Theo Nghị quyết của Quốc hội, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa XIV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 sẽ được tiến hành vào ngày 22-5-2016.

Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam có trách nhiệm tham gia cuộc bầu cử, góp phần bảo đảm cuộc bầu cử tiến hành dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là ngày hội của toàn dân. Để chuẩn bị cho sự kiện trọng đại này, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã lên kế hoạch và triển khai nhiệm vụ đến mặt trận cả nước.

Bảo đảm công bằng giữa những người ứng cử

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Văn Pha, cuộc bầu cử này Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ không ban hành nghị quyết liên tịch để hướng dẫn công tác hiệp thương, giới thiệu người ứng cử, do nội dung này đã được quy định chi tiết tại luật bầu cử. Tuy nhiên, do công tác hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đòi hỏi phải hết sức chi tiết, cụ thể mà luật bầu cử không thể quy định hết, nên Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ có văn bản để hướng dẫn chi tiết quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử ĐBQH, HĐND. Theo lưu ý của mặt trận trung ương, trong quá trình hiệp thương, mặt trận các cấp phải bảo đảm có ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH là người dân tộc thiểu số; riêng với bầu cử đại biểu HĐND, số lượng người dân tộc thiểu số được xác định phù hợp với tình hình địa phương; bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH, HĐND là phụ nữ.

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt  Nam cũng yêu cầu, hội nghị cử tri nơi cư trú để nhận xét, bày tỏ tín nhiệm đối với người ứng cử ĐBQH, HĐND  phải vận động đông đảo cử tri đến dự họp, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong các hội nghị này. Đối với tổ chức hội nghị cử tri để người ứng cử vận động bầu cử, sẽ do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND ở đơn vị bầu cử tổ chức, để người ứng cử gặp gỡ tiếp xúc cử tri, thực hiện quyền vận động bầu cử; còn ở cấp huyện, cấp xã sẽ do mặt trận, cấp huyện, cấp xã chủ trì tổ chức. Quá trình phối hợp tổ chức các hội nghị cử tri, Ủy ban MTTQ Việt Nam các địa phương cần bảo đảm sự công bằng giữa những người ứng cử trong việc vận động bầu cử, không vi phạm những hành vi bị cấm trong vận động bầu cử theo quy định của luật pháp. Trong quá trình bầu cử, mặt trận sẽ phối hợp với các tổ chức thành viên và Thường trực HĐND cùng cấp giám sát và vận động nhân dân giám sát quá trình tổ chức, thực hiện cuộc bầu cử bảo đảm thực sự dân chủ và đúng luật. Nếu phát hiện có vi phạm sẽ kiến nghị kịp thời đến các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết.

Ngoài ra, một vấn đề mà Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam yêu cầu mặt trận các cấp thực hiện là tham gia vận động nhân dân, tuyên truyền để nhân dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ công dân trong bầu cử, tự mình đi bỏ phiếu để lựa chọn người thực sự xứng đáng bầu vào Quốc hội và HĐND.

3 lần hiệp thương giới thiệu người ứng cử ĐBQH ở cấp trung ương

Hiện Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã thành lập Ban Chỉ đạo công tác bầu cử ĐBQH khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2020 của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Ban chỉ đạo gồm 7 thành viên, do đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam làm trưởng ban. Ban chỉ đạo có trách nhiệm triển khai hướng dẫn, tổ chức thực hiện các nội dung trong công tác bầu cử liên quan đến quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam theo quy định của pháp luật; phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện các nhiệm vụ trong cuộc bầu cử theo phân công của Hội đồng bầu cử quốc gia và quy định của pháp luật về bầu cử; chỉ đạo giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình chuẩn bị, tổ chức bầu cử trong hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp.

Theo kế hoạch, từ ngày 3 đến 17-2-2016, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần và số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu ứng cử ĐBQH trên cơ sở dự kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Từ 24-2 đến 10-3-2016, các cơ quan đơn vị ở trung ương tiến hành giới thiệu những người ứng cử ĐBQH. Từ 16 đến 18-3-2016, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị hiệp thương lần 2 để thỏa thuận lập danh sách sơ bộ những người ứng cử ĐBQH. Từ 20-3 đến 12-4-2016, tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú và nơi công tác hoặc nơi làm việc về người ứng cử ĐBQH. Từ 13 đến 17-4-2016, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị hiệp thương lần 3 để lựa chọn, lập danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH. Chậm nhất ngày 22-4-2016, biên bản hội nghị hiệp thương lần thứ 3 và danh sách chính thức những người được Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giới thiệu ứng cử ĐBQH khóa XIV sẽ được gửi đến Hội đồng bầu cử quốc gia để lập và công bố danh sách những người ứng cử theo từng đơn vị bầu cử. Như vậy, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ trực tiếp tham gia 3 hội nghị hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử ĐBQH ở cấp trung ương. Khi cần thiết có thể có các hội nghị đoàn chủ tịch bất thường khác.

Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đồng thời là Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia, một trong nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2016 của mặt trận là hoàn thành trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong việc hiệp thương giới thiệu người ứng cử, tổ chức cho người ứng cử vận động bầu cử, giám sát việc bầu cử đúng luật pháp.

LÂM NGUYÊN