Đứng trước tình hình chất lượng nhiều công trình xây dựng đang có vấn đề, Chính phủ đã ban hành Nghị định 15 về quản lý chất lượng công trình xây dựng (NĐ15) nhằm nâng cao chất lượng công trình và giảm thất thoát đầu tư. Chiều 19-3, ông Lê Quang Hùng, Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng các công trình xây dựng, đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
Ông Lê Quang Hùng
- Phóng viên: Đã có rất nhiều công trình xây dựng xảy ra sự cố gây ra những bất bình trong dư luận, sau đó việc xác định trách nhiệm của các bên liên quan cũng rất khó khăn hoặc xảy ra những tranh cãi, tình trạng này sẽ được khắc phục như thế nào?
>> Ông LÊ QUANG HÙNG: Trước đây cũng có quy định trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước nhưng rất chung chung, mọi việc đều do chủ đầu tư quyết định từ thiết kế, thi công đến nghiệm thu. Chỉ khi có sự cố cơ quan nhà nước mới vào can thiệp. Ví dụ công trình thủy điện Đăk mek, Đăk rông 3 hay tháp truyền hình Nam Định… khi sự cố xảy ra rồi cơ quan nhà nước mới vào rà soát lại các công đoạn để xác định nguyên nhân, mới đặt ra câu hỏi đã thiết kế, thi công thế nào…
Tới đây, vấn đề này sẽ được kiểm soát chặt chẽ. Theo NĐ15, cơ quan quản lý nhà nước sẽ can thiệp vào các công đoạn của quá trình xây dựng, trong đó đặc biệt chú trọng về vấn đề an toàn công trình. Riêng công trình vốn ngân sách nhà nước sẽ kiểm soát xem có đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm chi phí đầu tư không. Hiện có nhiều ý kiến cho rằng với các công trình đầu tư bằng vốn ngân sách bên thiết kế thường nâng hệ số an toàn cao so yêu cầu thực tế, nếu kiểm soát được vấn đề này hy vọng sẽ giảm chi phí đầu tư 5%-10%. Để đảm bảo tính khách quan, tư vấn thẩm tra độc lập hoàn toàn với tư vấn thiết kế; đơn vị quản lý nhà nước kiểm soát khâu nào sẽ phải chịu trách nhiệm khâu đó nếu xảy ra sự cố.
- Ngoài thiết kế, chất lượng công trình xây dựng còn ảnh hưởng rất nhiều bởi năng lực của các nhà thầu nhưng dường như lâu nay chất lượng các nhà thầu đang nằm ngoài sự kiểm soát của các cơ quan chức năng?
Đúng là đã có tình trạng nhiều nhà thầu không đủ năng lực vẫn tham gia vào các công trình xây dựng làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công trình. Theo NĐ15, tới đây Bộ Xây dựng sẽ tăng cường kiểm soát năng lực, hành vi nhà thầu bằng cách công khai thông tin trên trang web, cập nhật thường xuyên, liên thông các mạng để các nhà đầu tư có cơ sở lựa chọn. Ngoài ra, sẽ tăng cường xử phạt hành chính các hành vi, kể cả cấm có thời hạn, cấm vĩnh viễn cho tham gia các gói thầu hoặc có thể thu hồi giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Sắp tới các nhà thầu sẽ phải sát hạch để được cấp chứng chỉ hành nghề.
- Có ý kiến lo ngại sự siết chặt quản lý của Bộ Xây dựng có thể ảnh hưởng đến công tác đầu tư xây dựng trong thời gian tới?
Chúng tôi đã làm việc với các chuyên gia và tham khảo ý kiến các doanh nghiệp để có những thông tư hướng dẫn sớm về các vấn đề nóng như thẩm tra thiết kế, các vấn đề liên quan trong quá trình thi công và phân cấp quản lý. Đồng thời sẽ có chế tài cụ thể nhằm giảm thiểu khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, ví dụ thẩm tra thiết kế không được quá 40 ngày, nghiệm thu không quá 30 ngày…
- Còn các công trình xây dựng gặp sự cố trong thời gian qua đang được xử lý như thế nào?
Hiện công trình thủy điện Sông Tranh 2 vẫn duy trì ở mực nước chết. Viện Vật lý địa cầu đang thực hiện dự án đánh giá thẩm định lại giá trị động đất cực đại, đánh giá tiềm năng động đất kích thích, dự kiến tháng 9 sẽ hoàn thành. Bên cạnh đó, một đơn vị tư vấn của Nhật Bản cũng sẽ thực hiện đánh giá về động đất, dự kiến hoàn thành vào tháng 8, như vậy sẽ có đủ cơ sở để kết luận công trình có đảm bảo an toàn ở mực nước dâng hay không.
Về tháp truyền hình Nam Định, các tư vấn cũng đang giám định nguyên nhân và tư vấn thẩm tra lại. Bộ Xây dựng sẽ cho 2 tư vấn này đối chất với nhau, sau khi làm rõ nguyên nhân sẽ trao đổi với các đơn vị liên quan như nhà sản xuất, chế tạo, nhà cung ứng (VTC), đơn vị giám sát, các cơ quan quản lý nhà nước… rồi sau đó mới tiến hành xử lý đền bù. Ngoài ra, các công trình Đăk rông 3, Đăk mek các nhà thầu đang thi công lại phần bị hư hỏng.
Bích Quyên (thực hiện)
