Những ngày cuối tháng 3-2009, sau vài cơn mưa không đáng kể, nhiệt độ ở khu rừng tràm 53.000 ha U Minh Hạ hiện đã lên đến 34 – 35°C, khiến nước bốc hơi nhanh hơn. Nhìn cảnh vật uốn lượn bởi khúc xạ của hơi nước, anh Nguyễn Văn Thế, Giám đốc Vườn quốc gia U Minh Hạ lo lắng: “Thời tiết năm nay bất thường quá. Mới đầu năm đã mưa. Nhưng sau mưa thì nắng chói chang hơn và gió cũng nhiều hơn. Mùa phòng chống cháy rừng năm nay xem ra rất gian nan”.

Kiệt nước trên diện rộng

Kiểm tra phương tiện PCCR ở vườn quốc gia U Minh Hạ. Ảnh: BÌNH ĐẠI

Sau chuyến luồn rừng kiểm tra tình trạng khô hạn, các anh em Vườn quốc gia U Minh Hạ báo cáo toàn bộ cánh rừng đặc dụng Vồ Dơi gần 8.000 ha đã kiệt nước. Trong đó, hơn 1.500 ha rừng già khô hạn đến mức báo động cấp IV, V, cấp cực kỳ nguy hiểm.

Còn ở khu rừng sản xuất trực thuộc Công ty Lâm nghiệp U Minh Hạ cũng đã có hơn 12.000 ha bị khô nước, trong đó gần 7.000 ha đã báo động cấp cực kỳ nguy hiểm.

Anh Trần Thanh Sử, Giám đốc Công ty Lâm nghiệp U Minh Hạ, cho biết: “Nắng và gió ngày càng nhiều hơn, nước dưới chân rừng vơi rất nhanh. Đáng lo ngại là thỉnh thoảng lại có vài cơn mưa nhỏ, tuy không đủ nước dâng ngập rễ nhưng thừa sức rửa sạch phèn, bụi trên thực bì, chọi dớn. Kinh nghiệm nhiều năm cho thấy nếu cháy xảy ra sau khi có vài cơn mưa rửa sạch phèn trên thực bì thì tình trạng rừng cháy rất đáng sợ”.

Nhận định chung của các cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ phòng chống cháy rừng (PCCR) tại U Minh Hạ hiện nay là chỉ cần một tàn thuốc hút bỏ sót sẽ gây hỏa hoạn.

Tổng kết kinh nghiệm nhiều năm PCCR cho thấy, gần 90% nguyên nhân cháy rừng là do tác động của con người.

Tăng giới nghiêm vùng cấm địa

Trước tình trạng “giặc lửa” đang thực sự đe dọa toàn rừng U Minh Hạ Cà Mau, các lực lượng PCCR đã tăng cường mọi mặt công tác. Toàn bộ 53.000 ha rừng U Minh Hạ hiện có khoảng 1.000 người trực tiếp tham gia các hoạt động PCCR và vài ngàn người khác được các địa phương quán triệt trong tư thế sẵn sàng tác chiến với lửa.

Tại rừng đặc dụng Vồ Dơi rộng 8.000 ha, thuộc địa phận quản lý của Vườn quốc gia U Minh Hạ đã tăng cường lực lượng thường trực 24/24 lên đến 120 người. Lực lượng dự bị là 385 người. Tất cả 11 tổ máy đã được bố trí trong vị trí sẵn sàng chiến đấu.

Phía cơ quan kiểm lâm vùng III cũng vừa tăng cường nhân lực và 3 máy chuyên dụng cùng trên 1.000m ống đến Vườn quốc gia U Minh Hạ để tiếp sức phòng lửa.

Trước đó, các cơ quan chức năng quản lý bảo vệ rừng cũng đã kết hợp với chính quyền địa phương họp dân thỏa ước thắt chặt giới nghiêm khu vực vùng đệm cho toàn bộ rừng.

Ông Võ Thành Lộc, người dân ở khu vực vùng đệm Vườn quốc gia U Minh Hạ, cho biết, ông và bà con đã thực hiện cam kết cùng chung sức PCCR với Ban giám đốc vườn quốc gia. Theo đó mọi người dân có nghĩa vụ là quản lý không để người lạ vào khu vực đất của mình, thấy những hiện tượng bất thường thì báo cáo cho lãnh đạo vườn quốc gia.

Và từ hơn tháng qua, đặc biệt là những ngày cuối tháng 3-2009, rừng U Minh Hạ trong lệnh giới nghiêm 24/24, bất cứ ai không phận sự, không có lệnh của lãnh đạo vườn quốc gia và Công ty Lâm nghiệp U Minh Hạ đều không được bước chân vào rừng.

Với cán bộ trực chiến canh giữ rừng tại hiện trường thì được cảnh báo tăng cường cảnh giác cao độ ở mọi thời điểm.

Phương châm 4 tại chỗ cũng đã được triển khai từ cuối tháng 2-2009 – chỉ huy, phương tiện, lực lượng và hậu cần. Ông Nguyễn Văn Thế, Giám đốc vườn quốc gia, khẳng định: “Đến giờ này chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ lực lượng và phương tiện, bất kỳ xảy cháy ở đâu trong địa phần mình quản lý thì anh em sẽ có mặt ngay sau 5 – 10 phút”.

ĐẤT MŨI