Theo Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang, thực hiện chủ trương khai hoang vùng Tứ giác Long Xuyên, từ năm 2001 đến nay, tỉnh đã cho 60 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh thuê gần 6.000ha đất để sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp theo mô hình kinh tế trang trại. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh kém hiệu quả và có một số sai phạm trong sử dụng đất.
Sau khi được thuê đất, mô hình sản xuất ban đầu của nhiều doanh nghiệp là trồng rừng tràm, lúa, chăn nuôi trâu, bò, dê, cá đồng… Vào thời điểm 2010 - 2013, giá cừ tràm giảm nên hầu hết các doanh nghiệp chuyển sang trồng lúa cho đến nay. Theo ông Nguyễn Văn Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang, qua triển khai các dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp ở các huyện Hòn Đất, Kiên Lương và Giang Thành thuộc vùng Tứ giác Long Xuyên của các doanh nghiệp thuê đất, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế nhất định, tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương. Việc chuyển đổi từ trồng tràm sang lúa đã mở rộng diện tích, nâng cao sản lượng lúa hàng năm, góp phần đưa Kiên Giang dẫn đầu cả nước về sản lượng lương thực. Cùng với đó, hệ thống thủy lợi đầu tư xây dựng trong vùng dự án đã góp phần tháo úng, rửa phèn, nâng cao độ màu mỡ cho đồng ruộng, cải tạo đất đai. Năm 2015, vùng đất này sản xuất 1,71 triệu tấn lúa và dự kiến năm 2016 trên 1,73 triệu tấn, chiếm hơn 37% tổng sản lượng lúa toàn tỉnh. Nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả như DNTN Tuấn Linh, Công ty TNHH Tân Thuận Hưng…
Doanh nghiệp thuê đất trồng lúa ở vùng Tứ giác Long Xuyên
Tuy nhiên, ngoài những doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, cũng có nhiều đơn vị yếu kém nên bị thu hồi toàn bộ dự án hoặc một phần dự án. Qua thanh tra các doanh nghiệp thuê đất vùng Tứ giác Long Xuyên cho thấy có những hạn chế, bất cập. Theo Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang, việc sử dụng đất của một số doanh nghiệp có nhiều sai phạm, vi phạm Luật Đất đai và các quy định hiện hành. Cụ thể là không triển khai dự án, đầu tư chậm tiến độ, sử dụng đất không đúng phê duyệt; chuyển nhượng dự án trái pháp luật, quản lý đất được giao không chặt chẽ để dân lấn chiếm một phần diện tích. Đến thời điểm này, UBND tỉnh Kiên Giang thu hồi toàn bộ dự án hoặc một phần diện tích đất dự án của 13 doanh nghiệp, với 1.156ha.
Ông Phạm Vũ Hồng, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục phối hợp với các địa phương kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp thuê đất vùng Tứ giác Long Xuyên nhằm mục đích đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh, lắng nghe ý kiến doanh nghiệp, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cây trồng, vật nuôi hiệu quả. Cùng với đó là xử lý các doanh nghiệp hoạt động chưa đúng quy định của pháp luật; năng lực tài chính yếu kém, triển khai dự án cầm chừng; chuyển nhượng dự án trái phép; hoặc phù phép sản xuất dưới hình thức “phát canh thu tô” gây bức xúc trong nông dân…
VĨNH THUẬN
