Bài 1: Con đường trở thành ông chủ lớn của Thằng Lùn
(SGGP-12G).- Ngày 26-2-2009, cơ quan bài trừ ma túy DEA tiến hành chiến dịch Operation Xcellerator nhắm vào tổ chức tội phạm ma túy người Mexico tại Mỹ. 52 vụ bố ráp suốt đêm tại California, Minnesota và Maryland đã đạt một kết quả gây tiếng vang: Bắt giữ hơn 750 nghi can, tịch thu 12.000kg cocaine, 500kg methamphetamine và 1,3 triệu viên Ectasy tổng trị giá 59 triệu USD. Tất cả đều của Cartel Sinaloa (Mexico)…
Giới chức trách Mỹ và Mexico cùng hoan hỉ vì thắng lợi của chiến dịch.
Ngày 13-3-2009, tạp chí Forbes công bố danh sách những người giàu nhất thế giới, ở vị trí thứ 701 là cái tên Joaquin Guzman Loera với tổng tài sản trị giá hơn 1 tỷ USD. Công bố của Forbes như khơi dậy “niềm đau chôn giấu” của cảnh sát Hoa Kỳ, Mexico và cả Interpol từ suốt 9 năm nay… Họ chỉ bắt được tôm tép, còn con cá mập thì vẫn nhởn nhơ trêu ngươi luật pháp…
Cạnh tranh và thanh toán
Joaquin Loera
Joaquin Guzman Loera còn có biệt danh El Chapo (Thằng Lùn), sinh ngày 4-4-1957 tại LaTuna, Badiraguato vùng Sinaloa ở Cộng hòa Liên bang Mexico trong một gia đình nông dân.
Ông bố nghiện ngập và quen cư xử bạo hành đã đuổi Joaquin Guzman ra khỏi nhà. Không được chăm sóc, giáo dục, dễ hiểu lý do vì sao Joaquin Guzman trở thành kẻ phân phối - vận chuyển ma túy.
Năm 1980, Joaquin Guzman đã tổ chức được một nhánh phân phối riêng của mình và tham gia làm ăn trong hệ thống Tijuana Cartel - đầu mối phân phối ma túy lớn nhất ở Mexico thời bấy giờ - do “ El Padrino” (một kiểu God Father - Bố già) Miguel Angel Felix Gallardo cầm đầu.
Trong khoảng thời gian 1983 - 1988, Guzman nổi lên như một “tướng trẻ” với những phương thức vận chuyển cocaine đầy “sáng tạo” vào đất Mỹ bằng hệ thống đường hầm và ngụy trang cocaine dưới dạng bột chữa cháy và tương ớt Chili. Sau khi Felix Gallardo bị bắt vào năm 1989, Guzman ra mặt thôn tính luôn các đầu mối làm ăn của ông trùm cũ với quyết định thành lập một tổ hợp phân phối ma túy mang tên Sinaloa (quê hương của hắn) với tham vọng bao trùm khu vực bờ biển Thái Bình Dương của Mexico và bành trướng khắp Đông Nam đất nước này.
Tất nhiên, những nhân sự lãnh đạo của Tijuana Cartel không ưa cái kiểu “năng động” đó của Thằng Lùn nên dẫn đến cạnh tranh và thanh toán… Vậy là Thằng Lùn liền thành lập những công ty giết mướn kiểu Murders.Inc mang tên “Los Chachos”, “Los Negros”, “Los Texas” và “Los Lobos” với hơn 1.000 tay súng nhằm “giải quyết tình trạng cạnh tranh thị trường”.
Tháng 5-1993, các sát thủ của Tijiuna Cartel chờ Thằng Lùn tại Guadala Jara, sân bay Jalisco và biến chiếc xe của Thằng Lùn thành cái phin pha cà phê bằng tiểu liên bắn đạn xuyên phá, tiếc rằng họ đã nhận nhầm, người ngồi trong xe không phải Guzman mà là Bishop Juan Jesus Posadas Ocampo - phụ tá của Guzman.
Tijiuana Cartel lập tức trả giá ngay cho sai lầm trên. Hệ thống đường hầm để cất trữ và vận chuyển cocaine từ Tijiuana Cartel sang Mỹ để giao cho Otay Mesa ở California bị tố cáo với cảnh sát và bị phá vỡ. Cảnh sát thu giữ được 7,3 tấn cocaine được giấu trong các lọ tương ớt Chili xuất khẩu trong hệ thống đường hầm tại Baja California.
Trả lương cho nhân viên nhà tù!
Những kẻ cạnh tranh với Joaquin Guzman lập tức phản công. Ngày 9-6-1993, Thằng Lùn bị tố cáo và bị bắt giữ tại Guatemala rồi bị dẫn độ về Mexico để xét xử về các tội buôn bán ma túy và giết người. Trong quá trình “chuẩn bị sức khỏe tâm thần” để hầu tòa, Thằng Lùn được hưởng một chế độ chăm sóc đặc biệt đầy đủ tiện nghi ngang khách sạn 5 sao và vẫn tiếp tục điều hành việc làm ăn của cartel Sinaloa từ trong nhà tù Puente Grande Jalisco qua điện thoại vệ tinh.
Sau này, ngành tư pháp của Mexico khẳng định tất cả các nhân viên nhà tù này, từ giám đốc đến giữ cổng đều có tên trong bảng lương của Sinaloa Cartel.
Năm 2001, Chính phủ Mexico quyết định dẫn độ Joaquin Guzman sang Mỹ để xét xử. Thế là ngay lập tức, Thằng Lùn trốn thoát.
Cảnh sát Mexico kết luận y đã trốn trong đống quần áo trong thùng xe tải mà thoát khỏi nhà tù. Việc này dẫn đến việc bắt giữ và truy cứu trách nhiệm 71 nhân viên và sĩ quan cảnh sát nhà tù…
Ra khỏi nhà tù, Guzman tổ chức lại việc làm ăn của cartel Sinaloa và không ngừng tiến hành giành giật thị trường với các tổ hợp Gulf Cartel, Juarez Cartel và Tijiuana Cartel. Năm 2003, Osiel Cardenas - ông chủ của Gulf Cartel bị sa lưới pháp luật và Thằng Lùn thực sự trở thành ông chủ lớn của doanh nghiệp ma túy lớn nhất Mexico.
Tháng 11-2004, trực thăng cảnh sát tình cờ chặn thu được giọng nói của Thằng Lùn qua một cuộc điện đàm ở vùng trang trại Tây Sierra, 200 cảnh sát vũ trang tận răng đã đột kích vào địa điểm được vệ tinh định vị nhưng Thằng Lùn đã rời nơi đó trước nửa giờ.
Sự trốn thoát may mắn lần thứ hai này của Guzman đã khiến giới chức trách Mỹ - Mexico đặt nghi vấn “Phải chăng trong lực lượng cảnh sát có người của Thằng Lùn?”.
Nghi vấn vẫn chỉ là nghi vấn nhưng Thằng Lùn đã từng tiết lộ là để được hưởng những biệt đãi trong nhà tù - khách sạn Puente Grande Jalisco, y đã phải trả 5 triệu USD mỗi tháng.
Để trả đũa lại việc lùng bắt của chính quyền, Thằng Lùn đẩy mạnh việc tổ chức đường dây vận chuyển cocaine từ Columbia sang Mỹ theo đường Mexico.
Ngày 20-12-2004, cơ quan bài trừ ma túy DEA theo ủy nhiệm của Chính phủ Mỹ công bố phần thưởng 5 triệu USD cho bất cứ ai cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ Joaquin Guzman Loera tức El Chapo. Cảnh sát Mexico cũng gửi lệnh truy nã toàn cầu với y qua tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế Interpol.
Thằng Lùn cười nhạo phần thưởng của DEA và chê Chính phủ Mỹ hà tiện quá đối với một ông chủ lớn như hắn.
Bài 2: Mảng tối trong bức tranh toàn cầu hóa
Nói cho công bằng thì Joaquin Guzman Lorea tuy là ông vua không ngai của thị trường phân phối cocaine từ Mexico vào Mỹ nhưng “danh hiệu” đó luôn bị đe dọa từ những cuộc điều tra, bố ráp của nhà chức trách, từ những băng nhóm cạnh tranh, từ những tội phạm trẻ trong tổ hợp luôn khao khát có cơ nghiệp làm ăn riêng. Và Thằng Lùn không ngần ngại dùng bạo lực cũng như không ngại mượn tay cảnh sát để thanh toán đối thủ.
Nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật
Đường hầm vận chuyển cocaine
Tình trạng bạo lực do các băng nhóm buôn cocaine trên vùng biên giới Mỹ - Mexico đã khiến Tổng thống Mexico là Vincente Fox vào tháng 6-2005 phải ban hành lệnh báo động và gửi quân đội cùng cảnh sát liên bang đến để ổn định trật tự trên đường phố Nuevo Laredo, Reynosa và Matamoros. Trong lúc đó, cảnh sát Mexico và DEA dù tập trung lực lượng tối đa vẫn không thể nào “vồ” được Thằng Lùn.
Ngày 15-2-2005, con trai của Joaquin Guzman là Ivan Archivaldo Guzman bị bắt tại Guadalajara Mexico và bị kết án 5 năm tù vì tội buôn cocaine. Chớp thời cơ, DEA đã trực tiếp thẩm cung Guzman con để tìm tung tích Guzman bố. Bạn bè, người giúp việc và cả bạn gái của Guzman con cũng bị điều tra, theo dõi liên tục. 9 căn nhà, 6 chiếc xe đã bị thu giữ và bị rà từng mi li mét vuông nhưng chẳng tìm ra manh mối nào dẫn đến Guzman bố.
Theo người ta kể lại thì cùng thời gian bị truy lùng gắt gao kia, Thằng Lùn đã có một buổi xuất hiện đầy ấn tượng tại nhà hàng Las Tostadas Sirverias ở ngay trung tâm thành phố Nuevo Laredo cùng vệ sĩ của mình. Khi Thằng Lùn vừa ngồi xuống thì vệ sĩ của y lập tức thu giữ điện thoại di động của gần 40 thực khách đang có mặt trong nhà hàng và lịch sự đề nghị họ ngồi yên, không nên lớn tiếng.
Sau khi ăn uống xong, Guzman gọi tính tiền và không quên để lại một nắm giấy bạc 100 USD trên bàn rồi đi một vòng cảm ơn các thực khách với đề nghị: “Xin cứ gọi món gì quý vị thích, tôi đã thanh toán cả rồi”. Trò biểu diễn này chỉ là chuyện nhỏ, bởi từ năm 2003, Thằng Lùn luôn tặng những món tiền to cho các tổ chức từ thiện, giúp đỡ việc xây dựng trường học, bệnh viện tại các địa phương trên lãnh thổ Mexico, đặc biệt là vùng Sinaloa quê hắn.
Ngày 17-3-2007, các thám tử Mexico đã thu giữ được 205,6 triệu USD và 157.500 peso Mexico trong một doanh nghiệp rửa tiền của Thằng Lùn tại thủ đô Mexico City. Những tưởng đòn nặng này sẽ khiến y phải chùn bước một thời gian nhưng trái lại, hoạt động của Sinaloa càng mở rộng sang nước láng giềng Guatemala khiến nguồn cung cấp cocaine sang Hoa Kỳ càng ngày càng rộng mở. Đồng thời, hai điệp viên mà cảnh sát đã gài vào trong Sinaloa từng tham gia vụ phá án rửa tiền ở Mexico City bị bắn chết ở miền Nam Mexico.
Phía sau bình chọn của Forbes
Tháng 11-2007, Guzman cưới người vợ mới Emma vào đúng ngày sinh nhật thứ 18 của cô ta trong một lễ cưới rình rang có hàng trăm người tham dự và có sự hiện diện của các chính trị gia cũng như sĩ quan cảnh sát địa phương. Sau đó, người ta lại thấy Thằng Lùn cặp kè vợ mới cưới nhởn nhơ khắp các nhà hàng trong khu vực Sinaloa để lặp lại trò biểu diễn quen thuộc tại Nuevo Laredo… Nhưng rồi công việc kinh doanh tội lỗi lại mau chóng đưa Guzman trở vào màn bí mật.
Tháng 3-2008, cái tên Guzman lại được nhà chức trách Guatemala nêu lên. Guatemala đang là trung tâm phân phối cocaine đầy tiềm năng của con đường cocaine từ Columbia đến Mỹ. Đại sứ Mỹ tại Guatemala, Stephen Mc Farland, cho biết: “Chúng tôi ước tính 400 tấn cocaine được chuyển qua hành lang Trung Mỹ, chủ yếu là đi qua Guatemala”. Ở quốc gia này, tổ hợp Sinaloa Cartel lại gặp sự cạnh tranh của đối thủ cũ Gulf Cartel.
Một ông chủ địa phương là Juan Jose Leon Ardon, tự “Juancho” - đối tác của Gulf Cartel và nhóm của ông ta đã đánh cắp một chuyến hàng cocaine của Sinaloa Cartel. Thế là súng nổ, Leon Ardon và 10 người của ông ta vùi xác sau khi no nê kẹo chì. Sau đó vài ngày, có thông tin của Chính phủ Honduras về sự xuất hiện của Guzman tại đây.
Chưa hết, tháng 4-2008, được chỉ điểm chính xác, cảnh sát Guatemala đã bắt giữ công dân Mexico Daniel Perez RoJas tự “El Cachetes” - kẻ được coi là nhân vật sáng lập lực lượng vũ trang “Zetas” của Gulf Cartel. Lại tấn công trả đũa lẫn nhau, Guzman luôn an toàn nhưng con trai y phải trả giá cho “thành tích” kinh doanh của gia đình.
Ngày 8-5-2008, Edgar Guzman Lopez - một đứa con trai của Guzman cùng hai người bạn bị một nhóm vũ trang thảm sát bằng AK-47 ngay tại Culiacan trong khu vực “đất nhà” Sinaloa ở Mexico. Đã có khoảng 5.000 người tại Mexico thiệt mạng trong cuộc chiến ma túy trong năm 2008… Bất chấp tất cả, Sinaloa vẫn nhịp nhàng “bơm” cocaine vào đất Mỹ.
Theo thống kê chưa đầy đủ, trong 8 năm từ khi trốn thoát khỏi nhà tù Jalisto đến cuối năm 2008, tổ hợp này đã đạt lợi nhuận 20 tỷ USD từ kinh doanh cocaine. Và Thằng Lùn vẫn ung dung thách thức mọi cuộc vây bắt, thậm chí còn trả lời tạp chí Forbes rằng “Tuy có khó khăn nhưng việc làm ăn của tôi vẫn ngon lành”.
Tổng thống Mexico Felipe Calderon có thể có phản ứng khó chịu trước việc bình chọn Guzman vào danh sách những tỷ phú giàu nhất thế giới nhưng không thể chối bỏ được 2 điều. Điều thứ nhất, tên trùm ma túy vẫn chưa bị bắt. Điều thứ hai, sở dĩ hắn chưa bị bắt là vì hắn được “bảo vệ”.
Xét về mặt nào đó, xếp loại của tạp chí Forbes công bố ngày 13-3-2009 có ý nghĩa cảnh tỉnh chính phủ của tất cả các quốc gia và phần nào chỉ ra cho mọi người một góc tối trong bức tranh toàn cầu hóa: Tội phạm xuyên quốc gia và sự xuống cấp của các giá trị đạo đức xã hội.
Lâm Hà (SGGP-12G)
