Trong những ngày tháng 5, thật rộn ràng và nhiệt thành khi thực hiện dự định triển lãm mỹ thuật nhân kỷ niệm 115 năm ngày sinh Bác Hồ kính yêu, nhà điêu khắc Tô Sanh cho biết đó cũng là dịp ông tổng kết một chặng đường sáng tác từ năm 1951 đến 2005 về 115 bức tượng chân dung những nhân vật tài năng, nổi tiếng đủ các ngành các giới trong nước.

Từ những năm 1957 - 1960, tạc tượng Bác Hồ là niềm tự hào và được bộc lộ tình cảm kính yêu của người con Nam bộ đối với Bác khi còn ở Hà Nội. Nhưng cũng chưa từng bao giờ Tô Sanh ưng ý tác phẩm nào của mình tạc tượng về Bác. Làm thế nào để khắc chạm được cái thần thái hết sức thông tuệ và nhân hậu của Bác? Điều ấy không phải dễ, phải làm đi làm lại mãi, và cũng bởi vì hình tượng Bác Hồ luôn là nguồn cảm xúc vô biên đối với nghệ sĩ sáng tác.
 
Bây giờ ở phòng trưng bày, nhà điêu khắc Tô Sanh còn tạo cơ hội cho người xem “gặp gỡ” và tìm hiểu thêm nhiều câu chuyện hay về những nhân vật tài năng ở các lĩnh vực cũng như tư liệu sách vở, bút tích của họ. Tạm thời, ông sắp xếp tác phẩm chân dung tượng theo nhóm, ví dụ nhóm tượng các nhà cách mạng, trí thức yêu nước; nhóm tượng các văn nghệ sĩ nổi tiếng...
 
Chân dung mỗi con người hàm chứa cả cuộc đời, sự nghiệp và nhân cách. Làm tượng chân dung là cả một pho sách quý về cuộc đời nhân vật. Nhưng công việc tìm ra cái thần trong khoảnh khắc chạm khắc được “cuộc đời nhân vật” lại không phải là chuyện trong khoảnh khắc mà là cả quá trình tích lũy hiểu biết, là tình cảm nhiệt thành về những con người mà công chúng, xã hội đã cảm nhận, công nhận hoặc yêu mến, kỳ vọng tài năng, đức độ…

 Là một nghệ sĩ quê ở Cà Mau, sớm đến với cách mạng, theo kháng chiến và sớm đi vào con đường nghệ thuật, nhà điêu khắc Tô Sanh cũng từng công tác ở nhiều lĩnh vực: chuyên viên Viện Nghiên cứu Bộ Văn hóa; giảng viên Trường Mỹ thuật Âm nhạc Bộ Giáo dục; chuyên viên nghiên cứu, sáng tác, đạo diễn nghệ thuật múa rối nước… Vẽ tranh và tạc tượng là hai bộ môn nghệ thuật Tô Sanh tâm đắc và tâm huyết dành nhiều công sức, thời gian trong mấy chục năm qua với ý tưởng thực hiện một bảo tàng - ngôi nhà của những danh nhân.
 —————————
 * Triển lãm tại 92 Lê Thánh Tôn, quận 1, từ 19-5 đến 28-5-2005. 

KIM ỬNG