Dọc chiều dài lịch sử, đất nước ta đã trải qua biết bao cuộc đồng hóa của ngoại xâm, trong đó có đồng hóa về ngôn ngữ, nhưng nhân dân ta vẫn gìn giữ được sự trong sáng của tiếng Việt. Thế nhưng, hôm nay lại xuất hiện nguy cơ mất dần vẻ trong sáng ấy do một bộ phận giới trẻ sử dụng tiếng Việt liếng thoắng và tùy tiện.
Dạo quanh các diễn đàn, nhật ký, facebook... ta dễ dàng nhận thấy cái gọi là ngôn ngữ của tuổi mới lớn rất lạ đời đang được sử dụng rất rộng rãi. Thường những bạn từ 15 đến 18 tuổi tận dụng mọi nơi, mọi lúc để nói chuyện, trao đổi bằng thứ ngôn ngữ biến dạng này. Trước kia, nó chỉ được dùng để nhắn tin, nay lại được quăng ồ ạt lên các trang mạng xã hội và lan tỏa như một bệnh dịch, sang cả lời ăn tiếng nói và thậm chí đi vào những trang văn, trang vở tuổi học trò.
Bằng việc rút gọn, đơn giản kiểu phát âm, một số bạn đã tạo ra bảng chữ cái: biết = bit, i = j, q = w, f =ph, ck = chồng, vk = vợ, b = p, i = y…. Ngoài việc sử dụng tiếng lóng biến dạng từ tiếng Việt, họ còn xen cài vào cả tiếng Anh: No have water mother (chẳng có nước mẹ gì), no star where (không sao đâu). Tuy nhiên, mọi việc không chỉ dừng ở đó, để thoát khỏi sự kiểm soát của phụ huynh, nhiều em còn quy ước ngầm, đổi chữ cái tiếng Việt bằng con số (A = 1, B = 2, C = 3…), viết tắt cả tiếng Anh: you = u, G9 = goodnight.
Cái thứ ngôn ngữ này còn biến hóa khôn lường, đến nỗi phần mềm V2V (Việt sang Việt) do một học sinh Trường Trần Đại Nghĩa viết ra để dịch ngôn ngữ này cũng đành bó tay theo thời gian. Nhanh chóng, tiết kiệm ký tự, lạ, độc đáo, trẻ trung, bí mật và khẳng định mình - đó là những lý do được nhiều bạn trẻ đưa ra để biện minh cho kiểu làm méo mó tiếng Việt.
Tuy nhiên, lợi chẳng thấy đâu, nhưng tai hại do thứ ngôn ngữ này gây ra đã thấy rõ. Việc sử dụng vô tội vạ thứ tiếng lóng trên lâu dần hình thành nên tính cách, lối sống cẩu thả, bừa bãi, tùy tiện và cho thấy sự thiếu ý thức trách nhiệm của nhiều bạn trẻ có thể sẽ là tương lai của đất nước.
Với cách viết, cách nói gây phản cảm như vậy sẽ dẫn đến thói lười biếng suy nghĩ; làm việc đại khái, thiếu nhẫn nại trong học hành, sống hời hợt, vô cảm và tác động xấu đến việc hình thành nhân cách sau này.
Đã đến lúc gia đình, nhà trường cần tích cực giáo dục, rèn luyện, hướng dẫn con em, học sinh mình đề cao việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Các cơ quan chức năng cũng không thể đứng ngoài cuộc, phải cấp thời có các biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
NGUYỄN THỊ NGỌC LỰU
