Báo chí ở Australia đăng các thông tin do cựu nhân viên Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Edward Snowden tiết lộ rằng tình báo Australia - thông qua các đại sứ quán ở thủ đô nhiều nước châu Á, đã hợp tác với Mỹ theo dõi các nước châu Á - Thái Bình Dương. Theo tờ Sydney Morning Herald, các đại sứ quán Australia đã được dùng để nghe lén điện thoại và lọc dữ liệu tại khắp châu Á như một phần của hệ thống do thám của Mỹ.
Chính phủ Mỹ cho rằng Washington không do thám các thông tin bí mật của Liên hiệp quốc.
Bất ngờ ở châu Á
Như vậy, Cơ quan tình báo Chính phủ Australia (DSD) thực hiện việc do thám tại các đại sứ quán mà hầu hết giới ngoại giao Australia không hề hay biết. Fairfax Media, công ty truyền thông lớn tại Australia, nói rằng việc thu thập thông tin tình báo diễn tại các đại sứ quán Australia ở Jakarta, Bangkok, Hà Nội, Bắc Kinh, Dili (Timor Leste) và Cao ủy của Australia tại Kuala Lumpur và Port Moresby (Papua New Guinea). Tuy nhiên, trước những phản ứng trên, Bộ Ngoại giao và thương mại Australia tuyên bố “Chính phủ Australia không bình luận về các chủ đề tình báo”.
Nhưng không phải nước nào cũng bình thản như vậy. Ngày 31-10, Trung Quốc đã đề nghị Mỹ đưa ra lời giải thích. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói: “Chúng tôi đề nghị Mỹ đưa ra lời tường trình, giải thích. Chúng tôi cũng đề nghị các đại sứ quán nước ngoài ở Trung Quốc và các nhân viên sứ quán tôn trọng Công ước Vienna, cũng như các hiệp định quốc tế khác và không dính dáng đến bất cứ hoạt động nào không phù hợp với quy chế hay chức vụ của họ, cũng như gây phương hại đối với an ninh và lợi ích của Trung Quốc”.
Trong khi đó, nhiều chính phủ châu Á khác cũng yêu cầu Washington giải thích về thông tin cho rằng các đại sứ quán Mỹ và Australia trong khu vực dính dáng đến hoạt động theo dõi những nước này. Pakistan cho biết đã nêu vấn đề này với giới chức Mỹ để yêu cầu giải quyết khúc mắc trên, bất kỳ hành động nào ảnh hưởng tới chủ quyền của quốc gia và quyền riêng tư của công dân đều là vấn đề đáng quan ngại.
Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa lên tiếng phản đối, cho rằng việc Washington theo dõi mạng lưới thông tin liên lạc từ Đại sứ quán Mỹ tại Jakarta là không thể chấp nhận được và chắc chắn không nằm trong tinh thần quan hệ hữu nghị giữa hai nước. Bộ Ngoại giao Indonesia đang chờ một lời giải thích rõ ràng từ phía Mỹ về những thông tin mới được tiết lộ trên.
Bộ Ngoại giao Malaysia cũng tuyên bố sẽ xem xét những cáo buộc do Snowden tố giác rằng Mỹ đang vận hành một trạm giám sát tại Đại sứ quán Mỹ ở Kuala Lumpur để nghe lén điện thoại và do thám Malaysia và các nước châu Á - Thái Bình Dương khác.
Đối tác của Mỹ ở khắp nơi
Trong một ghi chú nội bộ của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) được đăng trên báo Le Soir của Bỉ ngày 30-10 cho thấy Bỉ đã chia sẻ thông tin với tình báo Mỹ. Ghi chú được lan truyền trên mạng Internet trong đó chỉ rõ Bỉ là một đối tác đặc biệt của NSA trong việc chia sẻ mạng thông tin.
Trong tài liệu này, một số quốc gia được xếp vào danh sách A, tức là chỉ sự hợp tác toàn cầu với NSA gồm có Anh, Australia, Canada, New Zealand. Các quốc gia thuộc danh sách B (hợp tác có mục đích) gồm Áo, Bỉ, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Đức, Hy Lạp, Hungary, Iceland, Italy, Nhật Bản, Luxembourg, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ.
Cùng ngày, báo Ngôi sao của Đức đưa tin, trong 10 năm qua, Mỹ đã thiết lập ở Đức ít nhất 90 công ty tư nhân hoạt động trong lĩnh vực tình báo cho Mỹ như tiến hành các hoạt động do thám, phân tích các cuộc đàm thoại thu được hay huấn luyện chiến binh trong lĩnh vực công nghệ do thám… như Booz Allen Hamilton - nơi mà cựu điệp viên Mỹ Edward Snowden từng làm việc, Incadence Strategic Solutions…
Trong khi đó, những thông tin mới nhất của Snowden vừa tiết lộ trên tờ Washington Post của Mỹ ngày 30-10 nói rằng, NSA từng đột nhập các trung tâm dữ liệu liên lạc của hàng trăm triệu tài khoản của Yahoo! và Google trên khắp thế giới. Tuy nhiên, cả Yahoo! và Google khẳng định luôn thực thi những biện pháp kiểm soát chặt chẽ bảo vệ an ninh các trung tâm dữ liệu của mình và tập đoàn này không cho phép bất kỳ bên nào truy cập vào các trung tâm dữ liệu đó.
HẠNH CHI (tổng hợp)
