Đề nghị giữ nguyên quy định các tổ chức chính trị - xã hội
Theo đó, tính đến ngày 28-5, hệ thống MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên của mặt trận đã tổ chức 61.791 hội nghị lấy ý kiến.
Tổng số ý kiến góp ý vào toàn bộ nội dung của dự thảo nghị quyết là 51.192.334 ý kiến (trong đó có 2.592.002 ý kiến của tổ chức và 48.600.332 ý kiến của cá nhân).
Có 49.918.935 ý kiến tán thành dự thảo nghị quyết, 615.420 ý kiến tán thành và đề nghị sửa đổi, hoàn thiện hơn dự thảo nghị quyết.
Tất cả các ý kiến đều thống nhất cao đối với chủ trương sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Nội dung dự thảo nghị quyết đã bám sát và thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và tình hình thực tế hiện nay.
Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên của mặt trận và MTTQ Việt Nam các cấp, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã đề xuất về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết.
Cụ thể, nhất trí và đề nghị giữ nguyên quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam. Việc bổ sung quy định này là phù hợp và cần thiết, bảo đảm tạo lập cơ sở Hiến định về vị trí, mối quan hệ, nguyên tắc hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội sau sắp xếp, tinh gọn theo các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Đồng thời, để bảo đảm tính chất liên hiệp tự nguyện, dự thảo đã bổ sung nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên, trong đó có các tổ chức chính trị - xã hội.
Theo đó, Công đoàn, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQ Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do MTTQ Việt Nam chủ trì.
Ban Thường trực cũng thống nhất tiếp thu ý kiến góp ý, điều chỉnh quy định theo hướng giữ lại quyền trình dự án luật, pháp lệnh của cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội.
Phải lấy ý kiến nhân dân về thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính
Ban Thường trực đề nghị cần tiếp tục giữ lại quy định "phải lấy ý kiến nhân dân địa phương" về thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, bởi đây là một vấn đề rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đời sống của nhân dân, nhân dân phải được tham gia vào quá trình ra quyết định những vấn đề lớn, hệ trọng của đất nước.
Trong điều kiện chuyển đổi số mạnh mẽ và cơ sở dữ liệu dân cư ngày càng được quản lý chặt chẽ, minh bạch, việc lấy ý kiến nhân dân sẽ được thực hiện thuận lợi và thực chất.
Qua tổng hợp ý kiến của một số chuyên gia, nhà khoa học và một số ý kiến từ địa phương, Ban Thường trực đề nghị cân nhắc quy định “chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND được tổ chức ở đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định”.
Vì hiện nay theo Đề án tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã, thì chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND được thành lập ở tất cả các đơn vị hành chính, không phân biệt ở bất kỳ đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp dưới tỉnh (đều thành lập ở cả tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và xã, phường, đặc khu). Sự khác biệt chỉ nằm trong chức năng, nhiệm vụ của HĐND, UBND ở tỉnh với thành phố, ở xã với phường và đặc khu.
Ban Thường trực cũng đề nghị cần tiếp tục quy định quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân như Hiến pháp 2013.
Việc duy trì quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với các chức danh tư pháp này không chỉ mang ý nghĩa về trách nhiệm giải trình, mà còn bảo đảm nguyên tắc kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua cơ chế giám sát của cơ quan dân cử ở địa phương đối với hoạt động tư pháp; phù hợp tính chất, vị trí và chức năng giám sát của HĐND, góp phần tăng cường tính minh bạch, dân chủ trong hoạt động của bộ máy nhà nước.
Bên cạnh đó, Ban Thường trực đề nghị bổ sung thêm đối tượng chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân khu vực, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực để bảo đảm quyền giám sát toàn diện của nhân dân đối với các chức danh này từ trung ương đến địa phương.
