nhập khẩu nông sản vì ảnh hưởng hạn hán kéo dài. Thị trường gạo châu Á trong thời gian gần đây “sôi sục” lên là vì thế!
Việt Nam – nước xuất khẩu gạo vào hàng nhất, nhì thế giới, trong đó đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) được xem như là “vựa lúa châu Á”. Do biến đổi khí hậu, trong 15 - 20 năm tới, dự báo mực nước tại các tỉnh ĐBSCL của Việt Nam sẽ tăng cao 1 - 1,5m, nước mặn xâm thực đất liền. Điều đáng lo ngại là khi đó vựa lúa của Việt Nam và của châu Á sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? Chắc chắn, không chỉ cây lúa mà nhiều loại cây nông nghiệp khác cũng giảm sản lượng vì thiên tai.
Các vùng trồng mía ở miền Trung, miền Bắc vốn đã sụt giảm diện tích trồng, nay lại thêm mất mùa vì bão lũ. Các nhà máy đường trong nước đang rơi vào cảnh “đói” nguyên liệu. Nguồn nguyên liệu mía trồng trong nước không đủ cung ứng cho các nhà máy đường. Nhiều nhà máy đường chỉ chạy được 50% công suất, thậm chí chỉ được 30% - 40%. Giá đường trong nước trong thời gian gần đây tăng chóng mặt… người tiêu dùng! Tuy không quan trọng bằng gạo nhưng đường cũng là một trong những mặt hàng tiêu dùng thiết yếu quan trọng trong tiêu dùng hàng ngày.
Xưa nay, câu chuyện giảm sút sản lượng, được mùa - mất giá, mất mùa - được giá đã được mang ra mổ xẻ, tìm vai trò, trách nhiệm trong việc liên kết “4 nhà” để sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hiệu quả. Đến nay, việc liên kết giữa các nhà vẫn chưa được chặt chẽ và hiệu quả. Những bất cập trong trồng và thu mua sẽ tiếp diễn.
Để đảm bảo tốt cho nguồn cung nguyên liệu, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã mở hướng đầu tư ra nước ngoài. Cụ thể là đầu tư trồng lúa, mía sang 2 nước láng giềng Lào, Campuchia. Đây cũng là một trong những lĩnh vực kêu gọi đầu tư của nước bạn.
Bà Phạm Thị Thu Hương, Tổng Giám đốc Công ty CP Mía đường Bourbon Tây Ninh, cho biết, với tình trạng nguồn cung nguyên liệu luôn thiếu hụt trong nhiều năm qua, Bourbon đang hướng đầu tư trồng nguyên liệu sang Campuchia. Doanh nghiệp sẽ đầu tư giống, kỹ thuật trồng và thu mua. Về vấn đề này, GS-TS Võ Tòng Xuân, chuyên gia về lĩnh vực nông nghiệp của Việt Nam đánh giá, đây cũng là một trong những giải pháp trong liên kết, đầu tư của các nước tiểu vùng sông Mekong, cụ thể là 3 nước Việt Nam – Lào – Campuchia.
Với thế mạnh về kỹ thuật trong trồng lúa và cây nông nghiệp, Việt Nam sẽ hỗ trợ 2 nước bạn giống, kỹ thuật để có thể tận dụng, khai thác hết tiềm năng tại nước bạn. Cùng nằm trong “vựa lúa châu Á”, việc liên kết này sẽ góp phần làm tăng sản lượng lương thực trong vùng. Việc này không chỉ tạo ra công ăn việc làm, tăng nguồn thu nhập, giúp đời sống người dân nước bạn đi lên, mà sự liên kết, đầu tư này sẽ đóng vai trò không nhỏ trong việc tạo ra thêm nguồn lương thực cho thế giới vốn đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ sự biến đổi khí hậu.
MỸ HẠNH
